Οι κεντρικοί τραπεζίτες κατάφεραν να κατευθύνουν την
παγκόσμια οικονομία μακριά από την ύφεση, αλλά την έχουν
παγιδεύσει στο αυλάκι που οδηγεί στα ίδια προβλήματα. Ενας
χείμαρρος από νομισματικά μέτρα στήριξης που έχουν
ανακοινωθεί τις τελευταίες εβδομάδες βελτίωσαν το κλίμα στις
αγορές, διαβεβαιώνοντας τους επενδυτές πως δεν ελλοχεύει
κίνδυνος για επικείμενη επιβράδυνση στην παγκόσμια ανάπτυξη.
Δεν φαίνεται, ωστόσο, να επίκειται ισχυρή επιτάχυνση των
ρυθμών ανάπτυξης. «Η παγκόσμια οικονομία θα συνεχίσει να
βαδίζει αργά», σχολιάζει ο Τσαρλς Κόλινς, επικεφαλής
οικονομολόγος του Ινστιτούτου Διεθνών Χρηματοοικονομικών
στην Ουάσιγκτον και πρώην αξιωματούχος του αμερικανικού
υπουργείου Οικονομικών. Ο ίδιος εκτιμά πως ο ρυθμός
ανάπτυξης στην παγκόσμια οικονομία θα διαμορφωθεί στο 2,5%
το 2016, αρκετά χαμηλότερα από το 3,7%, κατά μέσον όρο, την
πενταετία πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Οι κυβερνήσεις αναβάλλουν κρίσιμες αποφάσεις, με αποτέλεσμα
να αυξάνουν τις δυσκολίες για το μέλλον. Επιπροσθέτως, οι
πολιτικές τους έχουν οδηγήσει σε ασθενικούς ρυθμούς
ανάπτυξης, δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για νέα ύφεση. Οι
κεντρικοί τραπεζίτες, ταυτόχρονα, προειδοποιούν ξανά για τα
όριά τους, τονίζοντας πως δεν έχουν τη δυνατότητα να
διορθώσουν τα πάντα.
«Υπάρχει ακόμη θετικός αντίκτυπος από τη χαλάρωση της
νομισματικής πολιτικής, αλλά δεν μπορεί να ισχύσει επ’
άπειρον», δήλωσε ο Χουακίμ Φελς, στέλεχος στην Pacific
Management, η οποία διαχειρίζεται κεφάλαια 1,43 τρισ.
δολαρίων.
Η υποτονική παγκόσμια οικονομία αναμένεται να βρεθεί στην
κορυφή της ατζέντας στην εαρινή σύνοδο του Διεθνούς
Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και της Παγκόσμιας Τράπεζας τον
επόμενο μήνα στην Ουάσιγκτον. Εκεί θα συμμετάσχουν οι
υπουργοί Οικονομικών και οι κεντρικοί τραπεζίτες του G20. Οι
αξιωματούχοι του ΔΝΤ θα υποβαθμίσουν, κατά πάσα πιθανότητα,
τις εκτιμήσεις για την παγκόσμια ανάπτυξη το τρέχον έτος και
έχουν ήδη παροτρύνει τους κυβερνητικούς αξιωματούχους να
λάβουν μέτρα για τη στήριξη της ανάπτυξης.
Ο Ανχελ Γκουρία, γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ, έχει δηλώσει
πως οι «εύκολες λύσεις» δεν είναι πια επιλογή και οι
κυβερνήσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν στην ενίσχυση της
ζήτησης για την καταπολέμηση του αποπληθωρισμού. «Οι
επενδύσεις αναπτύσσονται στο ήμισυ των ρυθμών που θα έπρεπε
να παρουσιάζουν για την ενίσχυση της ανάπτυξης», σχολίασε ο
κ. Γκουρία στο τηλεοπτικό δίκτυο του Bloomberg.
Aν και πολλοί οικονομολόγοι θεωρούσαν πως αυτοί οι φόβοι
ήταν υπερβολικοί, σήμερα προβληματίζονται μήπως το
υφιστάμενο κλίμα απαισιοδοξίας επηρεάσει τη δραστηριότητα
στην πραγματική οικονομία, κάνοντας πιο συντηρητικούς τους
καταναλωτές και τις επιχειρήσεις με τη διαχείριση των
χρημάτων τους.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες κατάφεραν, μέχρι στιγμής, να
παρακάμψουν εμπόδια για την παγκόσμια ανάπτυξη. Ο Μάριο
Ντράγκι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας υιοθετεί δραστικά
μέτρα για την καταπολέμηση του αποπληθωρισμού, όπως και η
Τράπεζα της Ιαπωνίας. Στις ΗΠΑ, η ομοσπονδιακή τράπεζα
μείωσε τις προγραμματισμένες αυξήσεις στο βασικό επιτόκιο
λόγω κινδύνων που εγκυμονούν από «τις παγκόσμιες οικονομικές
και χρηματοοικονομικές εξελίξεις». Στη βελτίωση του κλίματος
συνεισέφεραν, επίσης, οι αγορές εμπορευμάτων. Η ανάκαμψη των
τιμών του πετρελαίου περιόρισε τις ανησυχίες για μια
κατάρρευση της ζήτησης του πετρελαίου. Απομένει να
διαπιστωθεί τι θα συμβεί στο μέτωπο των δημοσιονομικών και
της πολιτικής. Κίνδυνοι υπάρχουν, επίσης, και στο πολιτικό
μέτωπο: Η υφιστάμενη κυβέρνηση στη Βραζιλία, το δημοψήφισμα
της Βρετανίας για να αποφασιστεί εάν ή όχι επιθυμούν οι
πολίτες να παραμείνουν εντός Ε.Ε. και οι προεδρικές εκλογές
των ΗΠΑ τον επόμενο Νοέμβριο.
RICH MILLER / BLOOMBERG |