Αλυσιδωτές αντιδράσεις στον γερμανικό τραπεζικό κλάδο
προκαλεί η πτώση της δραστηριότητας σε ορισμένους τομείς της
ναυτιλίας. Οι γερμανικές τράπεζες αποτελούν μία από τις
βασικές πηγές χρηματοδότησης του ναυτιλιακού κλάδου, μεγάλο
κομμάτι του οποίου δυσκολεύεται ακόμη να ανακάμψει στα προ
χρηματοπιστωτικής κρίσης επίπεδα. Ενα από τα τελευταία «θύματα»
είναι η νοτιοκορεατική Hanjin, η οποία κατέρρευσε με χρέη 5
δισ. δολαρίων, ενώ οι προμηθευτές επιδίωκαν την
ακινητοποίηση των πλοίων της σε όποιο λιμάνι ήταν δυνατόν.
Οι γερμανικές τράπεζες έχουν παραχωρήσει δάνεια 100 δισ.
δολαρίων από συνολικές πιστώσεις 400 δισ. δολαρίων που έχουν
δοθεί στον ναυτιλιακό κλάδο από όλες τις τράπεζες του κόσμου.
Αυτό σημαίνει πως οι τράπεζες καμιάς άλλης χώρας δεν είναι
τόσο εκτεθειμένες στον πιστωτικό κίνδυνο της ναυτιλίας όσο
είναι οι γερμανικές. Αναμένεται δε να αποφανθεί η Ευρωπαϊκή
Κεντρική Τράπεζα για τη διαχείριση αυτού του προβλήματος,
ένα ζήτημα που, εάν κρίνει κανείς από τις περιπτώσεις της
Ισπανίας ή ακόμη και της Ιταλίας, μπορεί να λάβει και
πολιτικές διαστάσεις.
Προ χρηματοπιστωτικής κρίσης, ένα πετρελαιοφόρο τάνκερ ή ένα
εμπορικό πλοίο ξηρού φορτίου μπορούσε να αποδώσει πάνω από
200.000 δολάρια ημερησίως. Σήμερα αυτά τα πλοία αποδίδουν
μόνον 10.000 με 15.000 δολάρια σε ημερήσια βάση. Το πλήγμα
που έχει υποστεί ο ναυτιλιακός κλάδος αντανακλά την πτώση
στον όγκο του παγκόσμιου εμπορίου και τη διολίσθηση των
τιμών του πετρελαίου, η οποία έχει επιδεινώσει και την
κατάσταση των πετρελαιοπαραγωγών κρατών.
Η έκθεση των γερμανικών τραπεζών ποικίλλει και αφορά από
κολοσσούς όπως η Deutsche Bank και η Commerzbank μέχρι την
κρατική NordLB. Μέρος του πιστωτικού κινδύνου πηγάζει από «κλειστά
επενδυτικά κεφάλαια» (closed investment funds) που αγόρασαν
πλοία και ύστερα τα μίσθωσαν σε ναυτιλιακές εταιρείες.
Τραπεζικοί παράγοντες επισημαίνουν πως πολλά εξαρτώνται από
τον τρόπο που θα επιλέξει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ)
να διαχειριστεί το πρόβλημα. Είναι γνωστό, για παράδειγμα,
πως πιέζει τις ιταλικές τράπεζες να απαλλαχθούν από μη
εξυπηρετούμενα δάνεια της τάξεως των 360 δισ. ευρώ,
οδηγώντας κάποια στιγμή σε σύγκρουση τη γερμανική και την
ιταλική κυβέρνηση. Σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στην ΕΚΤ,
τον Ιούνιο έγινε επανεξέταση των ναυτιλιακών δανείων. Οι
τραπεζίτες φοβούνται τώρα μήπως τους ζητηθεί να
συγκεντρώσουν περισσότερα κεφάλαια για να καλύψουν
ενδεχόμενες απώλειες. Η άντληση πρόσθετων κεφαλαίων από τις
αγορές μετοχών ή ομολόγων, παραδείγματος χάριν, είναι
δύσκολο εγχείρημα διότι υπάρχει ένα διάχυτο κλίμα
αβεβαιότητας στην Ευρώπη, ιδιαίτερα μετά το Brexit. Ετσι,
μέχρι να ενημερώσει η ΕΚΤ για τις προθέσεις της, οι τράπεζες,
γερμανικές και μη, προσπαθούν να απαλλαχθούν από επίφοβα
δάνεια. Χαρακτηριστικά, η NordLB ανακοίνωσε τον Αύγουστο πως
θα πουλήσει χαρτοφυλάκιο ναυτιλιακών δανείων 1,5 δισ.
δολαρίων στην KKR Credit, η οποία είναι μονάδα της εταιρείας
ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων KKR, και σε ένα κρατικό
επενδυτικό κεφάλαιο. Δεν φαίνεται να υπάρχουν, εν τούτοις,
πολλοί αγοραστές. Ο Νίκολας Τσέβντος, γενικός διευθυντής της
Ocean Way Navigation, αναφέρεται στη δυσκολία που έχει η
Royal Bank of Scotland να πουλήσει τη ναυτιλιακή μονάδα της
στην Ελλάδα.
JONATHAN SAUL, ANDREAS KRONER / REUTERS |