|
Την ώρα που τα επίσημα στοιχεία μιλούνε για βελτίωση (έστω
και δειλή) της οικονομικής κατάστασης στην ευρωζώνη, η κρίση
της Ευρωζώνης έχει επανέλθει, τουλάχιστον στα μυαλά πολλών
Γερμανών. Όπως έγραφε το
Reuters,
από το περασμένο καλοκαίρι, η εισροή εκατοντάδων χιλιάδων
προσφύγων από τις εμπόλεμες περιοχές της Μέσης Ανατολής έχει
επισκιάσει κάθε άλλο θέμα δεσπόζοντας στην πολιτική συζήτηση
στο Βερολίνο αλλά και στα πρωτοσέλιδα των γερμανικών
εφημερίδων. Τις τελευταίες εβδομάδες, όμως, έχει σημειωθεί
μια σημαντική αλλαγή. Καθώς επιβραδύνεται ο ρυθμός άφιξης
των μεταναστών, επανέρχεται η αγωνία για το πολύπαθο ενιαίο
νόμισμα της Ευρώπης. «Επίκειται καταιγίδα» ήταν προ ημερών ο
τίτλος κύριου άρθρου της αριστερής εφημερίδας Sueddeutsche
Zeitung, που επισημαίνει πως «ενίοτε η μοίρα των ανθρώπων
διακυβεύεται σε στιγμές όχι τόσο δραματικές, και αυτό είναι
που συμβαίνει τώρα στην Ευρωζώνη».
Η επιστροφή του ενδιαφέροντος για την Ευρωζώνη συνδέεται με
μια σειρά διαφορετικών αλλά αλληλεξαρτώμενων εξελίξεων που
έχουν εντείνει την αγωνία του πολιτικού κατεστημένου της
Γερμανίας, καθώς και των γερμανικών ΜΜΕ. Ανάμεσά τους η
χαλάρωση της λιτότητας στη νότια Ευρώπη, η επεκτατική
νομισματική πολιτική της ΕΚΤ και οι πρόσφατες μεταβολές στο
πολιτικό τοπίο της χώρας. Πριν από ένα μήνα, το ακροδεξιό
και ξενοφοβικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD )
σημείωσε μεγάλη άνοδο στα Κοινοβούλια τριών γερμανικών
κρατιδίων καταλαμβάνοντας εξαπίνης τα κόμματα του
κατεστημένου και εξαναγκάζοντάς τα να επανεξετάσουν τη
στρατηγική τους.
Εκτοτε τα ηγετικά στελέχη των κομμάτων, προεξάρχοντος του
Γερμανού υπουργού Οικονομικών, κλιμάκωσαν τις φραστικές τους
επιθέσεις κατά της ΕΚΤ και της πολιτικής των αρνητικών
επιτοκίων. Ανησυχούν πως το AdF, που ιδρύθηκε πριν από τρία
χρόνια ως αντιευρωπαϊκό κόμμα, θα μπορούσε να εστιάσει και
σε αυτό το θέμα όταν θα πλησιάζουν οι ομοσπονδιακές εκλογές,
το 2017. Το παραδέχθηκε μάλιστα στέλεχος του κυβερνητικού
συνασπισμού όταν δήλωσε πως το θέμα των επιτοκίων θα είναι «το
επόμενο μεγάλο θέμα για το AdF». Τα χαμηλά επιτόκια
αποτελούν ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα στη Γερμανία, όπου
επικρατεί η άποψη πως διαβρώνουν τις αποταμιεύσεις
εκατομμυρίων ατόμων και ιδιαιτέρως όσων προσβλέπουν σε αυτές
για μετά τη συνταξιοδότησή τους.
Ηδη το AdF άδραξε την ευκαιρία τον περασμένο μήνα, όταν ο
πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, χαρακτήρισε «πολύ
ενδιαφέρουσα ιδέα» τα λεγόμενα «εξ ουρανού χρήματα», την
τακτική μιας κεντρικής τράπεζας να μεταβιβάζει χρήματα
απευθείας στους πολίτες για να αυξήσει τον πληθωρισμό.
Υψηλόβαθμο στέλεχος προσκείμενο στη Μέρκελ δήλωσε προ ημερών
ότι «είναι καιρός να διαμαρτυρηθούμε για την ΕΚΤ αμέσως». Η
πολιτική της ΕΚΤ, άλλωστε, επικρίνεται και για έναν ακόμη
λόγο: στη Γερμανία επικρατεί η πεποίθηση ότι η χαλαρή
νομισματική πολιτική έχει μειώσει την πίεση που ασκούνταν
στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου για να μεταρρυθμίσουν τις
οικονομίες τους και να περιορίσουν τα μεγάλα χρέη και
ελλείμματά τους.
Το Βερολίνο διαπίστωσε με τρόμο φέτος ότι η μία μετά την
άλλη οι χώρες της Ευρωζώνης εγκατέλειπαν τον δρόμο της
δημοσιονομικής αρετής, στον οποίο επιμένουν Μέρκελ και
Σόιμπλε. Στην Πορτογαλία, η νέα σοσιαλιστική κυβέρνηση με τη
στήριξη αριστερών κομμάτων ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα πως
αυξάνει τον κατώτατο μισθό κατά 20%, μειώνει τον ΦΠΑ στα
εστιατόρια κατά 10% και επαναφέρει τέσσερις επίσημες αργίες
που είχαν καταργηθεί. Στη Γαλλία, οι προσπάθειες της
κυβέρνησης να επιβάλει μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας
πάγωσαν εξαιτίας των θυελλωδών αντιδράσεων. Και, τέλος,
Ιταλία και Ισπανία διεμήνυσαν πως δεν έχουν συμφέρον να
ακούσουν την Ε.Ε. που τους συνιστά να μειώσουν τα ελλείμματά
τους.
Μολονότι παραμένει ισχυρή στο εσωτερικό της Γερμανίας, η
Μέρκελ βλέπει να έχει αποδυναμωθεί στην Ευρώπη εξαιτίας του
προσφυγικού. Στα μάτια, άλλωστε, ορισμένων εκ των εταίρων
της, η Γερμανία δεν έχει πλέον το ηθικό πλεονέκτημα σε
ζητήματα οικονομικής πολιτικής. Τη στιγμή που ασκεί πιέσεις
στην Ελλάδα για να μειώσει τις συντάξεις, ο κυβερνητικός
συνασπισμός της Μέρκελ σκέπτεται να προσφέρει περισσότερα
χρήματα στους ηλικιωμένους, ελπίζοντας προφανώς πως με το
μέτρο αυτό θα ανακόψει την πορεία του AfD. |
