|
Ένα ακόμη
πολύ ενδιαφέρον άρθρο είχε ο
Paul Krugman
στην προσωπική του στήλη στους
New York Times.
Όπως έγραψε η Χίλαρι Κλίντον και ο Μπέρνι Σάντερς, υποψήφιοι
για το προεδρικό χρίσμα των Δημοκρατικών, στο ντιμπέιτ της
περασμένης Τρίτης, διαφώνησαν για το ποιός θα επιβάλλει το
πιο σκληρό σχέδιο πελέγχου των τραπεζών. Η αντίθεση με τους
Ρεπουμπλικάνους διεκδικητές, όπως ο Τζεμπ Μπους ή ο Μάρκο
Ρούμπιο, που δεσμεύθηκαν να ανακαλέσουν και την παραμικρή
ρύθμιση που τέθηκε σε εφαρμογή το 2010, δεν θα μπορούσε να
είναι πιο έντονη. Αν έχει κάποια σημασία, το σχέδιο της
Κλίντον ήταν καλύτερο. Ο Σάντερς επικεντρώθηκε στην
επαναφορά του νόμου Γκλας - Στίγκαλ, που διαχώριζε τις
τράπεζες καταθέσεων από εκείνες με πιο επικίνδυνη
συμπεριφορά.
Η κατάργησή
του ήταν πράγματι ένα λάθος. Αλλά δεν είναι αυτή που
προκάλεσε την χρηματοπιστωτική κρίση, η οποία προήλθε από
τις «σκιώδεις τράπεζες» όπως η Lehman Brothers, που δεν
δέχονται καταθέσεις αλλά μπορούν να επιφέρουν την καταστροφή
με την κατάρρευσή τους. Η Κλίντον παρουσίασε ένα σχέδιο και
για αυτές. Μέχρι τώρα ο Σάντερς, όχι. Είναι όμως η υπόσχεση
της Κλίντον να εφαρμόσει σκληρά μέτρα στην χρηματοπιστωτική
βιομηχανία αξιόπιστη; Ή από τη στιγμή που θα βρεθεί στον
Λευκό Οίκο, θα επιστρέψει στη φιλική προς τις τράπεζες
πολιτική της δεκαετίας του 1990;
Αν η στάση
της Γουόλ Στριτ μας δείχνει κάτι είναι ότι οι τραπεζίτες
θεωρούν ότι οποιοσδήποτε Δημοκρατικός, συμπεριλαμβανομένης
της Κλίντον, το εννοεί ότι θα εφαρμόσει αυστηρούς ελέγχους
στους κανόνες που διέπουν τη λειτουργία τους. Και γι' αυτό
κάνουν ό,τι μπορούν για να εκλέξουν έναν Ρεπουμπλικάνο. Ο
Ρόμπερτ Ρούμπιν της Goldman Sachs, είχε γίνει ο πιο
σημαντικός οικονομικός αξιωματούχος του Μπιλ Κλίντον: οι
μεγάλες τράπεζες είχαν όση πρόσβαση επιθυμούσαν στην
πολιτική. Και η βιομηχανία σε μεγάλο βαθμό πήρε αυτά που
ήθελε, συμπεριλαμβανομένης της απόσυρσης του νόμου Γκλας -
Στίγκαλ. Αλλά στη συνέχεια ήρθε η οικονομική κρίση του 2008
και όλα άλλαξαν. Πολλοί φιλελεύθεροι αισθάνονται ότι η
κυβέρνηση Ομπάμα ήταν πολύ επιεικής προς την
χρηματοπιστωτική βιομηχανία μετά την κρίση.
Εξάλλου,
ήταν οι τράπεζες που γονάτισαν την αμερικανική οικονομία,
κάνοντας εκατομμύρια ανθρώπους να χάσουν τη δουλειά τους, τα
σπίτια τους ή και τα δύο. Επιπλέον, οι τράπεζες διασώθηκαν,
σε βάρος των φορολογούμενων (αν και στο τέλος το κόστος δεν
ήταν πολύ υψηλό). Παρ' όλα αυτά κανείς δεν μπήκε φυλακή και
οι μεγάλες τράπεζες δεν διαλύθηκαν. Αλλά οι τραπεζίτες δεν
αισθάνθηκαν ευγνωμοσύνη που τη γλίτωσαν τόσο εύκολα.
Αντίθετα κατακλύζονται από οργή κατά του Ομπάμα. Ο Ομπάμα
έδειξε αξιοσημείωτη αυτοσυγκράτηση στις επικρίσεις του κατά
της Γουόλ Στριτ. Όμως αυτοί οι άνθρωποι είναι συνηθισμένοι
σε δουλοπρεπή υποταγή και εξέλαβαν τα ήπια σχόλια για τη
συμπεριφορά τους ως μεγάλη προσβολή.
Όπως είπα,
η Γουόλ Στριτ παίρνει στα σοβαρά τις δεσμεύσεις των
Δημοκρατικών για εφαρμογή ελέγχων στην χρηματοπιστωτική
βιομηχανία. Αν κερδίσει πράγματι κάποιος Δημοκρατικός, θα
έχει σημασία ποιος θα είναι; Οποιοσδήποτε Δημοκρατικός θα
διατηρήσει τις μεταρρυθμίσεις του 2010 και θα προσπαθήσει αν
είναι δυνατόν να τις κάνει πιο αυστηρές. Αλλά μεγάλες νέες
μεταρρυθμίσεις δεν θα προχωρήσουν μέχρι οι Δημοκρατικοί να
επανακτήσουν τον έλεγχο και στα δύο σώματα του Κογκρέσου,
κάτι που δεν είναι πιθανό να συμβεί για μεγάλο διάστημα. |
