|
Αμφότερες οι ισχυρές κεντρικές τράπεζες (Ομοσπονδιακή
Τράπεζα των ΗΠΑ/Fed, Tράπεζα της Αγγλίας), οι οποίες
εξετάζουν το ενδεχόμενο να αυξήσουν τα επιτόκια από τα
σχεδόν μηδενικά επίπεδά τους, ευελπιστούν ότι θα σημειωθεί
σημαντική άνοδος του πληθωρισμού εξαιτίας των μισθών. Ηδη
περιμένουν πολύ καιρό να συμβεί αυτό. Βάσει των ομιλιών και
των δημοσίων δηλώσεων των αξιωματούχων τους για μεγάλο
χρονικό διάστημα, είναι πλέον σαφές ότι τόσο η πρόεδρος της
Fed, Τζάνετ Γέλεν, όσο και ο διοικητής της Τράπεζας της
Αγγλίας, Μαρκ Κάρνεϊ, είναι πιθανότερο να αντιδράσουν σε
αποφασιστικές κινήσεις αύξησης των αποδοχών παρά σε σωρεία
άλλων εξελίξεων. Μετά πολλά χρόνια με μηδενικά επιτόκια και
τρισεκατομμύρια δολάρια να έχουν διοχετευθεί στην αγορά μέσω
του προγράμματος αγοράς τίτλων, ακόμα οι κεντρικοί
τραπεζίτες αγωνίζονται να αποδείξουν ότι υπάρχει επιπλέον
ρευστό στις τσέπες των ανθρώπων.
Ενόσω η μέση αύξηση των εισοδημάτων κατά κάποιον τρόπο
ενισχύθηκε φέτος στη Βρετανία και υπερσκέλισε τις
χαμηλότερες προβλέψεις της Τράπεζας της Αγγλίας για το 2015,
ακόμα λείπει η απόδειξη, η οποία να δηλώνει με κάποιον
αδιαμφισβήτητο τρόπο ότι οι εργαζόμενοι έχουν ξανά το πάνω
χέρι έναντι των εργοδοτών τους. Ας αφήσουμε κατά μέρος για
λίγο την προφανή πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι κυβερνήσεις
και οι πολιτικοί στο να δικαιολογήσουν το ότι αφαιρούν τα
επιπλέον χρήματα που θα διασφάλιζε ο μέσος εργαζόμενος με το
αυξημένο κόστος δανεισμού - ειδικά, αν σκεφθεί κανείς ότι
έχουν μεσολαβήσει πολλά χρόνια, στη διάρκεια των οποίων
ακόμα και με τον πολύ χαμηλό πληθωρισμό το κόστος ζωής έχει
υπερβεί τα εισοδήματα που αποκομίζουν οι περισσότερες
οικογένειες. Τους τελευταίους μήνες η αύξηση της απασχόλησης
φαίνεται να έχει επιβραδυνθεί τόσο στην οικονομία των ΗΠΑ
όσο και της Βρετανίας. Εν τω μεταξύ, έχουν προηγηθεί πολλές
προσλήψεις, με αποτέλεσμα ο δείκτης της ανεργίας να έχει
υποχωρήσει σε επίπεδα που συνήθως συνδέονται με πολύ
περισσότερο πληθωρισμό και πολύ υψηλότερα επιτόκια, και
σίγουρα όχι μηδενικά. Βέβαια, μία πιο αργή πρόοδος στη
δημιουργία θέσεων εργασίας, όπως φαίνεται και σε έρευνες
ιδιωτικών φορέων (π.χ. έκθεση της Συνομοσπονδίας Προσλήψεων
και Απασχόλησης/ΚPMG στη Βρετανία), δεν μεταφράζεται στο ότι
ο πληθωρισμός των μισθών θα εμφανιστεί δυστυχώς ή ότι οι
προσλήψεις σύντομα θα παύσουν. Απλώς, σε αυτό το στάδιο ενός
φυσιολογικού επιχειρηματικού κύκλου μία τόσο ανελαστική
αγορά εργασίας θα προκαλούσε ελλείψεις εξειδικευμένου
προσωπικού και θα ωθούσε ανοδικά τους μισθούς στις
συλλογικές συμβάσεις, ακόμα και αν οι προσλήψεις
επιβραδύνονταν. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι τα νέα στοιχεία
για το συγκεκριμένο θέμα είναι ελάχιστα.
Ακόμα και η έκθεση της Συνομοσπονδίας Προσλήψεων και
Απασχόλησης/ ΚPMG, η οποία παρακολουθεί τις διαπραγματεύσεις
για τις αποδοχές, διαπιστώνει μία αποθέρμανση των αυξήσεων
στους μισθούς, όταν οι εταιρείες προσλαμβάνουν νέους
υπαλλήλους. Αυτό καθ’ αυτό το δεδομένο αποτυπώνει ως μέτρηση
μικρό αριθμό ανθρώπων στην οικονομία, ειδικά, εάν σκεφθεί
κανείς πως ο κύκλος εναλλαγής εργαζομένων στην αγορά
εργασίας δεν έχει επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα. Στην
πραγματικότητα, τα υπάρχοντα αποδεικτικά στοιχεία φανερώνουν
ότι οι εργαζόμενοι παραμένουν για μεγαλύτερο διάστημα στις
θέσεις τους, ενώ, ταυτόχρονα, δέχονται λιγότερο γενναιόδωρες
μισθολογικές αυξήσεις σε ετήσια βάση με αντάλλαγμα τη
διασφάλιση της θέσης εργασίας τους. Οπως αναφέρει ο
επικεφαλής της Επιτροπής, Κέβιν Γκριν: «Η αγορά εργασίας στη
Βρετανία εισέρχεται σε νέα φάση με ελλείψεις σε
εξειδικευμένο προσωπικό, οπότε θα συνεχιστεί η τόνωση της
απασχόλησης, αλλά με πιο αργό ρυθμό εν συγκρίσει με την
προηγούμενη διετία.
Αντίστοιχα η ανεργία θα μειώνεται βραδύτερα, ενώ οι
εργοδότες θα εστιάσουν στη διατήρηση του υπάρχοντος
προσωπικού και αυτό πιθανώς να συμβάλει σε αύξηση μισθών».
ROSS FINLEY / REUTERS |
