|
Η κρίση χρέους στην Ελλάδα και η συνεχιζόμενη ροή προσφύγων
στην Ευρώπη, έχει πυροδοτήσει μία συζήτηση για τον ρόλο της
Γερμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχει γίνει η Γερμανία ο
ευρωπαϊκός ηγεμόνας;
Σύμφωνα με τα όσα έγραψε ο
Wolfgang Ischinger
στους
The New York Times
και αν όχι, θα έπρεπε να αναλάβει αυτόν τον ρόλο, όπως
κάποιοι σχολιαστές υποστηρίζουν, προκειμένου να αποτρέψει
την αποτυχία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος; Η ιδέα της
γερμανικής ηγεμονίας
-
όπως θα έπρεπε να γνωρίζει κάθε φοιτητής Ιστορίας -
αντιστρατεύεται τον σκοπό της.
Αντίθετα, η Γερμανία πρέπει να αναλάβει τον ρόλο του «Ανώτατου
Αξιωματούχου Διευκόλυνσης» όπως είχε πει ο γερμανός υπουργός
Εξωτερικών Φρανκ Γουόλτερ Στάινμαγιερ, εστιάζοντας στην
ενδυνάμωση της
ΕΕ
μέσω της δημιουργίας των απαραίτητων συνθηκών για μία
πραγματικά κοινή ευρωπαϊκή και εξωτερική πολιτική και
πολιτική ασφάλειας. Εστιάζοντας σε αυτόν τον σκοπό, η
Γερμανία όχι μόνο θα προωθούσε την επιρροή της Ευρώπης στον
κόσμο, αλλά θα αποθάρρυνε και τις συζητήσεις περί ηγεμονίας.
Η συνθήκη της Λισσαβόνας το 2007 βασιζόταν στην ιδέα ότι η
ευημερία και η ασφάλεια της ΕΕ εξαρτάται από την ικανότητα
των κρατών μελών να βλέπουν πέρα από τα επιμέρους συμφέροντα
και να δρουν μαζί με βάση το κοινό τους συμφέρον.
Όπως ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου, Πολ Ανρί Σπάακ,
κάποτε είπε, «υπάρχουν μόνο δύο ειδών κράτη στην Ευρώπη: τα
μικρά κράτη και τα μικρά κράτη που δεν έχουν ακόμη
συνειδητοποιήσει ότι είναι μικρά». Δυστυχώς, μέχρι στιγμής,
πολλά κράτη στην ΕΕ ανήκουν στη δεύτερη κατηγορία. Πολύ
συχνά όταν προκύπτει κάποια κρίση ή στρατηγική πρόκληση, οι
ευρωπαϊκοί θεσμοί αναλαμβάνουν περιορισμένους ρόλους. Η
κρίση στην Ουκρανία, όπου η Γαλλία και η Γερμανία ανέλαβαν
ηγετικούς ρόλους, είναι ένα παράδειγμα.
Παρ' όλα αυτά, ακόμη και τη στιγμή που ο ευρωσκεπτικισμός
έχει αυξηθεί στην Ευρώπη, η υποστήριξη για μία κοινή, πιο
ισχυρή ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική παραμένει. Σε πρόσφατο
άρθρο στους
Financial Times,
ο πολωνός πρώην υπουργός Εξωτερικών, Ράντοσλαβ Σικόρσκι,
εξήγησε τον τρόπο που αυτό μπορεί να συμβεί. Όταν προκύπτει
ένα ζήτημα εξωτερικής πολιτικής, τα κράτη μέλη πρέπει να
αξιολογούν αν αυτό πρέπει να διευθετηθεί σε επίπεδο κρατών ή
σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων που θα
προτιμούσαν την κοινή πολιτική, τα κράτη μέλη θα παρείχαν
την πλήρη υποστήριξή τους προς την ΕΕ. Δυστυχώς αυτό απέχει
πολύ από την σημερινή πρακτική. Τα κράτη μέλη της ΕΕ
ακολουθούν ασύμφωνες πολιτικές, που αποδυναμώνουν και δεν
ενισχύουν τη θέση της Ευρώπης στον κόσμο.
Και λίγα πράγματα απολαμβάνουν περισσότερο οι ηγέτες της
Κίνας και της Ρωσίας, από το να βάζουν τα κράτη μέλη της ΕΕ
να τσακώνονται μεταξύ τους. Η Γερμανία έχει την ευκαιρία να
λειτουργήσει ως αντίβαρο στις βρετανικές ενστάσεις για μία
ενοποιημένη εξωτερική πολιτική. Θέτοντας την σημαντική
επιρροή της στις υπηρεσίες μίας συνεκτικής, στρατηγικά
επικεντρωμένης εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας,
η Γερμανία
θα
πετύχαινε ταυτόχρονα δύο στόχους: μία πιο ισχυρή και ικανή
ΕΕ και μία πιο ευρωπαϊκή Γερμανία. Ένα καλό σημείο εκκίνησης
θα ήταν να προωθηθεί μία μεγαλύτερη ενσωμάτωση των
ευρωπαϊκών ενόπλων δυνάμεων.
Η Γερμανία θα πρέπει να υποστηρίξει τον διαμοιρασμό των
στρατιωτικών πόρων, ακόμη και αν η Βρετανία εναντιωθεί σε
αυτή την προσπάθεια. «Η καημένη η Γερμανία» είπε κάποτε ο
Χένρι Κίσινγκερ. «Πολύ μεγάλη για την Ευρώπη, πολύ μικρή για
τον κόσμο». Ευτυχώς η Γερμανία κατάφερε να βγει από αυτή την
παγίδα. Ως ένα ενεργό και εποικοδομητικό μέλος της ΕΕ, η
Γερμανία είναι αρκετά μεγάλη για τον κόσμο και την ίδια
στιγμή όχι πολύ μεγάλη για τους γείτονές της. Όπως έγραψαν
πρόσφατα ο Στάινμαγιερ και ο γερμανός υπουργός Οικονομικών
Υποθέσεων Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, «μόνο μαζί και μόνο σε
ευρωπαϊκό επίπεδο, θα μπορέσουμε να βρούμε λογικές λύσεις».
Έγραφαν για την προσφυγική κρίση αλλά θα μπορούσαν άνετα να
αναφέρονται στη θέση της Γερμανίας στην ΕΕ σήμερα.
Wolfgang Ischinger - The New York Times
Ο
Wolfgang Ischinger,
πρώην πρεσβευτής της Γερμανίας στις Ηνωμένες Πολιτείες,
είναι καθηγητής Πολιτικής της Ασφάλειας και Διπλωματικής
Πρακτικής στο
Hertie School of Governance
στο Βερολίνο. |
