|
Ορισμένες φορές είναι δυσκολότερο να είσαι αστυνομικός παρά
παραβάτης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ευρωπαϊκή
Επιτροπή. Εχει αναλάβει την επιβολή των δημοσιονομικών
κανόνων που διέπουν το ευρώ και εξετάζει το ενδεχόμενο να «τιμωρήσει»
την Ισπανία και την Πορτογαλία για την αδυναμία τους να
πετύχουν στόχους για τη μείωση του δημοσιονομικού
ελλείμματος. Η επιβολή προστίμων σε χώρες-μέλη που τακτικά
αδυνατούν να υλοποιήσουν τους δημοσιονομικούς κανόνες των
Βρυξελλών μπορεί να έχει υιοθετηθεί ως προληπτικό μέτρο.
Δηλαδή χωρίς να υπάρχει κανένας σκοπός για την υλοποίησή του.
Διαφορετικά, η επιβολή προστίμων για τα άτακτα «δημοσιονομικά»
κράτη-μέλη δεν είναι λογική διότι, παραδείγματος χάριν, η
Ισπανία και η Πορτογαλία καταβάλλουν προσπάθειες τα
τελευταία χρόνια να μειώσουν τα ελλείμματα στους
προϋπολογισμούς τους. Οπότε η κατάσταση αυτών των
κρατών-μελών θα επιδεινωνόταν εάν ίσχυαν τα πρόστιμα. Συν
τοις άλλοις, θα μεταφερόταν ένα μήνυμα μεροληπτικής
μεταχείρισης εις βάρος ορισμένων κυβερνήσεων, όταν η Γαλλία
δεν έχει επωμισθεί κανένα πρόστιμο, όταν, επίσης, δεν είναι
συνεπής ως προς την επίτευξη των στόχων για τον
προϋπολογισμό της. Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συμβούλιο
ανακοίνωσε μέσα στον τρέχοντα μήνα πως οι δημοσιονομικοί
κανόνες εφαρμόζονται με μεγάλη ασυνέπεια και επέκρινε την
Κομισιόν για τη χαλαρή μεταχείριση του Παρισιού και της
Ρώμης.
Ο «αστυνομικός» των προϋπολογισμών στην Ε.Ε. θα ισχυριστεί,
δίχως αμφιβολία, πως έχουν δώσει πιστώσεις χρόνου στα μικρά
και τα μεγάλα κράτη-μέλη για την επίτευξη των δημοσιονομικών
στόχων τους. Kαι κανένας δεν έχει ισχυρισθεί πως προτίθεται
να εισπράξει πρόστιμα στην πράξη. Είναι πιθανό η Κομισιόν να
απαλλάξει την Ισπανία και την Πορτογαλία ή να προτείνει ένα
πρόστιμο –το οποίο θεωρητικά μπορεί να φθάσει έως και το
0,2% του ΑΕΠ– ίσο του μηδενός. Ετσι, όμως, θα μετέφερε το
μήνυμα πως οι δημοσιονομικοί κανόνες είναι ουσιαστικά
ανύπαρκτοι.
Αυτό, βέβαια, δεν θα είναι το μοναδικό ελάττωμα του Συμφώνου
Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Με την πάροδο του χρόνου, οι
κανόνες έχουν καταλήξει να είναι εξαιρετικά περίπλοκοι. Οπως
επισημαίνουν οι Ολλανδοί, οι οποίοι έχουν αναλάβει επί του
παρόντος την προεδρία της Ε.Ε., υπάρχουν στόχοι, ανώτατα
όρια και δείκτες για το ονομαστικό ΑΕΠ, το διαρθρωτικό ισοζύγιο,
την αύξηση των δημοσίων δαπανών και την εξέλιξη του χρέους.
Το γεγονός ότι οι κανόνες είναι τόσο περίπλοκοι διευκολύνει
την παράκαμψη του συστήματος και εκθέτει την Κομισιόν, ορθώς
ή αδίκως, σε κατηγορίες μεροληψίας. Μια ιδέα που συζητείται
από τις χώρες-μέλη της Ε.Ε. είναι να δοθεί βάρος στις
δημόσιες δαπάνες. Να δίνεται, δηλαδή, το περιθώριο σε μια
χώρα να αυξάνει τις ετήσιες δαπάνες της μόνο σε συνάρτηση με
τη μεσοπρόθεσμη προοπτική ανάπτυξης.
Οπότε έτσι οι κυβερνήσεις θα κρίνονται από παραμέτρους που
θα μπορούν να ελέγχονται. Ομως είναι δύσκολο να προσδιορίσει
κανείς τον μεσοπρόθεσμο ρυθμό ανάπτυξης, ενώ η μεθοδολογία
της Ε.Ε. δεν είναι πάντα ακριβής. Χωρίς να υπάρχει μια
δημοσιονομική ένωση που να συμπληρώνει την υπάρχουσα
νομισματική ένωση, οι δημοσιονομικοί κανόνες θα είναι ένας
συμβιβασμός και η επιβολή τους θα είναι ζήτημα άσκησης
πίεσης από ομότιμους. Ενας αποφασισμένος παραβάτης θα
υπερισχύει πάντα.
SWATHA PATTANAIK / REUTERS BREAKINGVIEWS
|
