|
Δύο από τους μεγαλύτερους κινδύνους που αντιμετωπίζει η
Ευρωπαϊκή Ενωση -ένα νέο πακέτο διάσωσης για την Ελλάδα και
μια θετική απάντηση των Βρετανών στο δημοψήφισμα για έξοδο
της χώρας από την Ε.Ε- μπορεί να εκδηλωθούν ταυτόχρονα αυτό
το καλοκαίρι. Τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα της Ελλάδας
και η ενδοσκόπηση των Βρετανών για το εάν θα παραμείνουν στο
κλαμπ των Βρυξελλών ή όχι δεν συσχετίζονται μεταξύ τους.
Ούτως ή άλλως, οι εξελίξεις αυτές λαμβάνουν χώρα σε δύο
εντελώς διαφορετικά μέτωπα της Ευρώπης. Τα παραπάνω έγραψε ο
γνωστός αναλυτής του
Reuters
Hugo Dixon.
Παρόλα αυτά, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και η
Ευρωπαϊκή Ενωση διαφωνούν για τους όρους διάσωσης της
Ελλάδας, μια διχογνωμία που κατέστη σαφής από τη διαρροή
μιας φερόμενης ιδιωτικής συνομιλίας μεταξύ αξιωματούχων του
ΔΝΤ από τo Wikileaks. Εάν δεν καταφέρουν να επιλύσουν άμεσα
τις διαφορές τους, τότε μπορεί να εξαντληθεί κάθε διαθέσιμη
ρευστότητα από την ελληνική κυβέρνηση μέχρι τον Ιούλιο.
Είναι, δηλαδή, πιθανό να επιδεινωθεί αισθητά το κλίμα στην
Ελλάδα όταν οι Βρετανοί θα ψηφίσουν για το εάν επιθυμούν ένα
Brexit ή όχι.
Η Βρετανία δεν ανήκει στην Ευρωζώνη. Οπότε δεν συμμετέχει
στα πακέτα διάσωσης της Ελλάδας. Ωστόσο, οι Βρετανοί
ευρωσκεπτικιστές θα εκμεταλλευτούν το κλίμα οικονομικής
κατάρρευσης της Ελλάδας για να υποστηρίξουν πως είναι
αναγκαίο να αποστασιοποιηθεί η χώρα τους από την Ε.Ε. Ηδη
έχει αξιοποιηθεί καταλλήλως η προσφυγική κρίση στην Ελλάδα
για την εξυπηρέτηση του ίδιου σκοπού, παρά το γεγονός ότι η
Βρετανία δεν ανήκει στη Ζώνη Σένγκεν. Εάν όλα είχαν
εξελιχθεί ομαλά, θα είχε ήδη ολοκληρωθεί η πρώτη αξιολόγηση
του πρόσφατου πακέτου διάσωσης της Ελλάδας, συνολικού ύψους
86 δισ. ευρώ. Η Αθήνα θα είχε εισπράξει τα απαραίτητα
κεφάλαια για την κάλυψη των άμεσων αναγκών της. Οι πιστωτές
θα είχαν συμφωνήσει στην αναδιαμόρφωση (reprofile) των
μεσοπρόθεσμων υποχρεώσεων της χώρας, ούτως ώστε να μην είναι
αντιμέτωπη με δυσκολίες αποπληρωμής από το 2022 και έπειτα.
Μέχρι σήμερα, η ΕΚΤ θα είχε συμπεριλάβει τα ελληνικά ομόλογα
στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και έτσι θα είχαν
υποχωρήσει οι αποδόσεις τους στις αγορές. Οι ελληνικές
τράπεζες θα είχαν τη δυνατότητα να δανείζονται μακροπρόθεσμα
από την ΕΚΤ με αρνητικά επιτόκια, διοχετεύοντας ρευστότητα
σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Ετσι θα άνοιγε ο δρόμος για
την ανάκαμψη της οικονομίας. Βέβαια, δεν έχει υλοποιηθεί
αυτό το αισιόδοξο σενάριο λόγω, εν μέρει, των καθυστερήσεων
από την αριστερή κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα.
Ομως, ο κύριος λόγος είναι η διάσταση απόψεων μεταξύ ΔΝΤ και
Κομισιόν. Το ΔΝΤ είναι πιο επιθετικό και παράλληλα πιο
συναινετικό. Θεωρεί πως το πρωτογενές έλλειμμα -μη
συμπεριλαμβανομένων των πληρωμών τόκων- θα κυμανθεί στο 1%
το 2018, αλλά η Κομισιόν το τοποθετεί στο 0,5%. Ως
αποτέλεσμα, το Ταμείο απαιτεί δημοσιονομικά μέτρα 4,5
ποσοστιαίων μονάδων επί του ΑΕΠ ώστε να επιτευχθεί ο στόχος
του 3,5% μέχρι το 2018, ενώ η Κομισιόν ισχυρίζεται πως
χρειάζονται μέτρα μόνον τριών ποσοστιαίων μονάδων. Την ίδια
στιγμή, όμως, το ΔΝΤ εκτιμά πως δεν είναι εφικτό και είναι
αντιπαραγωγικό να επιβληθούν πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα
λιτότητας της τάξεως του 4,5% του ΑΕΠ, ισχυριζόμενο πως η
χώρα μπορεί να αντέξει μόνον 2,5%.
Το πρόβλημα είναι, όμως, πως με τα στοιχεία του ΔΝΤ μπορεί
να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% μέχρι το 2018. Ο κ.
Τσίπρας, ο οποίος προτιμά να επιτευχθεί μια άμεση συμφωνία
παρά μια για τη μεταγενέστερη ελάφρυνση του χρέους, θα
δυσκολευτεί να ξεφορτωθεί τη μαϊμού του ΔΝΤ από την πλάτη
του, διότι η Γερμανία επιμένει να παραμείνει στο παιχνίδι. Η
Γερμανία επιθυμεί το ΔΝΤ διότι τηρεί αυστηρότερη στάση ως
προς την ολοκλήρωση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και είναι
σχολαστικό στα θέματα προϋπολογισμού. Οπότε, σύμφωνα με τα
έγγραφα που διέρρευσαν από το Wikileaks, το δίλημμα που
έθεσε κορυφαίος αξιωματούχος του ΔΝΤ είναι το εξής: «Κοιτάξτε
κ. Μέρκελ, τι θεωρείτε πως φέρει το μεγαλύτερο κόστος; Να
προχωρήσετε χωρίς το ΔΝΤ και να απολογηθείτε στο κοινοβούλιο
ή να αντιμετωπίσετε το ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους που
εμείς θεωρούμε απαραίτητο για να παραμείνουμε στο καράβι;». |
