|
Επαναστάσεις από ψηφοφόρους; Κύμα προστατευτισμού;
Επερχόμενη ύφεση; Ισλαμική τρομοκρατία; Το μεγαλύτερο σοκ θα
το ένιωθαν σήμερα οι παγκόσμιες αγορές αν οι κεντρικοί
τραπεζίτες κατάφερναν να πετύχουν τον στόχο τους για τον
πληθωρισμό.
Υστερα από σχεδόν δέκα χρόνια με σχεδόν μηδενικά ή και
αρνητικά επιτόκια δανεισμού και τρισεκατομμύρια δολάρια σε
μέτρα στήριξης της οικονομίας, αυτό που έχουν καταφέρει οι
κεντρικοί τραπεζίτες ανά τον κόσμο είναι να παρουσιάσουν μια
ασθμαίνουσα και χαμηλότερη από το συνηθισμένο ανάπτυξη.
Εχουν όμως αποτύχει να ενισχύσουν τους μισθούς για μεγάλα
τμήματα του πληθυσμού ή να διατηρήσουν τον πληθωρισμό πάνω
από το στόχο του 2% για σημαντικό χρονικό διάστημα.
Οι εκτιμήσεις για το ύψος του πληθωρισμού όπως αντανακλώνται
στις αποδόσεις των παραγώγων και στα συνδεδεμένα με τον
πληθωρισμό ομόλογα βρίσκονται σήμερα κάτω από τον στόχο του
2%, τουλάχιστον μέχρι το 2026 και σε ορισμένες περιπτώσεις
μέχρι και το 2046. Η ονομαστική απόδοση των κρατικών
ομολόγων διάρκειας 30 και 50 ετών που έχουν εκδώσει Ιαπωνία,
Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία και Ελβετία είναι σε όλες τις
περιπτώσεις κάτω από το 2%.
Ορισμένοι υποπτεύονται ότι για αυτό ευθύνεται η μαζική αγορά
ομολόγων από τις κεντρικές τράπεζες. Ομως η αμερικανική
Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) έχει διακόψει την ποσοτική της
χαλάρωση εδώ και σχεδόν δύο χρόνια και δεν έχει καταφέρει
είτε να πιάσει τον στόχο της για τον πληθωρισμό είτε να
πείσει τις αγορές ότι θα το καταφέρει. Ο δείκτης του
λεγόμενου δομικού πληθωρισμού (όπου δεν υπολογίζονται οι
τιμές της ενέργειας και των τροφίμων) παραμένει κάτω από το
2% εδώ και οκτώ έτη. «Είναι σχεδόν παράλογο να περιμένει
κανείς ότι ο πληθωρισμός θα κυμανθεί κοντά στο 2%, δεδομένης
της ανικανότητας ή της απροθυμίας της Fed να πετύχει αυτόν
τον στόχο εδώ και πολλά χρόνια» λέει ο οικονομολόγος Τεντ
Γουάιζμαν της Morgan Stanley.
Σαφώς και έχει σημασία για κυβερνήσεις, νοικοκυριά και
επιχειρήσεις η αποτυχία να δημιουργηθεί επαρκής οικονομική
δραστηριότητα ώστε να αρχίσουν να αυξάνονται οι μισθοί και ο
πληθωρισμός. Οι λόγοι ποικίλλουν από την ανάγκη να πειστεί
το αγοραστικό κοινό να αγοράσει σήμερα αντί να αποταμιεύει
ώστε να αγοράσει αργότερα, από την ανάγκη οι εταιρείες να
επενδύσουν στην καινοτομία και στην μελλοντική παραγωγή,
μέχρι ζητήματα βιωσιμότητας χρέους, ακόμη και πολιτικής
σταθερότητας. Από τη σκοπιά των χρηματοπιστωτικών αγορών η
βαθιά πλέον πεποίθηση ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν θα
πετύχουν τον στόχο τους τις επόμενες δεκαετίες έχει οδηγήσει
σε πολύ σημαντικές αλλαγές συμπεριφοράς, γεγονός που
σημαίνει ότι ακόμη και το παραμικρό σημάδι επιτυχίας θα
μπορούσε να έχει πολύ μεγάλο αντίκτυπο. Πλέον θεωρείται
βέβαιο ότι μόνη της η νομισματική πολιτική δεν μπορεί να
ενισχύσει την ανάπτυξη και οι κυβερνήσεις ίσως να καταφύγουν
σε συνδυασμό αύξησης των δημοσίων δαπανών και νομισματικής
χαλάρωσης ώστε να πετύχουν τον στόχο τους.
Ομως πόσο εκτεθειμένες είναι οι αγορές σε ενδεχόμενη αύξηση
των επιτοκίων δανεισμού; Οι μετοχές βρίσκονται στα ύψη, παρά
το γεγονός ότι οι εταιρείες δεν πετυχαίνουν αύξηση της
κερδοφορίας τους. Παρ’ όλα αυτά οι τιμές των ομολόγων δεν
ήταν ποτέ πριν τόσο υψηλές, με τις αποδόσεις να έχουν
υποχωρήσει σε επίπεδο ρεκόρ, υπονομεύοντας τον ρόλο των
ομολόγων ως εισοδηματικού εργαλείου. Τα γερμανικά δεκαετή
ομόλογα έχουν πλέον μηδενικό κουπόνι και αυτό σημαίνει ότι
οποιαδήποτε αύξηση των αποδόσεων θα προκαλέσει σημαντική
ζημιά σε όσους έχουν επενδύσει σε αυτό το υποτιθέμενο «χωρίς
ρίσκο» περιουσιακό στοιχείο.
Ας το θέσω διαφορετικά. Αν πίστευαν οι επενδυτές πως η
Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα πετύχαινε τον στόχο της για
πληθωρισμό 2% την ερχόμενη δεκαετία και οι απόδοση του
γερμανικού δεκαετούς ήταν τουλάχιστον ίση με αυτό το 2%,
τότε όσοι διακρατούν γερμανικά δεκαετή ομόλογα θα έχαναν
τουλάχιστον το 20% του κεφαλαίου τους. Η Fitch υπολογίζει
ότι αν οι αποδόσεις κρατικών ομολόγων ύψους 38 τρισ.
δολαρίων που ανήκουν στην επενδυτική βαθμίδα επέστρεφαν στα
επίπεδα του 2011, τότε η αγορά θα έχανε μέχρι 3,8 τρισ.
δολάρια.
MIKE DOLAN / REUTERS
|
