Το 2016 θα είναι μια σχετικά καλή χρονιά για την παγκόσμια
οικονομία η οποία θα αναπτυχθεί με ρυθμό λίγο υψηλότερο απ’
ό,τι το 2015, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Διεθνούς
Νομισματικού Ταμείου. Η διεύρυνση της Διώρυγας του Παναμά θα
είναι ένα από τα γεγονότα που θα ενισχύσουν την παγκόσμια
παραγωγή το 2016, ενώ παράλληλα θα επικυρώνεται σταδιακά η
εμπορική συμφωνία των χωρών του Ειρηνικού (TTP). Σύμφωνα με
τα όσα έγραφε και το
Bloomberg
στο σχετικό δημοσίευμα, την ίδια ώρα στις ΗΠΑ θα έχουμε
προεδρικές εκλογές, λίγο νωρίτερα το καλοκαίρι θα έχουν
διεξαχθεί οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Βραζιλίας και θα έχει
αρχίσει να εφαρμόζεται το νέο πενταετές πλάνο της Κίνας. Ως
σημαντικότερο γεγονός της χρονιάς θα μπορούσε να αναδειχθεί
ένα δημοψήφισμα στη Βρετανία -πιθανώς τον Οκτώβριο- για το
αν η χώρα θα πρέπει να παραμείνει ή όχι στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Το ΔΝΤ και οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση
του Bloomberg συμφωνούν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της
παγκόσμιας οικονομίας το 2016 θα είναι ανάλογος με τον
μακροπρόθεσμο μέσο όρο. Ωστόσο, «παραμένει άπιαστη η
επιστροφή σε ισχυρή και συγχρονισμένη παγκόσμια ανάπτυξη»,
προειδοποιούσε το ΔΝΤ στις προβλέψεις που παρουσίασε τον
προηγούμενο μήνα. Το Ταμείο προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 3,6%
από 3,1% το 2015, ρυθμός που είναι σχεδόν ο ίδιος με τον
μέσο όρο του ρυθμού 3,5% μεταξύ 1980 και 2014. Κατά τον
γνωστό οικονομολόγο κ. Αντέρ Τέρνερ, πρώην επικεφαλής της
βρετανικής Αρχής Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών, το 2016 θα
είναι μια σχετικά καλή χρονιά. Οντας περισσότερο
απαισιόδοξος από τους υπόλοιπους, ο κ. Τέρνερ ανησυχεί για
το ξέσπασμα ακήρυχτου νομισματικού πολέμου, καθώς Ευρώπη και
Ιαπωνία προσπαθούν να υποτιμήσουν το νόμισμά τους ώστε να
ενισχύσουν τις εξαγωγές και την απασχόληση στο εσωτερικό
τους, κλέβοντας ουσιαστικά ανάπτυξη από τους εμπορικούς
εταίρους τους. Περιληπτικά οι οικονομικές προοπτικές για το
2016 είναι οι εξής: Θα συνεχιστεί η επιβράδυνση της
κινεζικής οικονομίας. Οι ΗΠΑ θα εξακολουθήσουν να
αναπτύσσονται ταχύτερα από τις υπόλοιπες ανεπτυγμένες
οικονομίες. Το κόστος του χρήματος και οι τιμές του
πετρελαίου είναι πιθανό ότι θα παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα
εξαιτίας της περιορισμένης παγκόσμιας ζήτησης.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες ΗΠΑ, Ευρωζώνης και Ιαπωνίας κ.
Τζάνετ Γέλεν, Μάριο Ντράγκι και Χαρουχίκο Κουρόντα θα
βρεθούν στο επίκεντρο της προσοχής, καθώς η Fed θα προσπαθεί
να αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού και οι ΕΚΤ και Τράπεζα της
Ιαπωνίας θα προσπαθούν να βρουν τρόπους να ενισχύσουν την
ανάπτυξη.
Ο ρόλος της Κίνας
Ο σημαντικότερος παράγοντας για το 2016 είναι η Κίνα, όπου ο
ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ υποχώρησε το τρίτο τρίμηνο του 2015
κάτω από το 7% για πρώτη φορά από την κρίση του 2008-2009.
Πολλές αναπτυσσόμενες χώρες όπως οι: Βραζιλία, Χιλή,
Ινδονησία, Μαλαισία, Φιλιππίνες, Νότιος Αφρική, Ταϊλάνδη και
Βιετνάμ εξαρτώνται πολύ από την κινεζική ζήτηση για πρώτες
ύλες. Ομως η ζήτηση αυτή δεν είναι πια η ίδια που ήταν. Οπως
και οι προκάτοχοί του, ο πρόεδρος κ. Σι Τζινπίνγκ
αντιμετωπίζει δυσκολίες στην προσπάθειά του να στρέψει την
οικονομία προς την εσωτερική κατανάλωση ως πηγή ανάπτυξης.
Το ΔΝΤ προβλέπει για το 2016 ανάπτυξη με ρυθμό 6,3%, από
6,8% το 2015. Ωστόσο, υπάρχουν και οικονομολόγοι όπως ο
Γουίλιαμ Μπούιτερ της City που προειδοποιούν για μεγαλύτερη
επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας που θα πλήξει κυρίως
τις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Για τις ΗΠΑ υποτίθεται ότι το
2015 θα ήταν η χρονιά κατά την οποία η οικονομία θα
παρουσιαζόταν, επιτέλους, αρκετά δυνατή ώστε να αντέξει την
αύξηση των επιτοκίων δανεισμού. Ωστόσο, η Fed ανέβαλε την
αύξηση για τον Δεκέμβριο, το νωρίτερο, με τον Μάρτιο να
συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες.
Προσφυγικό και Ελλάδα
Ευρώπη και Ιαπωνία εξακολουθούν να είναι ασθενέστερες. Σε
αντίθεση με την αμερικανική οικονομία και οι δύο χώρες
υπέστησαν περιοδικές υφέσεις. Η ΕΚΤ θα μπορούσε να αυξήσει
περισσότερο τα αρνητικά επιτόκια δανεισμού ακόμη και πριν
από την αρχή του 2016 και η Τράπεζα της Ιαπωνίας ετοιμάζεται
να αυξήσει και άλλο τις αγορές περιουσιακών στοιχείων. Η
ελληνική κρίση θα μπορούσε να επιστρέψει στο προσκήνιο μέχρι
τα τέλη του 2016, αν ο Ελληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας,
δεν κερδίσει την έγκριση των βουλευτών για τα μέτρα
λιτότητας, τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και τις
ιδιωτικοποιήσεις που έχουν απαιτήσει οι πιστωτές της χώρας.
Τον ερχόμενο Οκτώβριο ενδεχόμενη απόφαση των Βρετανών να
αποχωρήσουν από την Ε.Ε. θα υπονόμευε σοβαρά την εμπιστοσύνη
των επιχειρήσεων στην Ευρώπη. Παράλληλα, η προσφυγική κρίση
αποτελεί νέα δοκιμασία για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. To
αξιοπερίεργο είναι ότι οι μετανάστες θα μπορούσαν να
ενισχύσουν βραχυπρόθεσμα την ανάπτυξη, τουλάχιστον στη
Γερμανία. |