|
Προς το παρόν οι αξιωματούχοι της αμερικανικής Ομοσπονδιακής
Τράπεζας εμφανίζονται ήρεμοι, ωστόσο τα περίπου 2,5 τρισ.
δολάρια που χάθηκαν στο χρηματιστήριο τις προηγούμενες τρεις
εβδομάδες και μια πιθανή οπισθοχώρηση των καταναλωτών θα
μπορούσαν να ακυρώσουν τα σχέδια της Fed για σταδιακή αύξηση
των αμερικανικών επιτοκίων δανεισμού.
Οι Αμερικανοί κεντρικοί τραπεζίτες εξακολουθούν να
υποστηρίζουν ότι η απειλή θα περάσει, ωστόσο ο κίνδυνος ότι
το πρόσφατο ξεπούλημα θα πλήξει τη βασική μηχανή της
αμερικανικής ανάπτυξης, δηλαδή την κατανάλωση των
νοικοκυριών, ενισχύεται όσο περισσότερο πιέζεται η αγορά.
Σύμφωνα με έρευνα της Fed, η όποια μείωση της καθαρής αξίας
των αμερικανικών νοικοκυριών μέχρι και κατά 6% επηρεάζει την
οικονομία και έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της κατανάλωσης.
Πράγμα που σημαίνει ότι αν δεν ανακάμψει σύντομα η αγορά,
τότε η κατανάλωση είναι πιθανό να μειωθεί κατά 150 δισ.
δολάρια τους επόμενους μήνες, απώλεια που θα ισοδυναμούσε με
την αφαίρεση 1% από το αμερικανικό ΑΕΠ. Οι Αμερικανοί
κεντρικοί τραπεζίτες συναντώνται σήμερα και αύριο για πρώτη
φορά από τότε που αύξησαν τα επιτόκια δανεισμού τον
Δεκέμβριο. Αν και δεν αναμένεται η λήψη κάποιας απόφασης, οι
επενδυτές θα εξετάσουν με μεγάλη προσοχή την ανακοίνωση
Τύπου της Fed, ώστε να διαπιστώσουν με ποιο τρόπο έχουν
επηρεάσει οι πρόσφατες εξελίξεις τις απόψεις των κεντρικών
τραπεζιτών. Στο διάστημα που έχει μεσολαβήσει από την αύξηση
του Δεκεμβρίου, οι τιμές του πετρελαίου έχουν υποχωρήσει στο
χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών, οι ανησυχίες για την
ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας έχουν αναστατώσει τις
παγκόσμιες αγορές και αξιωματούχοι της Fed έχουν εκφράσει
ανησυχίες ότι η πρόσφατη πτώση των προβλέψεων για το ύψος
του πληθωρισμού στην Αμερική θα μπορούσε να είναι σημάδι
επιδείνωσης του καταναλωτικού και επιχειρηματικού κλίματος.
Συνήθως οι κεντρικοί τραπεζίτες απορρίπτουν τα
σκαμπανεβάσματα των αγορών ως άσχετα με τη νομισματική
πολιτική, εκτός εάν η αναταραχή είναι τόσο ισχυρή ώστε να
επηρεάζει τις επενδύσεις, την απασχόληση και την κατανάλωση
των νοικοκυριών. Διάφοροι δείκτες που αποτυπώνουν τις
καταναλωτικές συνήθειες έχουν μείνει στάσιμοι ή υποδηλώνουν
ότι τα νοικοκυριά ενδέχεται να περιορίσουν τις αγορές τους.
Για παράδειγμα, το ποσοστό αποταμίευσης ανήλθε στα τέλη του
2015 στο 5,6% του διαθέσιμου εισοδήματος, από 4,8% το 2014
και το 2013. Αύξηση που ενδέχεται να αποτελεί σημάδι
επιφύλαξης από την πλευρά των καταναλωτών, κάτι που είχε
παρατηρηθεί και στα πρώτα στάδια της ανάκαμψης μετά την
κρίση του 2007-2009. Οι πωλήσεις λιανικής μειώθηκαν τον
Δεκέμβριο, δηλαδή πάνω στο αποκορύφωμα της εορταστικής
περιόδου.
Η καθαρή αξία των νοικοκυριών ως πολλαπλάσιο του διαθέσιμου
εισοδήματος είχε ανακάμψει μέχρι τα τέλη του 2014, ωστόσο
έμεινε στάσιμη στη διάρκεια του 2015. «Αν τα συνδυάσεις όλα
μαζί, αν συνεχιστεί η πτώση των μετοχών και αυξηθεί ο βαθμός
αποταμίευσης και αν αρχίσει να περιορίζεται η καταναλωτική
εμπιστοσύνη, τότε όλα τα στοιχεία θα δείχνουν προς την
κατεύθυνση του περιορισμού της κατανάλωσης», λέει ο κ. Μπεν
Χέρτσον, υψηλόβαθμος αναλυτής της Macroeconomic Advisers. Η
εταιρεία συμβούλων προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 2,5% για τις
ΗΠΑ το 2016, ενώ η Fed προβλέπει ανάπτυξη 2,4%. Ωστόσο η
εταιρεία σκοπεύει να αναθεωρήσει τις προβλέψεις της
περιλαμβάνοντας σε αυτές και την επίπτωση της πτώσης των
μετοχών. Νωρίτερα τον Ιανουάριο, ο κ. Ντένις Λόκχαρτ,
πρόεδρος της περιφερειακής Fed της Ατλάντας, είχε δηλώσει
ότι η πρόσφατη πτώση του χρηματιστηρίου τού θυμίζει τις
ταραγμένες εβδομάδες του περασμένου Αυγούστου, οι οποίες
τελικά πέρασαν χωρίς να αφήσουν μόνιμα προβλήματα. Η Fed
προτίθεται να αυξήσει τα αμερικανικά επιτόκια δανεισμού
πιθανώς τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο και συνολικά τρεις φορές
μέχρι τα τέλη του χρόνου. Ωστόσο όλο και αυξάνονται οι
απειλές για τα σχέδια της Fed.
HOWARD SCHNEIDER / REUTERS |
