Ο Ντόναλντ Τραμπ απειλεί να κλιμακώσει τον εμπορικό πόλεμο, αυξάνοντας τους δασμούς στις εισαγωγές των ΗΠΑ ώστε να ευθυγραμμιστούν με εκείνους που ισχύουν για τις αμερικανικές εξαγωγές. Αυτή η προσέγγιση έρχεται σε αντίθεση με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), οι οποίοι απαιτούν ίση μεταχείριση όλων των χωρών. Ωστόσο, ο ισχυρισμός του ότι οι ΗΠΑ υφίστανται δυσμενέστερη μεταχείριση από άλλες χώρες στο εμπόριο έχει κάποια βάση.

Το 2022, οι ΗΠΑ επέβαλαν μέσο δασμό 1,5% στα εισαγόμενα αγαθά, ενώ οι εξαγωγές τους επιβαρύνονταν με μέσο δασμό 5,1%, σύμφωνα με τους οικονομολόγους της Berenberg Bank. Μια αντιστοίχιση των δασμών θα σήμαινε αύξηση των επιβαρύνσεων κυρίως σε προϊόντα από αναδυόμενες αγορές, όπως ο χάλυβας από τη Βραζιλία και τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα από την Ινδία. Ωστόσο, η αμερικανική παραγωγή δεν μπορεί να αντικαταστήσει γρήγορα αυτές τις εισαγωγές, με αποτέλεσμα μια τέτοια πολιτική να ενισχύσει τον πληθωρισμό, χωρίς να αποφέρει άμεσα οικονομικά οφέλη.

Η Ευρώπη και το ΦΠΑ ως Δικαιολογία

Η Ε.Ε. δεν θα επηρεαζόταν ιδιαίτερα από έναν «αμοιβαίο» δασμό, καθώς επιβάλλει μέσο δασμό μόλις 1,2% στα αμερικανικά προϊόντα. Ωστόσο, η ομάδα εμπορικών συμβούλων του Τραμπ θα μπορούσε να του προτείνει να λάβει υπόψη τη διαφορά στον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ). Στην Ε.Ε., ο μέσος ΦΠΑ ανέρχεται σε 22%, ενώ οι φόροι επί των πωλήσεων στις ΗΠΑ είναι μόλις 7%. Με βάση αυτή τη διαφορά, ο Τραμπ ενδέχεται να προτείνει έναν νέο δασμό 15% στα ευρωπαϊκά προϊόντα.

Οι συνέπειες μιας τέτοιας πολιτικής θα ήταν σοβαρές. Υπολογίζεται ότι οι αμοιβαίοι δασμοί θα αυξήσουν τον πληθωρισμό κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες έως το τέλος του 2025, ενώ ένας επιπλέον δασμός 15% στα ευρωπαϊκά προϊόντα θα προσθέσει ακόμη 0,2 ποσοστιαίες μονάδες. Μετά από μια περίοδο υψηλού πληθωρισμού, μια τέτοια αύξηση του κόστους θα ήταν ιδιαίτερα επιβαρυντική για την αμερικανική οικονομία.

Δασμοί Αντί για Φορολογία

Ο Τραμπ επιδιώκει να αυξήσει τα φορολογικά έσοδα μέσω δασμών αντί για νέους εγχώριους φόρους. Παρόλα αυτά, ακόμη και αν εφαρμόζονταν και οι δύο προτάσεις του –αμοιβαίοι δασμοί και 15% στα ευρωπαϊκά αγαθά– τα επιπλέον έσοδα θα αντιστοιχούσαν μόλις στο 0,7% του ΑΕΠ. Με δεδομένο ότι το ομοσπονδιακό έλλειμμα υπερβαίνει το 6%, αυτή η πολιτική δεν θα έλυνε τα οικονομικά προβλήματα των ΗΠΑ, ενώ θα επιδείνωνε την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και θα αύξανε την οικονομική αβεβαιότητα.

Η προσέγγιση του Τραμπ στον εμπορικό πόλεμο βασίζεται σε μια μερική αλήθεια: πράγματι, οι αμερικανικές εξαγωγές συχνά επιβαρύνονται με υψηλότερους δασμούς από ό,τι οι εισαγωγές. Ωστόσο, η λύση που προτείνει θα έβλαπτε την ίδια την αμερικανική οικονομία, ενισχύοντας τον πληθωρισμό και διαταράσσοντας τις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ.