Σε υψηλό 3 μηνών βρέθηκαν πρόσφατα οι ευρωπαϊκές αγορές, με
τα βλέμματα να είναι στραμμένα στην ΕΚΤ και όλοι να
περιμένουν την κίνηση του “Super
Mario”.
Σύμφωνα με τον
Simon Kennedy
του
Bloomberg,
ο Μάριο Ντράγκι, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής
Τράπεζας (ΕΚΤ), θα επανέλθει να διασώσει την ευρωπαϊκή
οικονομία, όπως έχει πράξει και στο πρόσφατο παρελθόν. Ετσι
τουλάχιστον πιστεύουν οι αναλυτές και οι χρηματιστές, οι
οποίοι θα βασιστούν σε αυτόν την επόμενη χρονιά: προσδοκούν
πως θα επέμβει για το καλό των διεθνών κεφαλαιαγορών, εάν
μια κλιμάκωση των πολιτικών εντάσεων υπάρξει και οι βίαιες
εκφάνσεις της παραταθούν για πολύ. Τα τελευταία χρόνια,
αυτές οι συνθήκες άφηναν αδιάφορους τους επενδυτές, χάρις
στο ότι η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) διοχέτευε μέσω
των μηδενικών επιτοκίων και του προγράμματος αγοράς ομολόγων
άφθονη ρευστότητα στην αγορά.
Η ίδια στάση παρατηρήθηκε και μετά τις τρομοκρατικές
επιθέσεις στο Παρίσι και την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού
από την Τουρκία, γεγονότα τα οποία δεν επηρέασαν δυσμενώς
ούτε τον CAC 40 στο Χρηματιστήριο του Παρισιού ούτε τα
χρηματιστήρια διεθνώς. Στη δε Φρανκφούρτη, αντίθετα με ό,τι
θα περίμενε κανείς, ο δείκτης DAX κυμάνθηκε ανοδικά λόγω
έντονων διαφωνιών για τον χειρισμό του προσφυγικού από την
καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ. Τώρα, όμως, με τη Fed έτοιμη να
αρχίσει να αυξάνει τα αμερικανικά επιτόκια πρώτη φορά σε
σχεδόν μία δεκαετία, ορισμένοι ανησυχούν μήπως οι αγορές δεν
αποδειχθούν τόσο άτρωτες από τα γεωπολιτικά θέματα. «Αυτήν
τη στιγμή οι γεωπολιτικές εντάσεις έχουν κλιμακωθεί σε υψηλά
επίπεδα αντίστοιχα με εκείνα μετά την κατάρρευση των πρώην
κομμουνιστικών καθεστώτων και, παρά ταύτα, ο αντίκτυπός τους
είναι πολύ περιορισμένος στις αγορές», παρατηρεί η Τίνα
Φόρνταμ, επικεφαλής του τμήματος διεθνών πολιτικών αναλύσεων
στη Citigroup. «Το ερώτημα είναι εάν η Fed με τη σκλήρυνση
της νομισματικής της πολιτικής θα ελαττώσει και τη
ρευστότητα, οπότε και ο αντίκτυπος θα καθίσταται
εμφανέστερος». Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε η κ. Φόρνταμ
εκτιμά πως το 2016 θα είναι η χρονιά κατά την οποία τα
πολιτικά πράγματα θα υπερσκελίσουν ως παράγοντες ρίσκου τις
οικονομικές προκλήσεις,όπως, λόγου χάριν, η επιβράδυνση της
κινεζικής οικονομίας.
Δύο ακόμη στοιχεία θα συνδιαμορφώσουν το γεωπολιτικό σκηνικό
και αυτά είναι οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ και το
ενδεχόμενο δημοψηφίσματος στη Βρετανία για τη συμμετοχή της
στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Σύμφωνα, πάντως, με έρευνα της Bank of
America, με τη συμμετοχή διαχειριστών κεφαλαίων, το 18% από
αυτούς εκτιμά πως οι γεωπολιτικές εξελίξεις είναι ο
μεγαλύτερος κίνδυνος, το 38% έθεσε σε προτεραιότητα την
αναδίπλωση της Κίνας και το 23% ανησυχεί για ενδεχόμενη
κρίση χρέους στις αναδυόμενες οικονομίες. Την Πέμπτη, η
Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε πως «οι γεωπολιτικές εντάσεις
έχουν επιδεινωθεί, ενώ οι προοπτικές της παγκόσμιας
οικονομίας θέτουν σοβαρές προκλήσεις». Πάντως, το εάν οι
επενδυτές συντονιστούν με τις παγκόσμιες εξελίξεις στο
πολιτικό επίπεδο, θα εξαρτηθεί εντέλει από το εξής: εάν ο
Μάριο Ντράγκι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μπορεί να
προστατεύσει από αυτές τις εξελίξεις τις αγορές, ενόσω η Fed
θα αφίσταται του ρόλου αυτού.
Σήμερα ο ισολογισμός της Fed βρίσκεται στο σχεδόν 25% του
ΑΕΠ των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ ο Μάριο Ντράγκι με το
αντίστοιχο 20% πρόκειται να το αυξήσει πιθανώς με ταχύτερο
ρυθμό, εάν ενισχύσει την επόμενη εβδομάδα το πρόγραμμα
αγοράς περιουσιακών στοιχείων. Κατά τις εκτιμήσεις της Τίνας
Φόρνταμ, «είναι η Ευρώπη η οποία εμφανίζεται ιδιαζόντως
ευάλωτη». Η ίδια επισημαίνει πως, συν τω χρόνω, οι
γεωπολιτικές εντάσεις θα καταστούν αλληλεξαρτώμενες, όπως
λόγου χάριν όταν υπάρξει διασύνδεση τρομοκρατίας και
μετανάστευσης, καθώς και μιας εξόδου της Βρετανίας από την
Ε.Ε. Στην Deutsche Bank ο υπεύθυνος στρατηγικής Mάκρος Αράνα
δείχνει πιο καθησυχασμένος, υπογραμμίζοντας ότι η παγκόσμια
νομισματική πολιτική θα εξακολουθήσει να παραμένει πάρα πολύ
χαλαρή, ακόμα και με τα αμερικανικά επιτόκια σε υψηλότερα
επίπεδα. Τέλος, υπενθύμισε πως γεωπολιτικές εντάσεις θα
υπάρχουν πάντα σε όλον τον κόσμο, ενώ τόνισε ότι ιστορικά οι
τρομοκρατικές επιθέσεις αποδεικνύεται πως δεν
αποδιοργανώνουν οικονομίες. |