Οι διαπραγματευτές ομολόγων είναι εδώ και μήνες απαισιόδοξοι
για τον κόσμο. Αιφνιδίως, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ
(Fed) φαίνεται να μοιράζεται έως ένα βαθμό αυτήν την άποψη.
Όπως σχολίαζε πριν από μερικής ημέρες το
Bloomberg,
στην τελευταία συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε στα μέσα
Μαρτίου, η Fed εγκατέλειψε τη στάση αισιοδοξία που
διατηρούσε τον τελευταίο καιρό για την πορεία της
αμερικανικής οικονομίας. Παραδέχθηκε πως οι ΗΠΑ πιθανόν να
μην καταφέρουν να διατηρήσουν τους τρέχοντες ρυθμούς
ανάπτυξης με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι υπόλοιπες
οικονομίες του κόσμου. Τα μέλη της Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς
αναθεώρησαν προς τα κάτω τις εκτιμήσεις για ανάπτυξη και
κατευθύνονται μόνο σε δύο αυξήσεις των επιτοκίων σε σχέση με
τις τέσσερις που είχαν προγραμματίσει αρχικά.
Οι επενδυτές των αγορών ομολόγων αντέδρασαν άμεσα. Επανήλθαν
σε τοποθετήσεις που είχαν ρευστοποιήσει πριν από τη
συνεδρίαση της Fed, με μια αίσθηση ανακούφισης ότι η
κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ δεν θα προχωρήσει στην αύξηση του
βασικού επιτοκίου της με την ίδια τόλμη που υπολόγιζε στα
τέλη του 2015.
Τι άλλαξε; Βασικά, η παγκόσμια οικονομία εμφάνισε σημάδια
αδυναμίας, επηρεάζοντας την προοπτική των ΗΠΑ, ενισχύοντας
το δολάριο, πλήττοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα των
εξαγωγών και υποβαθμίζοντας κάθε πιθανότητα ενίσχυσης των
τιμών σε παγκόσμια κλίμακα. Βέβαια, η κατάσταση αυτή είχε
ήδη γίνει κατανοητή από τον υπόλοιπο κόσμο. Από τις αρχές
του έτους, οικονομολόγοι σε όλες τις γωνιές του πλανήτη
αναθεώρησαν προς τα κάτω τις εκτιμήσεις τους για ανάπτυξη,
επειδή ενισχύθηκαν οι υποψίες για επιδείνωση του οικονομικού
κλίματος που, ούτως ή άλλως, αιωρούνταν εδώ και καιρό.
Παράλληλα, υψηλοί αξιωματούχοι είχαν ήδη προβληματιστεί από
την εντεινόμενη μεταβλητότητα των αγορών και τις επιπτώσεις
στο κόστος δανεισμού των εταιρειών. Σε κάποιο σημείο, η
επικεφαλής της Fed, Τζάνετ Γέλεν, μίλησε σαν διαπραγματευτής
των αγορών πίστωσης όταν αναφέρθηκε στο έξτρα επιτόκιο –από
το βασικό της Fed– που αναγκάζονται να πληρώσουν οι
εταιρείες με ομόλογα επενδυτικής βαθμολογίας. Τόνισε, όμως,
πως η όποια αύξηση αντισταθμίζεται από το βασικό επιτόκιο
που, τελικά, αναμένεται να μην αυξηθεί τόσο απότομα απ’ όσο
προβλεπόταν στα τέλη του 2015.
Οι αγορές ομολόγων παρουσιάζουν αρκετές διακυμάνσεις εδώ και
μήνες, ενώ ο πληθωρισμός εμφανίζει σημάδια τόνωσης. Η κ.
Γέλεν δήλωσε πως η αγορά εργασίας συνεχίζει να βελτιώνεται.
Αυτές ήταν ανέκαθεν οι βασικές ανησυχίες της Fed, αλλά
φαίνεται πως οι συνθήκες εξομαλύνονται σταδιακά.
Μεγαλύτερες μεταβολές στο μέτωπο της νομισματικής πολιτικής
έχουν συντελεστεί στην Ιαπωνία, όπου η κεντρική τράπεζα
υιοθέτησε πολιτική αρνητικών επιτοκίων τον Ιανουάριο.
Παρομοίως, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) προσέθεσε
αγορές εταιρικών ομολόγων πέραν των κρατικών στο πρόγραμμα
αγοράς τίτλων και μείωσε ακόμη περισσότερο τα επιτόκιά της
σε αρνητικό πρόσημο.
Σε αυτές τις οικονομίες υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για τόνωση
του πληθωρισμού, ο οποίος κινείται σε χαμηλά επίπεδα επειδή
αντανακλά την εξασθένηση της ζήτησης. Στη συνέντευξη Τύπου
μετά την τελευταία συνεδρίαση της Fed, η κ. Γέλεν είπε πως
ήταν αιφνίδια η πτώση του ρυθμού ανάπτυξης στην Ιαπωνία το
δ΄ τρίμηνο, ενώ η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη ήταν χαμηλότερη απ’
ό,τι αναμενόταν.
Επί σειράν ετών, η Fed είχε τη δυνατότητα να παραβλέπει τις
εξελίξεις στο μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας οικονομίας. Οι
ΗΠΑ ήταν ο αρχηγός της αγέλης και τα υπόλοιπα κράτη
αντιδρούσαν στις ενέργειές τους. Σήμερα, οι όροι του
παιχνιδιού έχουν αντιστραφεί και οι αγορές ομολόγων το έχουν
αντιληφθεί προ πολλού. Καλό είναι που το αντιλήφθηκε και η
Fed.
|
