Υπάρχει ένα ισχυρό επιχείρημα για να μείνει άπραγος ο
πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Μάριο
Ντράγκι. Το αφεντικό της ΕΚΤ απέτυχε νωρίτερα φέτος να
δαμάσει το τέρας του αποπληθωρισμού με όπλο το πρόγραμμα
ποσοτικής χαλάρωσης, που συνοψίζεται σε μηνιαίες αγορές
τίτλων 60 δισ. ευρώ που τέθηκε σε εφαρμογή τον Μάρτιο. Σε
κάθε περίπτωση, το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, το πρώτο
στην ιστορία της Ευρωζώνης, που ενορχήστρωσε ο κ. Ντράγκι,
έχει αποφέρει αποτελέσματα. Από ένα σημείο και έπειτα, όμως,
το οπλοστάσιο της ΕΚΤ δεν είναι και τόσο αποτελεσματικό ως
προς την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου.
Το Σίτι του Λονδίνου, το μεγαλύτερο χρηματοοικονομικό κέντρο
στην Ευρώπη, λατρεύει την πίστωση με χαμηλό κόστος. Κατά
συνέπεια καλωσορίζει μια περαιτέρω μείωση των επιτοκίων ή
μια επέκταση των μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ. Οι
παράγοντες του Σίτι βασίζονται στη δοκιμασμένη από τον χρόνο
θεωρία, που θέλει τους κεντρικούς τραπεζίτες με χαλαρές
νομισματικές πολιτικές να αποκρούουν την απειλή του
αρνητικού πληθωρισμού από τις οικονομίες τους.
Θεωρητικά, η νομισματική πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης από
την ΕΚΤ ενισχύει την προσφορά χρήματος εντός Ευρωζώνης και
τις πιέσεις για μια άνοδο των τιμών σε αγαθά και υπηρεσίες.
Ο πληθωρισμός σταθεροποιείται και ο αποπληθωρισμός
εξολοθρεύεται.
Η πτώση των τιμών στην Ευρωζώνη κατά 0,1% τον περασμένο μήνα
έκανε ακόμη πιο δελεαστική στους επενδυτές την αύξηση των
μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ, διότι θα σήμανε τη
διοχέτευση ακόμη μεγαλύτερης ρευστότητας στις αγορές. Ενώ ο
κ. Ντράγκι φαινόταν υπόλογος για την αποτυχία του να
κρατήσει σε θετικό πρόσημο τις τιμές στην Ευρωζώνη, οι
αγορές ήταν περιχαρείς από την υποχώρηση του πληθωρισμού και
παρουσίασαν μεγάλα κέρδη. Την ημέρα που ο κ. Ντράγκι
ανακοίνωσε πως τον Δεκέμβριο θα εξετασθεί η περαιτέρω
χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, ο γερμανικός δείκτης
Dax αναρριχήθηκε κατά 2,5%.
Μόνο που το οπλοστάσιο της ΕΚΤ έχει εξαντληθεί. Ο
πληθωρισμός είναι χαμηλός διότι οι τιμές του πετρελαίου
έχουν καταρρεύσει από το περυσινό έτος. Νοικοκυριά και
επιχειρήσεις έχουν μεγαλύτερη διαθεσιμότητα ρευστού.
Μέχρι ένα βαθμό, η πορεία των τιμών εξαρτάται από τους
Αμερικανούς παραγωγούς πετρελαίου. Εάν κρίνουν πως δεν τους
συμφέρει να κρατούν σε λειτουργία τις πετρελαιοπηγές τους με
την τιμή του πετρελαίου στα 50 δολάρια το βαρέλι, τότε θα
μειωθεί η προσφορά και θα αυξηθούν οι τιμές της ενέργειας.
Εάν συνεχίσουν τη διύλιση, οι τιμές θα παραμείνουν σε χαμηλά
επίπεδα.
Σχετικά με την ενίσχυση της ρευστότητας στην Ευρωζώνη, την
αποστολή αυτή αναλαμβάνουν σιγά σιγά οι κυβερνήσεις της
Ευρωζώνης. Ειδικότερα της Ιταλίας και της Ισπανίας.
Στο διάστημα των τελευταίων εβδομάδων, η Ρώμη και η Μαδρίτη
έχουν παρουσιάσει προϋπολογισμούς για μεγαλύτερες δαπάνες
από τα όρια που θεωρεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πως είναι
αποδεκτά. Αυτά είναι τα μέτρα που θα ενισχύσουν περισσότερο
την κατανάλωση μέσα στο επόμενο έτος και όχι τόσο τα 10 δισ.
ευρώ που μπορεί να προσθέσει η ΕΚΤ στο υφιστάμενο πρόγραμμα
ποσοτικής χαλάρωσης.
Ωστόσο, ο κ. Ντράγκι μπορεί να πατήσει αυτό το κουμπάκι.
Μπορεί να μειώσει ακόμη περισσότερο το αρνητικό επιτόκιο
καταθέσεων – δηλαδή το επιτόκιο που χρεώνει η ευρωτράπεζα
τις υπόλοιπες τράπεζες που επιθυμούν να παρκάρουν τα
κεφάλαιά τους στα θησαυροφυλάκιά της αντί να χορηγούν δάνεια.
Ενας σημαντικός λόγος που, ενδεχομένως, να καταλήξει σε
αυτήν την απόφαση τον Δεκέμβριο η ΕΚΤ, είναι η απευχόμενη
ενίσχυση του ευρώ που απειλεί να καταπνίξει την ανάκαμψη της
Ευρωζώνης.
PHILLIP INNMAN / THE GUARDIAN |
