Όπως και στην πρώτη του θητεία, ο κ. Trump συγκρότησε μια ομάδα οικονομικής πολιτικής με διαφορετικούς, ενίοτε αλληλοσυγκρουόμενους στόχους. Οι σκληροπυρηνικοί του MAGA, όπως ο Stephen Miller, η επιλογή του κ. Trump για αναπληρωτή προσωπάρχη, είναι κατά του εμπορίου, της μετανάστευσης και της ρύθμισης και υποστηρίζονται από μια ενεργητική βάση. Οι εδραιωμένοι Ρεπουμπλικανοί, όπως ο Scott Bessent, ο εκλεκτός του κ. Trump για το υπουργείο Οικονομικών, και ο Kevin Hassett, ο επικεφαλής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου, είναι πρωταρχικά υποστηρικτές της χαμηλής φορολογίας και της μικρής κυβέρνησης. Αυτήν τη φορά, όμως, υπάρχει μια νέα παράταξη που κάνει το μείγμα ακόμα πιο ευμετάβλητο: οι φανατικοί της τεχνολογίας από τη Silicon Valley.

Ο David Sacks, ένας venture capitalist, είναι ο «τσάρος» του κ. Trump για τα κρυπτονομίσματα και την τεχνητή νοημοσύνη. Ο στόχος του είναι να άρει τους περιορισμούς στη βιομηχανία των κρυπτονομισμάτων και, μαζί με άλλες αφίξεις από τη Silicon Valley, να χαλαρώσει τους ελέγχους στην τεχνητή νοημοσύνη για να ενθαρρύνει την ταχύτερη πρόοδο. Όμως η επιρροή των τεχνολογικών εταιρειών υπερβαίνει την τεχνολογική πολιτική. Στον κ. Musk έχει ανατεθεί η διοίκηση του νεοσύστατου υπουργείου Κυβερνητικής Αποδοτικότητας (DOGE). Ο Marc Andreessen, ένας διάσημος venture capitalist, λέει ότι περνάει περίπου τον μισό του χρόνο στο Mar-a-Lago ως «εθελοντής». Ο Scott Kupor, ο οποίος εργαζόταν για τον κ. Andreessen, θα αναλάβει το Γραφείο Διαχείρισης Προσωπικού, το οποίο επιβλέπει τις προσλήψεις στον δημόσιο τομέα. Πρώην υπάλληλοι της Palantir, του Ιδρύματος Thiel και της Uber διορίστηκαν σε θέσεις-κλειδιά στα υπουργεία Εξωτερικών, Υγείας και στο Πεντάγωνο, αντίστοιχα. Κάποτε η Wall Street τροφοδοτούσε με στελέχη το υπουργείο Οικονομικών τόσο γρήγορα, που η Goldman Sachs απέκτησε το παρατσούκλι «Government Sachs». Τώρα ο κ. Trump προσπαθεί να εισαγάγει την τεχνολογία στην τεχνοκρατία, κάτι νέο για την αμερικανική πολιτική.

Για χρόνια η Ουάσινγκτον ήταν ένα μέρος που τα αφεντικά της τεχνολογίας απέφευγαν, εκτός αν καλούνταν από το Κογκρέσο για επίπληξη. Τώρα η τεχνολογία βλέπει την κυβέρνηση ως κάτι που πρέπει να επηρεάσει και να ανατρέψει. Θεωρητικά αυτό θα μπορούσε να αποφέρει μεγάλα οφέλη για την Αμερική. Όπως και η υπόλοιπη ομάδα του κ. Trump, οι τεχνοκράτες θέλουν να αυξήσουν το οικονομικό και τεχνολογικό πλεονέκτημα της Αμερικής, μειώνοντας τη γραφειοκρατία και ενισχύοντας την καινοτομία. Η προσέλκυση εμπειρογνωμόνων στον τομέα της ΤΝ είναι μια καλή ιδέα, δεδομένης της πιθανής οικονομικής και στρατηγικής σημασίας της. Και όλοι γνωρίζουν ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να γίνει πιο αποτελεσματική.

Ωστόσο, άλλο η θεωρία κι άλλο η πράξη. Ένα πρόβλημα είναι ότι, όταν η τεχνολογία και το MAGA λένε ότι έχουν θέσει ως προτεραιότητα το «Πρώτα η Αμερική», εννοούν διαφορετικά πράγματα. Ενώ το κίνημα MAGA ελπίζει να αποκαταστήσει ένα όραμα του παρελθόντος, συμπεριλαμβανομένης μιας αδύνατης επιστροφής σε μια κατασκευαστική ακμή, η τεχνολογία κοιτάζει μπροστά. Θέλει να επιταχύνει την πρόοδο και να φέρει ανατροπές την κοινωνία, αφήνοντας πίσω τον κόσμο τον οποίο το MAGA λαχταράει να αναβιώσει.

