|
Ο Ντόναλντ Τραμπ καυχιέται πως θα κτίσει ένα «μεγάλο και
όμορφο» τοίχο στα νότια σύνορα των ΗΠΑ εάν κερδίσει τις
προεδρικές εκλογές, ένα σενάριο που λειτούργησε πολύ θετικά
στη δημοτικότητά του. Μαζί με τη δέσμευση να απελαύνει
εκατομμύρια μετανάστες που δεν ζουν νόμιμα στις ΗΠΑ, οι
θέσεις αυτές πρωταγωνιστούν στην εκστρατεία του κ. Τραμπ.
Ο κ. Τραμπ δεν έχει άδικο για τους οικονομικούς μετανάστες
από το Μεξικό και άλλες φτωχές χώρες της Νοτίου Αμερικής που
έχουν πλήξει τα συμφέροντα των Αμερικανών εργατών την
τελευταία 25ετία. Την ανησυχία αυτή έχουν εκφράσει κατ’
επανάληψη συνδικαλιστικές ενώσεις από διάφορους κλάδους της
οικονομίας και εκπρόσωποι της αριστερής πολιτικής παράταξης.
Το ζήτημα που θέτει ο κ. Τραμπ είναι υπαρκτό.
Όπως έγραψαν πριν από μερικές ημέρες οι
New York Times,
εντούτοις, η απάντηση είναι πια απλή. Οι προτάσεις του κ.
Τραμπ δεν αξίζουν τα χρήματα για την υλοποίησή τους. Ηδη οι
ΗΠΑ δαπανούν 30 δισ. δολάρια ανά έτος για την άσκηση ελέγχων
στη ροή μεταναστών.
Ο πιο προφανής λόγος που θα ήταν μάταιη η κατασκευή ενός
τέτοιου τείχους είναι πως οι Μεξικανοί δεν έρχονται πια στις
ΗΠΑ, όπως καταδεικνύει έρευνα των Γκόρντον Χάνσον και Γκρεγκ
Μάκντος, καθηγητών στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν
Ντιέγκο. Οι Μεξικανοί που έφθασαν στις ΗΠΑ τη δεκαετία του
’80 και του ’90 είχαν γεννηθεί την περίοδο ’60-’70, όταν το
ποσοστό γεννήσεων ήταν επτά παιδιά από κάθε γυναίκα.
Σήμερα το Μεξικό είναι μια διαφορετική χώρα. Από το 1970, τα
ποσοστά γεννήσεων έχουν υποχωρήσει σε επίπεδα λίγο υψηλότερα
από το 2,1. Η προσφορά εργασίας αναπτύσσεται σχεδόν σε
ίδιους ρυθμούς με τις ΗΠΑ. Αν και το Μεξικό είναι μια
φτωχότερη χώρα από τις ΗΠΑ, δεν είναι πια τόσο ευάλωτη σε
κρίσεις και εκτεταμένες απεργίες. Βέβαια εξακολουθούν να
υπάρχουν παράνομοι μετανάστες από την Αφρική και τη Μέση
Ανατολή όπου τα ποσοστά γεννήσεων παραμένουν σε υψηλά
επίπεδα, οι συγκρούσεις είναι συχνές και οι προοπτικές
απασχόλησης είναι πολύ χαμηλές.
Εντούτοις, οι εισροές μεταναστών δεν μπορούν να
αναχαιτισθούν με ένα τείχος. Πολλοί μπορούν να επισκεφθούν
τις ΗΠΑ και να παρατείνουν άτυπα τη διαμονή τους χωρίς βίζα.
Δεν μπορώ να σκεφτώ κανέναν καταλληλότερο για σύμβουλο του
κ. Τραμπ από τον Τζορτζ Μπόρτζας, οικονομολόγο και καθηγητή
στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Εχει προτείνει ένα σύστημα
πόντων υπέρ των εργαζομένων με επιδεξιότητες, τονίζοντας πως
η ποιότητα των μεταναστών εφθάρη όταν καταργήθηκαν οι
ποσοστώσεις στην κίνηση μεταναστών το 1965.
Αλλά τα οικονομικά επιχειρήματα του κ. Μπόρτζας δεν
ευσταθούν. Παραδέχεται πως το καθαρό οικονομικό όφελος από
την αύξηση των μεταναστών την περίοδο 1999-2010 ανέρχεται
στα 50 δισ. δολάρια ανά έτος. Ισχυρίζεται, ωστόσο, πως αυτό
δεν αφορά τους Αμερικανούς εργάτες που υπέστησαν
μακροπρόθεσμα μείωση των ετήσιων εισοδημάτων κατά 3,1%, με
ετήσια απώλεια της τάξεως των 900 δολαρίων.
Από την άλλη πλευρά, η μείωση αποδοχών κατά 3,1% για το 10%
του εργατικού δυναμικού στις ΗΠΑ είναι ένα μικρό κόστος σε
σχέση με το κόστος ελέγχων της μετανάστευσης στα 30 δισ.
δολάρια. Επιπροσθέτως υπάρχουν φθηνότεροι και πιο
αποτελεσματικοί τρόποι από την ανέγερση τειχών και τις
περιπολίες αστυνομικών στα σύνορα.
Παρά τις σημερινές δαπάνες του αμερικανικού κράτους, τα
σύνορα των ΗΠΑ θυμίζουν επιφάνεια ελβετικού τυριού. Μήπως
πρέπει να διπλασιαστούν ή να τετραπλασιαστούν αυτά τα
κονδύλια; Και ποιο θα είναι το κόστος της αναγνώρισης και
της απέλασης των 11 εκατ. ανθρώπων που έχουν οργανώσει τις
ζωές τους στις ΗΠΑ και, σε πολλές περιπτώσεις, τα παιδιά
τους είναι νόμιμοι πολίτες; Αξίζει να διακυβευθεί η
σταθερότητα στο Μεξικό – με τις όποιες αλυσιδωτές
αντιδράσεις στις ΗΠΑ;
Ούτως ή άλλως, οι παράνομοι μετανάστες δεν κοστίζουν στο
ομοσπονδιακό κράτος εφόσον δεν έχουν πρόσβαση σε αυτό. Αν
και τα παιδιά τους επωφελούνται από το σύστημα δημόσιας
εκπαίδευσης, είναι νόμιμοι πολίτες των ΗΠΑ. Κάποτε αυτοί οι
νέοι πολίτες θα επιστρέψουν τα κονδύλια αυτά πληρώνοντας
φόρους στο αμερικανικό κράτος. Ισως, η μεταναστευτική
πολιτική των ΗΠΑ στο διάστημα των τελευταίων δεκαετιών να
είναι ένα μπερδεμένο κουβάρι. Αλλά «ακόμη και εάν μπορούσαμε
να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω», σχολιάζει ο κ. Χάνσον, «δεν
νομίζω πως τα πράγματα θα γίνονταν διαφορετικά». |
