Το επόμενο έτος, όταν θα μεταφερθεί και η εποπτική αρχή για
τις τράπεζες στον πύργο της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη, η Ντανιέλ
Νουί θα έχει πλέον μόνιμη έδρα από την οποία θα δίνει τις
μάχες της για τα προβληματικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της
Ευρώπης. Κι ενώ η ΕΚΤ κλείνει ένα έτος από τότε που ανέλαβε
την εποπτεία τουλάχιστον 120 τραπεζικών ομίλων σε 19 χώρες
της Ευρωζώνης, οι οπαδοί της τραπεζικής ένωσης εστιάζουν την
προσοχή τους στο ποιες προκλήσεις ενδέχεται να αντιμετωπίσει
στο μέλλον.
Όπως σχολίαζε το δημοσίευμα του
Bloomberg,
η 65χρονη Γαλλίδα έχει ήδη συντελέσει στο να αποτραπεί η
κατάρρευση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, ενώ
παράλληλα επεξεργάζεται την αύξηση κεφαλαίου, την τυποποίηση
των κανόνων και την ενίσχυση της διακυβέρνησης στο σύνολο
της περιοχής. Καθώς, όμως, επικρατεί ανησυχία ότι ίσως
μειώνεται η κερδοφορία των τραπεζών εξαιτίας των ιστορικά
χαμηλών επιτοκίων που έχει υιοθετήσει η ΕΚΤ, τα
σημαντικότερα προβλήματα που θα αντιμετωπίσει, θα είναι
μάλλον η πολιτική αδράνεια και οι ομάδες συμφερόντων στο
εσωτερικό των κρατών. Σύμφωνα με την κ. Νουί, έχει γίνει «ένα
γιγάντιο άλμα προς μια συνεκτική εποπτεία της Ευρωζώνης αλλά
πρέπει να επιτύχουμε πολλά ακόμη».
Σε αυτά που πρέπει ακόμη να επιτευχθούν ο επικεφαλής της
ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, συμπεριλαμβάνει την ολοκλήρωση της
τραπεζικής ένωσης και την ενοποίηση των αγορών κεφαλαίου.
Και για να τα προωθήσει πλήρως και όσο γρηγορότερα γίνεται,
έχει ήδη χαράξει τη στρατηγική του: «Εντοπίζουμε τι θέλουμε
να αλλάξουμε, καθορίζουμε το χρονοδιάγραμμα για να το
κάνουμε και απλά το κάνουμε». Σε ό,τι αφορά την εποπτεία των
ευρωπαϊκών τραπεζών, η κ. Νουί έχει υποσχεθεί να είναι «σκληρή
και αδιάκριτη» με τις τράπεζες και ώς τώρα δεν έχει
επιδείξει συστολή. Μετά τα τεστ κοπώσεως του 2014 που έφεραν
στο φως κεφαλαιακές ανάγκες ύψους 25 δισ. ευρώ για τις
τράπεζες όλης της Ευρωζώνης, το 2015 καταβλήθηκαν
μεγαλύτερες προσπάθειες για να διασφαλισθεί ότι τα
χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα διαθέτουν τα αναγκαία κεφάλαια
για να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε κρίση.
«Κανείς δεν είχε φανταστεί το μέγεθος της ενίσχυσης
κεφαλαίου που ζητεί η ΕΚΤ» σχολιάζει ο Τζον Κράιαν,
συνδιευθύνων σύμβουλος της Deutsche Bank που εκτιμά ότι «εξεπλάγη
ειλικρινά όλος ο κλάδος από το πόσα πολλά κεφάλαια
χρειάζονται για την κανονική λειτουργία της παροχής
πιστώσεων».
Τώρα, όμως, η επιθετική στάση της ΕΚΤ αρχίζει να προσκρούει
σε ισχυρότερες αντιστάσεις από πολιτικούς που διεκδικούν
ειδική μεταχείριση για τα δικά τους χρηματοπιστωτικά
ιδρύματα. «Ο τραπεζικός τομέας σε Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία,
Ιταλία αποτελεί είδος σχεδόν εθνικού θησαυρού και
προστατεύεται από τους πολιτικούς» σχολιάζει ο Ενρίκ
Εντερλάιν, καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο Hertie School
of Governance του Βερολίνου, που προβλέπει πως τα επόμενα
χρόνια θα δούμε κατά πόσον είναι διατεθειμένη η ΕΚΤ να δώσει
μάχη με τις εποπτικές και τις εθνικές αρχές και τα τραπεζικά
ιδρύματα για θέματα στα οποία υπάρχει διαφωνία.
Πριν από τη συνάντησή του με τη Νούι και τον Ντράγκι στις 26
Οκτωβρίου, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μισέλ Σαπέν,
χαρακτήρισε «θεμιτό» αίτημα των γαλλικών χρηματοπιστωτικών
ιδρυμάτων και του ιδίου το να ορισθούν κανόνες που να
λαμβάνουν υπόψη τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του γαλλικού
χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η Γερμανία αποτελεί άλλη
ειδική περίπτωση. Προκάλεσε οργή όταν ενσωμάτωσε στο εθνικό
δίκαιο ορισμένα στοιχεία από την προηγούμενη εποπτική
τακτική της περιορίζοντας, έτσι, τα περιθώρια δράσης της
ΕΚΤ. Από πολλές απόψεις, υφίστανται περιορισμούς η κ. Νουί
και η αντιπρόεδρός της, Ζαμπίνε Λοτενσλάεγκερ. Στην
προσπάθειά τους να εναρμονίσουν τις 19 διαφορετικές εθνικές
νομοθεσίες που διέπουν τους τραπεζικούς κλάδους των 19
χωρών, πρέπει να εξασφαλίσουν τη συναίνεση των εθνικών αρχών
που εκπροσωπούνται στο Δ.Σ. της τράπεζας.
«Εχει πλάκα να συνεργαζόμαστε μαζί τους, ιδιαιτέρως όταν δεν
συμφωνούμε» αναφέρει ο Φελίξ Χάφελντ, πρόεδρος της
γερμανικής εποπτικής αρχής Bafin. Επιστρατεύθηκε, πάντως,
ένα μεγάλο σχέδιο για την εξάλειψη των εθνικών εξαιρέσεων
στους ευρωπαϊκούς κανόνες. Εχει εκπονηθεί νομικό κείμενο που
θα παρουσιασθεί σύντομα για διαβούλευση. Στην προσπάθειά
τους να μην εκχωρήσουν τις εξουσίες που τους ανατέθηκαν από
το 2012, τα στελέχη της εποπτικής αρχής της ΕΚΤ δίνουν μάχες
και με το νομικό και διαδικαστικό πλαίσιο που κληρονόμησαν. |