|
Κατά τα τελευταία 99 χρόνια, στην προεδρία της Αργεντινής
εναλλάσσονταν Περονιστές - ο Χουάν Ντομίνγκο Περόν
και οι λαϊκιστές οπαδοί του - και αντιδραστικοί στρατηγοί.
Κάθε τόσο, κεντρώοι από την Ριζοσπαστική Αστική Ένωση
εκλέγονταν στην εξουσία, αλλά οι θητείες τους τερματίζονταν
γρήγορα, είτε μέσω παραιτήσεων είτε εξαιτίας πραξικοπημάτων.
Στις πρόσφατες εκλογές όμως, οι ψηφοφόροι της Αργεντινής
άλλαξαν τα δεδομένα: για πρώτη φορά μέσα σε σχεδόν έναν
αιώνα, ο πρόεδρός τους δεν θα είναι Περονιστής, Ριζοσπάστης
ή κάποιος στρατηγός. Και είναι δύσκολο να υπερτιμηθεί η
σημασία του γεγονότος. Σύμφωνα με τον Έκτορ Σάμις, πολιτικό
αναλυτή από το πανεπιστήμιο Τζορτζτάουν, εάν σημειωνόταν μια
ανάλογη πολιτική αλλαγή στη Γαλλία ή στη Γερμανία, οι
πολίτες της χώρας θα γιόρταζαν τη γένεση μιας νέας
δημοκρατίας.
O νεοεκλεγείς πρόεδρος της Αργεντινής Μαουρίτσιο
Μάκρι συχνά χαρακτηρίζεται από τον διεθνή Τύπο ως 'κεντροδεξιός'.
Αλλά ο χαρακτηρισμός αυτός δεν είναι απόλυτα ορθός. Στην
Αργεντινή, ο διαχωρισμός Αριστεράς και Δεξιάς κατάληξε να
είναι συγκεχυμένος εξαιτίας των πολιτικών του περονικού
Κόμματος Δικαιοσύνης. το οποίο ιδιωτικοποίησε κρατικές
επιχειρήσεις, κατά τη δεκαετία του 1990, μόνο και μόνο για
να τις εθνικοποιήσει στη συνέχεια. Επιπρόσθετα, 'κεντροδεξιός'
συχνά σημαίνει 'συντηρητικός' και ο Μάκρι δεν πρόκειται να 'συντηρήσει'
το status quo.
Ο καλύτερος χαρακτηρισμός για τον Μάκρι είναι 'φιλελεύθερος'
- με την ευρωπαϊκή έννοια της λέξης. Αυτό συνεπάγεται
σεβασμό των δημοκρατικών θεσμών της Αργεντινής, οι οποίοι
διαβρώθηκαν σημαντικά από τον Νέστορ και την Κριστίνα
Κίρχνερ, και μια πιο φιλική προς την αγορά οικονομική
πολιτική.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ο Μάκρι
αντιλήφθηκε ότι οι Αργεντινοί είχαν κουραστεί από αγέρωχο (αυταρχικό
θα μπορούσε να πει κανείς) πολιτικό στιλ των Κίρχνερ,
σύμφωνα με τους οποίους όποιος διαφωνούσε μαζί τους ήταν «υπηρέτης
σκοτεινών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων».
Κληρονομεί δεινή οικονομική κατάσταση
Ως πρόεδρος, ο Μάκρι κληρονομεί μια δεινή οικονομική
κατάσταση. Η οικονομία συρρικνώνεται. Ο πληθωρισμός
κυμαίνεται πάνω από το 20% . Το πέσο είναι υπερτιμημένο. Τα
συναλλαγματικά αποθέματα φθίνουν γρήγορα. Και το
δημοσιονομικό έλλειμμα έφθασε στο 7% του ΑΕΠ. Ως ένα βαθμό η
δημοσιονομική προσαρμογή είναι αναπόφευκτη.
Ευτυχώς, υπάρχουν και κάποια καλά νέα. Το ισοζύγιο τρεχουσών
συναλλαγών είναι σχεδόν ισοσκελισμένο, και έτσι δεν υπάρχει
καμία ανάγκη για περαιτέρω περιορισμό των εισαγωγών. Και
επειδή κανείς δεν θα δάνειζε στην Αργεντινή μετά την
πτώχευση στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η κυβέρνηση έχει
σχετικά μικρό χρέος. Επιτρέποντας την υποτίμηση του πέσο, ο
Μάκρι θα μπορούσε να επιτύχει δύο στόχους ταυτόχρονα. Ένα
ασθενέστερο νόμισμα θα τόνωνε τις εξαγωγές και θα επέτρεπε
την αύξηση των εισαγωγών λόγω της άρσης των ελέγχων
συναλλάγματος. Την ίδια ώρα και επειδή ένα σημαντικό μέρος
των εσόδων της κυβέρνησης συνδέεται με το δολάριο ενώ οι
δαπάνες της είναι κυρίως σε πέσος, η υποτίμηση θα μείωνε το
έλλειμμα του προϋπολογισμού.
Ο μήνας του μέλιτος του Μάκρι μπορεί να είναι σύντομος. Η
περονική αντιπολίτευση, έχοντας απαλλαγεί από τους Κίρχνερ,
δεν θα διστάσει να επιτεθεί στη νέα κυβέρνηση. Αλλά, εάν
χρησιμοποιεί το πολιτικό του κεφάλαιο με σύνεση, έχει μια
καλή ευκαιρία για να σταθεροποιήσει την οικονομία,
διατηρώντας παράλληλα σε λογική επίπεδα την πολιτική αποδοχή.
Αυτό θα άλλαζε τις πολιτικές προοπτικές, όχι μόνο στην
Αργεντινή, αλλά και σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική. Στη
γειτονική Βραζιλία, η κυβέρνηση της προέδρου Ντίλμα Ρούσεφ
με δυσκολία έκρυψε την προτίμησή της στον αντίπαλο του Μάκρι.
Καθώς η κυβέρνησή της συγκεντρώνει ιστορικά χαμηλά ποσοστά
στις δημοσκοπήσεις, η κεντρώα αντιπολίτευση έχει αρχίσει να
κινείται προς την εξουσία. Η νίκη του Μάκρι θα μπορούσε να
επιταχύνει αυτήν τη διαδικασία.
Παρομοίως, η νίκη του Μάκρι θα μπορούσε να δώσει στους
ψηφοφόρους της Βενεζουέλας - θα προσέλθουν στις κάλπες την
προσεχή Κυριακή 6 Δεκεμβρίου - το θάρρος που χρειάζονται για
να ψηφίσουν κατά της ολοένα αυταρχικότερης κυβέρνησής τους.
Πράγματι, ο Μάκρι ανακοίνωσε ότι, αντιδρώντας στις
παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Βενεζουέλα, θα
επικαλεστεί τη λεγόμενη 'δημοκρατική ρήτρα' στο καταστατικό
της Μερκοσούρ, κίνηση η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει στην
αποβολή της Βενεζουέλας από την εμπορική ένωση. Αυτό έρχεται
σε έντονη αντίθεση με τη συνωμοτική σιωπή των άλλων
κυβερνήσεων της περιοχής. Αν ο Μάκρι προβεί σ' αυτήν την
κίνηση, και μόνο αυτό θα αποτελέσει αιτία για να αναφέρεται
η προεδρία του στην Ισταρία.
Andrés
Velasco
-
THE PROJECT SYNDICATE
Ο κ. Andrés Velasco είναι Χιλιανός πανεπιστημιακός και
πολιτικός, πρώην υπουργός Οικονομικών (το χρονικό διάστημα
2006 - 2010) της Χιλής |
