|
Επειτα από την απόφαση της Τράπεζας της Ιαπωνίας να
υιοθετήσει αρνητικά επιτόκια, για να τονώσει την ανάπτυξη
και τον πληθωρισμό, οι αναλυτές εξετάζουν τις επιλογές που
έχει η Federal Reserve σε περίπτωση κρίσης. Σύμφωνα με τις
Bank of America και JPMorgan Chase & Co, αν η μεγαλύτερη
οικονομία του κόσμου εξασθενήσει τόσο ώστε να μην τη βοηθούν
τα παραδοσιακά μέσα, η Fed ενδέχεται να σκεφτεί να μειώσει
τα επιτόκια κάτω του μηδενός.
Όπως προσφάτως έγραψε το
Bloomberg,
κάτι τέτοιο θα διευρύνει τα εργαλεία της Fed, πέραν των όσων
διέθετε στη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης, όταν
μείωσε το overnight επιτόκιο σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα και
άρχισε να αγοράζει ομόλογα για να ενισχύσει την οικονομία.
Το 2012 οι ερευνητές της Fed απεφάνθησαν ότι τα αρνητικά
επιτόκια θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν τον κόσμο να μην
αποταμιεύει στις τράπεζες και έτσι να αποδυναμωθεί το
χρηματοπιστωτικό σύστημα. «Διατηρούν ακόμη αυτήν την
επιφύλαξη, αλλά δεν ανησυχούν τόσο», σχολιάζει ο Μαρκ
Καμπάνα, αναλυτής της Bank of America, ο οποίος επισημαίνει
ότι «είδαν πόσο βοήθησαν άλλες χώρες, όπου δεν επέφεραν
αρνητικό αντίκτυπο στη λειτουργία των αγορών».
Παράγοντες της αγοράς βλέπουν να αυξάνεται η πιθανότητα να
υποχωρήσουν τα επιτόκια του δολαρίου σε αρνητικό έδαφος στα
τέλη του 2017. Σύμφωνα με το Bloomberg, σήμερα η πιθανότητα
είναι 13%, το υψηλότερο επίπεδο από τον Ιούλιο.
Πρόσφατα, ο Μάικλ Φερόλι, κορυφαίος οικονομολόγος της
JPMorgan στη Νέα Υόρκη, έγραψε πως η Fed ενδέχεται να
καταφύγει στα αρνητικά επιτόκια, γιατί όσες κεντρικές
τράπεζες το έκαναν –Δανίας, Ευρωζώνης, Ιαπωνίας, Σουηδίας
και Ελβετίας– δεν αντιμετώπισαν μαζικές αναλήψεις ούτε
προβλήματα στις χρηματαγορές. Γι’ αυτούς τους κινδύνους
προειδοποιούσαν οι αναλυτές της Fed Νέας Υόρκης. «Το 2012
ήταν μάλλον αχαρτογράφητο έδαφος, και οι μεγάλες κεντρικές
τράπεζες ήταν ακόμη απρόθυμες να σκεφτούν για αρνητικά
επιτόκια», σχολιάζει ο Καμπάνα, αλλά υπογραμμίζει πως «σήμερα
είναι κάπως φυσικό να διερωτάται κανείς πότε θα σκεφτεί η
Fed τα αρνητικά επιτόκια και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις».
Στελέχη της Fed έχουν δηλώσει πως είναι πιθανόν να
υιοθετηθούν αρνητικά επιτόκια, αν και όχι σύντομα. Τον
Σεπτέμβριο η πρόεδρος της Fed, Τζάνετ Γέλεν, δήλωσε πως τα
αρνητικά επιτόκια δεν βρίσκονται στις κύριες επιλογές της,
αλλά τα στελέχη της θα εξετάσουν την προοπτική, αν χρειαστεί.
Αν μειωθούν τα επιτόκια σε αρνητικό έδαφος, η αγορά θα
χρειαστεί να προσαρμοσθεί, και η Fed θα πρέπει να
διασφαλίσει πως δεν υφίστανται υπερβολική πίεση οι τράπεζες,
που θα πρέπει να καταβάλουν τίμημα για να διατηρούν τα
κεφάλαιά τους στην κεντρική τράπεζα. Ενδέχεται, άλλωστε, να
υπάρξουν πολιτικές επιπτώσεις. Τα αρνητικά επιτόκια
επηρεάζουν σημαντικά τις ισοτιμίες, σύμφωνα με τον Φερόλι,
και η υποχώρηση του δολαρίου μπορεί να πλήξει τις εξαγωγές
άλλων χωρών. Τα στελέχη της Fed ισχυρίζονται ότι δεν θα
τεθεί θέμα αρνητικών επιτοκίων, παρά μόνον αν η αμερικανική
οικονομία φανεί ότι διολισθαίνει σε ύφεση, κάτι που δεν
προβλέπουν να συμβεί. Τα τελευταία στοιχεία που
καταδεικνύουν ότι αυξάνονται οι μισθοί περισσότερο από όσο
είχε εκτιμηθεί περιόρισαν την ανησυχία για το ενδεχόμενο
ύφεσης.
Οι διαπραγματευτές στην αγορά δεν αποκλείουν συρρίκνωση της
αμερικανικής οικονομίας και έχουν στοιχηματίσει πως η Fed θα
καθυστερήσει να αυξήσει κι άλλο τα επιτόκια. Τα προθεσμιακά
συμβόλαια δεν κατατείνουν σε νέα αύξηση των επιτοκίων πριν
από τα τέλη του 2017, ενώ μόλις προ δύο μηνών στοιχημάτιζαν
σε νέα αύξηση τον Ιούλιο του 2016.
Σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg, σήμερα δίνουν 30%
πιθανότητα για νέα αύξηση μέχρι τα τέλη του έτους. Αν,
πάντως, η αμερικανική οικονομία διολισθήσει σε ύφεση, οι
κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο έχουν δώσει στη Fed το
δείγμα μιας νέας προσέγγισης. Οπως σχολιάζει ο Φερόλι, η
έλλειψη στήριξης από άλλες χώρες «έχει καταστήσει τα
αρνητικά επιτόκια πιο ελκυστικά σε περίπτωση έκτακτης
ανάγκης». |
