Οι κινεζικές τράπεζες άρχισαν το Νέο Ετος επιστρέφοντας στις
παλιές κακές συνήθειές τους. Τον Ιανουάριο τα
χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας χορήγησαν εν ολίγοις νέα
δάνεια συνολικού ύψους 2,5 τρισ. γουάν, ποσό αντίστοιχο των
385 δισ. δολαρίων ενώ παράλληλα η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας
εξακολούθησε να διοχετεύει ρευστότητα στην οικονομία που
επιβραδύνεται. Το πρόβλημα, όμως, είναι πως η συνεχής αύξηση
του συσσωρευμένου δανεισμού της χώρας θα καταστήσει πολύ πιο
επώδυνη την εξυγίανση που κάποια στιγμή θα γίνει.
Αν και παραδοσιακά οι κινεζικές τράπεζες χορηγούν πολύ πιο
γενναιόδωρα δάνεια στις αρχές κάθε έτους, η ευφορία που
επικράτησε τον Ιανουάριο ήταν εντυπωσιακή. Ο καινούργιος
δανεισμός ήταν τουλάχιστον κατά ένα τρισ. γουάν υψηλότερος
από τον πρώτο μήνα του περασμένου έτους. Στον δανεισμό του
Ιανουαρίου οφείλεται, άλλωστε, σχεδόν εξ ολοκλήρου η αύξηση
των πιστώσεων. Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές ερμηνείες για
αυτά. Ενας παράγοντας είναι πως υπάρχει συγκριτική άφθονη
ρευστότητα: αν και η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας δεν φαίνεται
πρόθυμη να μειώσει τα επιτόκια του γουάν, έχει διοχετεύσει
άφθονη ρευστότητα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα προκειμένου
να υπερκαλύψει τις εκροές κεφαλαίων.
Οι κινεζικές επιχειρήσεις, άλλωστε, δανείζονται από τις
εγχώριες τράπεζες για να αντικαταστήσουν το χρέος σε ξένο
νόμισμα. Παράλληλα έχει αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στην
κινεζική αγορά ακινήτων που με τη σειρά της έχει αναθερμάνει
το ενδιαφέρον των Κινέζων για δάνεια.
Στην πραγματικότητα, όμως, η Κίνα δεν μπορεί να
αντιμετωπίσει μια ακόμη πιστωτική έκρηξη. Κατά ορισμένες
εκτιμήσεις, το σύνολο του χρέους στην Κίνα αγγίζει το 250%
του ΑΕΠ.
Ο επίσημος ρυθμός ανάπτυξης επιβραδύνθηκε στο 6,9% το
περασμένο έτος, ενώ η ονομαστική ανάπτυξη ήταν ακόμη
μικρότερη εξαιτίας της πτώσης των τιμών. Αυτό σημαίνει πως
οι συγκριτικά μικρές αυξήσεις στον δανεισμό αυξάνουν τα
συνολικά βάρη. Ωστόσο, τα δάνεια των εμπορικών τραπεζών
αυξήθηκαν και πάλι κατά 12% φθάνοντας το περασμένο έτος στα
72 τρισ. γουάν σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα
η Εποπτική Αρχή Τραπεζών της Κίνας.
Ο φόβος
Εκείνο που πραγματικά αποτελεί λόγο ανησυχίας είναι το
γεγονός ότι ένα σημαντικό τμήμα του δανεισμού ίσως τελικά να
μην είναι ηθελημένο, καθώς οι τράπεζες χορηγούν όλο και
περισσότερα καινούργια δάνεια για να αποτρέψουν την πτώχευση
των ήδη υπερχρεωμένων δανειοληπτών. Οι πιέσεις αυξάνονται.
Τα δάνεια που επισήμως έχουν καταχωρισθεί ως μη
εξυπηρετούμενα αυξήθηκαν κατά 51% το περασμένο έτος σύμφωνα
με την Εποπτική Τραπεζική Αρχή της Κίνας. Τα λεγόμενα δάνεια
«ειδικής αναφοράς», εκείνα που ενδέχεται να μην
εξυπηρετηθούν, αυξάνοντας το σύνολο των μη εξυπηρετούμενων,
έχουν σημειώσει αύξηση 37%. Συνολικά οι δύο κατηγορίες
επισφαλών πιστώσεων αντιπροσωπεύουν το 5,5% του συνολικού
δανεισμού.
Οταν οι κινεζικές τράπεζες χορηγούν νέα δάνεια, αυξάνουν το
σύνολο των δανείων, οπότε το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων
δανείων φαίνεται λιγότερο σημαντικό. Οπως και η οικονομία
στο σύνολό της, όμως, οι κινεζικές τράπεζες δεν μπορούν να
λύσουν το πρόβλημα του χρέους της χώρας με νέο δανεισμό.
Είναι καιρός να βρεθούν νέες λύσεις.
PETER THAL LARSEN / REUTERS |