|
Για τους τραπεζίτες η Μέση Ανατολή μετατρέπεται από πηγή
πλούσιων πελατών σε σοβαρή πηγή ανησυχίας. Αυτοί την άποψη
είχαν οι περίπου 200 καλεσμένοι στη σύνοδο για τις
οικονομικές προβλέψεις που είχε οργανώσει το Breakingviews
στο Λονδίνο στις 14 Ιανουαρίου. Οι τραπεζίτες εκτίμησαν ότι
η Μέση Ανατολή θα αποτελέσει τον βασικό λόγο για να χάσουν
τον ύπνο τους οι επενδυτές το 2016, βασικότερο ακόμη και από
άλλους όπως η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας και η
κατάρρευση των αγορών πρώτων υλών. Οι ανησυχίες που προκαλεί
το ενδεχόμενο ενός «αραβικού χειμώνα» είναι καλά
τεκμηριωμένες.
Η πτώση των τιμών του πετρελαίου δοκιμάζει τις οικονομίες
της Μέσης Ανατολής και τα τοπικά καθεστώτα –τα οποία
εξαρτώνται πολιτικά από το πετρέλαιο που υπάρχει κάτω από
τις ερήμους τους– στον μέγιστο βαθμό.
Χθες η τιμή του πετρελαίου τύπου Brent υποχώρησε κάτω από τα
30 δολάρια το βαρέλι.
Στη διάρκεια των δύο πρώτων εβδομάδων του 2016 η τιμή του
Brent έχει υποχωρήσει κατά σχεδόν 20%. Η Σαουδική Αραβία και
οι πλούσιοι σε πετρέλαιο Αραβες σύμμαχοί της σφίγγουν ήδη το
ζωνάρι και έχουν αρχίσει να αλλάζουν τη στρατηγική που
εφαρμόζουν τα κρατικά επενδυτικά τους ταμεία.
Ενδέχεται να αναγκαστούν να πουλήσουν περιουσιακά στοιχεία
ύψους 500 δισ. δολαρίων στη διάρκεια του 2016 προκειμένου να
καλύψουν τα ελλείμματα που θα έχουν προκληθεί στους
προϋπολογισμούς τους από πιθανή υποχώρηση των τιμών του
πετρελαίου στα 20 δολάρια το βαρέλι, σύμφωνα με υπολογισμούς
του Breakingviews.
Η ρευστοποίηση σχεδόν του ενός τετάρτου των περιουσιακών
στοιχείων συνολικού ύψους 2,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που
έχουν συγκεντρώσει τα διάφορα κράτη της Μέσης Ανατολής στα
κρατικά επενδυτικά τους ταμεία, θα πλήξει τις ήδη
δοκιμαζόμενες αγορές.
Μάλιστα, αυτό μπορεί να συμβαίνει ήδη. Ηδη ο παγκόσμιος
δείκτης τιμών της MSCI, στον οποίο περιλαμβάνονται 23
χρηματιστήρια ανεπτυγμένων αγορών, έχει υποχωρήσει κατά 13%
στη διάρκεια των τελευταίων έξι μηνών. Τέτοιου μεγέθους
υποχώρηση θα μπορούσε μάλιστα να επιταχυνθεί, ιδίως στις
ευρωπαϊκές και τις ασιατικές αγορές όπου επενδύουν κυρίως τα
ταμεία των χωρών του Περσικού Κόλπου, αν η πτώση των τιμών
του πετρελαίου προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη οικονομική
αναταραχή στη Μέση Ανατολή.
Μετά, υπάρχει αναταραχή και στην πολιτική σκηνή. Η χρονιά
άρχισε άσχημα, με τη Σαουδική Αραβία να διακόπτει τις
διπλωματικές σχέσεις της με τον βασικό της αντίπαλο, το
Ιράν. Ηδη και οι δύο χώρες υποστηρίζουν αντίπαλες πλευρές σε
εμφύλιους πολέμους στη Συρία και στην Υεμένη.
Αυτές οι συγκρούσεις, σε συνδυασμό με την άνοδο του
ισλαμικού εξτρεμισμού, έχουν μετατρέψει την περιοχή σε
πυριτιδαποθήκη και έχουν οδηγήσει σε φυγή πολλών προσφύγων
οι οποίοι ενισχύουν τις ήδη υπάρχουσες εντάσεις στην Ευρώπη.
Υπό αυτές τις συνθήκες είναι σχεδόν αδύνατο να συνεργαστούν
Ριάντ και Τεχεράνη για να αποτρέψουν την πτώση της τιμής του
πετρελαίου στα 20 δολάρια το βαρέλι.
Η οικονομική και πολιτική καταιγίδα που έρχεται από τη Μέση
Ανατολή έχει στείλει κύματα ψύχους σε ολόκληρο τον κόσμο.
Για το 2016 να περιμένετε ότι ο αραβικός κόσμος θα βρεθεί
στην κορυφή της ατζέντας.
ANDY CRITCHLOW / REUTERS BREAKINGVIEWS |