Αυτά τα αντίθετα οράματα θα μεταφραστούν σε πολιτικές διαμάχες. Το MAGA φοβάται ότι οι μετανάστες παίρνουν δουλειές που θα έπρεπε να κάνουν οι Αμερικανοί. Η τεχνολογία θέλει τα καλύτερα ταλέντα, ανεξαρτήτως εθνικότητας. Η τεχνολογία έχει μια ελευθεριακή τάση που την κάνει καχύποπτη απέναντι στην κυβέρνηση. Το MAGA απεχθάνεται την εταιρική εξουσία. Και οι δύο ομάδες βλέπουν την Κίνα ως αντίπαλο (εκτός από τον κ. Musk, για τον οποίο είναι μια χώρα για να κατασκευάζει και να πουλάει αυτοκίνητα). Όμως, ενώ το MAGA πιστεύει ότι οι ξένοι εκμεταλλεύονται το εμπόριο για να εξαπατήσουν την Αμερική, η τεχνολογία έχει επωφεληθεί από τις ροές ταλέντων, κεφαλαίων και πελατών. Ακόμα και αν η τεχνολογία είναι ασφαλής από έναν πρώτο γύρο δασμών στα αγαθά, ένας ολοκληρωτικός εμπορικός πόλεμος θα μπορούσε να παγιδεύσει τις υπηρεσίες που παρέχει. Τέτοιες αντιφάσεις και συγκρούσεις θα δυσκολέψουν τους αξιωματούχους που εστιάζουν στην τεχνολογία για να πετύχουν τους στόχους τους.

Ο κ. Trump θα κάνει το σκηνικό ακόμα πιο θολό. Αντί να επιλύσει τις εντάσεις μεταξύ της ομάδας του και να ορίσει μια σαφή κατεύθυνση, είναι πιθανό να λειτουργήσει ως παράγοντας χάους. Λαχταρά τις συγκρούσεις και τις ίντριγκες και θα απολαύσει τη δύναμη που ασκεί πάνω στις διάφορες παρατάξεις στην αυλή του.

Το τεχνολογικό τμήμα θα μπορούσε κι αυτό με τη σειρά του να απογοητευτεί. Βλέπει τη συρρίκνωση του κράτους ως πρόβλημα μηχανικής, αλλά το ιστορικό των λογικών μεταρρυθμίσεων που πέθαναν στο Κογκρέσο υποδηλώνει ότι το πρόβλημα είναι περισσότερο πολιτικό, και στην επίλυση πολιτικών προβλημάτων η τεχνολογία έχει ελάχιστη εμπειρία. Ακόμα χειρότερα, έχοντας κερδίσει την προσοχή του προέδρου, οι μεγιστάνες της τεχνολογίας μπορεί να μπουν στον πειρασμό να ευνοηθούν περισσότερο. Αυτό τουλάχιστον αναμένουν οι επενδυτές: η αξία των εταιρειών του κ. Musk έχει εκτοξευθεί μετά τις εκλογές, ξεπερνώντας την αγορά και κάνοντάς τον πλουσιότερο κατά τουλάχιστον 150 δισ. δολάρια. Ένας συνδυασμός εσωτερικής διαμάχης, κακής εφαρμογής και μεροληψίας θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ, δημιουργώντας προβλήματα στη δεύτερη θητεία του κ. Trump.

Ωστόσο, αυτό το θλιβερό σενάριο δεν είναι προδιαγεγραμμένο. Αντί να πολεμούν η μία την άλλη μέχρις εσχάτων, οι παρατάξεις στην ομάδα του κ. Trump θα μπορούσαν, σε κάποια θέματα, να συγκρατήσουν η μία την άλλη, και να αλληλοσυμπληρωθούν σε άλλα, με ευεργετικά ίσως αποτελέσματα για την Αμερική. Για παράδειγμα, οι mainstreamers και τα αφεντικά της τεχνολογίας θα μπορούσαν να περιορίσουν τα χειρότερα ένστικτα του MAGA σχετικά με τον προστατευτισμό και τη μετανάστευση, ενώ οι δημιουργικές ιδέες της τεχνολογίας για τη μεταρρύθμιση θα μπορούσαν να εφαρμοστούν με τρόπο πολιτικά έξυπνο. Εν τω μεταξύ, το γεγονός ότι όλοι συμφωνούν στην ανάγκη της Αμερικής να απελευθερώσει την αγορά και να καινοτομήσει θα μπορούσε να προσδώσει στο πρόγραμμα χρήσιμη δυναμική.

Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται τραβηγμένα. Ωστόσο, η χρηματιστηριακή αγορά θα μπορούσε να βοηθήσει να κατευθύνει την κυβέρνηση προς τον συμβιβασμό. Ο κ. Trump έχει μια ευαισθησία απέναντι στις τιμές των μετοχών και δεν θα θελήσει να θέσει σε κίνδυνο το αλματώδες ράλι που ακολούθησε την επανεκλογή του. Παρέχοντας ένα μέτρο σε πραγματικό χρόνο για το κατά πόσον οι επενδυτές πιστεύουν ότι τα trumponomics θα βοηθήσουν την οικονομία, η χρηματιστηριακή αγορά θα μπορούσε να επηρεάσει τις αποφάσεις του. Εάν ισχύσει κάτι τέτοιο, η κυβέρνηση θα μπορούσε να βρει τον δρόμο της υιοθετώντας πολιτικές που ενισχύουν την ανάπτυξη. Η άφιξη της τεχνολογίας στην Ουάσινγκτον ενέχει υψηλό ρίσκο, το οποίο θα μπορούσε -ενδεχομένως- να αποφέρει και πολλά οφέλη.

Πηγή: The Economist