|
Όπως είχαμε γράψει και χθες, μπορεί οι αγορές να πέρασαν στα
ψιλά το ιταλικό δημοψήφισμα και όχι μόνο να μην έπεσαν, αλλά
να πήγαν και καλά, εντούτοις είναι σίγουρο ότι
οι παγκόσμιες αγορές δεν στερούνται από παράγοντες κινδύνου
και αβεβαιότητας. Τώρα, πλέον, σε αυτούς προστέθηκε και η
Ιταλία.
Όπως προσφάτως σχολίαζαν οι
New York Times,
με τους ψηφοφόρους να απορρίπτουν δυναμικά τις συνταγματικές
μεταρρυθμίσεις, οι οποίες στόχο είχαν τον εξορθολογισμό στη
λήψη αποφάσεων και την ευκολότερη αναζωογόνηση της αναιμικής
οικονομίας, ουσιαστικά επανέφεραν στο προσκήνιο τους φόβους
για διάλυση των ιταλικών τραπεζών.
Επιπλέον, ανακίνησαν τις ανησυχίες για την ανθεκτικότητα του
ευρώ και την περαιτέρω οικονομική ενοποίηση της Ε.Ε., ενώ,
παράλληλα, επέτειναν την αίσθηση ότι η Ευρώπη είναι η γη της
απογοητευτικής ανάπτυξης, της πολιτικής δυσλειτουργίας και
του υποβόσκoντος λαϊκισμού. «Υπαρξιακή κρίση», λοιπόν. Δεν
έπρεπε να αποφανθούν οι Ιταλοί γι’ αυτήν, αλλά αυτή ήταν το
αποτέλεσμα. Το υψηλό ποσοστό του σχεδόν το 60%, που
εναντιώθηκε στις μεταρρυθμίσεις, υποχρέωσε τον Ιταλό
πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι να παραιτηθεί.
Οι παγκόσμιες αγορές απέσυραν την εμπιστοσύνη τους από τις
ιταλικές τράπεζες, με τις μετοχές της Monte dei Paschi di
Siena να χάνουν 4% την προηγούμενη Δευτέρα, λόγω ανησυχιών
ότι το πρόγραμμα διάσωσής της με τη συμμετοχή ιδιωτών, που
επινόησε ο κ. Ρέντσι, είχε πλέον ναυαγήσει. Το ευρώ
υποχώρησε και μετά ανέκαμψε, ενώ προσωρινά η απόδοση των
ιταλικών ομολόγων ανήλθε, δείχνοντας πως οι επενδυτές ήθελαν
μεγαλύτερη αποζημίωση, αναλαμβάνοντας υψηλότερο ρίσκο να
δανείσουν την Ιταλία.
Οι πιο άμεσες συνέπειες του δημοψηφίσματος αφορούν το
τραπεζικό σύστημα της Ιταλίας, το οποίο βαρύνεται με
επισφαλείς πιστώσεις 360 δισ. ευρώ. Από τη μεριά του ο πρώην
πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι δεν κατόρθωσε να διοχετεύσει
κρατικά κεφάλαια στη Monte dei Paschi, η οποία ανέκαθεν ήταν
η πηγή των φόβων για μια ιταλικού τύπου πύρινη λαίλαπα. Η
Ε.Ε., με επικεφαλής τη Γερμανία, ουσιαστικά απαγόρευσε αυτήν
τη μέθοδο, ισχυριζόμενη πως υπάρχουν νέοι κανόνες που δεν
επιτρέπουν τη διάσωση τραπεζών από τους φορολογουμένους,
ώστε να παρεμποδιστεί ο ανεξέλεγκτος δανεισμός των
πιστωτικών ιδρυμάτων.
Οι περισσότεροι εμπειρογνώμονες υποθέτουν ότι μια υπηρεσιακή
κυβέρνηση στην Ιταλία θα ζητήσει την άδεια από τις
ευρωπαϊκές αρχές για μια κάποιου είδους διάσωση της Monte
dei Paschi, βασισμένη σε χρήματα των φορολογουμένων,
συναινώντας παράλληλα να απομειώσει τις επενδύσεις μιας
ισχνής μερίδας ομολογιούχων.
Οι περισσότεροι συμφωνούσαν ότι η Ιταλία μπορούσε να κλείσει
τις εμφανείς «τρύπες» στο τραπεζικό της σύστημα, αλλά με το
δημοψήφισμα έχασε τον βηματισμό της, ο οποίος είχε
αναπτυχθεί για να απαντήσει στο αίτιο και στο αποτέλεσμα του
τραπεζικού προβλήματος: την έλλειψη οικονομικής ανάπτυξης.
Τα ιταλικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν σωρεύσει μη
εξυπηρετούμενα δάνεια, εν μέρει επειδή η οικονομία της χώρας
είναι μικρότερη απ’ ό,τι προ δεκαετίας, εκατομμύρια άτομα
έχασαν τη δουλειά τους, η αγοραστική τους δύναμη
εξανεμίστηκε, ενώ οι πωλήσεις των εταιρειών συρρικνώθηκαν.
Ο Ματέο Ρέντσι προώθησε μεταρρυθμίσεις με στόχο να
παρακινήσει τις εταιρείες να επενδύσουν. Κατέστησε
ευκολότερο να μπορούν οι επιχειρήσεις να απολύουν μη
αποδοτικούς εργαζόμενους, χωρίς αυτό να τις εμποδίζει να
κάνουν τις αρχικές προσλήψεις – υπήρχε ο φόβος πως από τη
στιγμή που προσλάμβαναν κάποιον, θα ήταν εξαρτημένος διά
βίου. Τέλος, ο Ματέο Ρέντσι επιδίωξε να επισπεύσει τις
διαδικασίες απονομής δικαιοσύνης, ώστε πιο εύκολα οι
τράπεζες να αποκαθιστούν τις επισφάλειες με τη συγκέντρωση
των εγγυήσεων. |
