|
*της Franziska Augstein
«Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει εδώ και μερικά χρόνια
μια νέα πολιτική: η ΕΕ πρέπει να απαλλάξει την Ελλάδα από
κάποια χρέη. Η ιδέα μπορεί να είναι καλή. Αλλά το ΔΝΤ δεν
θέλει να συνεισφέρει οικονομικά. Αυτό το καθιστά λίγο
αναξιόπιστο».
Εδώ και κάποια χρόνια, το ΔΝΤ έρχεται σε ρόλο Αη - Βασίλη,
λέγοντας ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει ποτέ να αποπληρώσει τα
χρέη της και για αυτό θα πρέπει να απαλλαγεί από ένα μεγάλο
τμήμα τους. Ωστόσο, εκείνος που πρέπει να συγκατατεθεί είναι
η ΕΕ.
Στη δεκαετία του 90 η πολιτική του ΔΝΤ δεν θύμιζε καθόλου Αη
Βασίλη. Στην περίπτωση των λεγόμενων «ασιατικών τίγρεων» που
μετά την ραγδαία οικονομική τους άνοδο βρέθηκαν σε κατάσταση
ανάγκης και στράφηκαν προς το Ταμείο για οικονομική βοήθεια,
εκείνο την παραχώρησε μεν αλλά έναντι σκληρών όρων:
ιδιωτικοποιήσεις, περικοπές δημοσίων δαπανών, άκαμπτη
δημοσιονομική πολιτική επιβολή ενός ολόκληρου πακέτου
λιτότητας. Το αποτέλεσμα ήταν ότι πολλοί Ινδονήσιοι και
Ταϊλανδοί δεν ήξεραν πλέον από πού θα έβρισκαν τα προς το
ζην και όσοι κατάφερναν ακόμη να διατηρήσουν ένα πενιχρό
εισόδημα έτρεφαν και τους συγγενείς τους.
Αυτό συμβαίνει και στην περίπτωση της Ελλάδας από την
εκδήλωση της οικονομικής κρίσης το 2008, καθώς πολλοί είναι
εκείνοι που ζουν με τη βοήθεια της οικογένειάς τους (εφόσον
έχουν), των συσσιτίων και των δωρεών, των γιατρών που δεν
παίρνουν αμοιβή. Ωστόσο, στην Ελλάδα δεν ευθύνεται το ΔΝΤ
για την επιβολή του καθεστώτος λιτότητας, αλλά η ΕΕ
καθοδηγούμενη από τη Γερμανία. Αριστεροί και συντηρητικοί
επικαλούνται επί του παρόντος το ΔΝΤ όταν ζητούν να δοθεί
μία ανάσα στους Έλληνες. Επιπλέον, το ΔΝΤ είναι της άποψης
ότι ο συνδυασμός της επιβληθείσας λιτότητας και της πολύ
περιορισμένης οικονομικής ανάπτυξης, κρατά τη χώρα
εγκλωβισμένη σε έναν φαύλο κύκλο.
Το Ταμείο θεωρεί ανέφικτο το στόχο των πρωτογενών
πλεονασμάτων του 3,5% για τα επόμενα χρόνια, κάτι που
επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία για την εκροή καταθέσεων από
τη χώρα από την εκδήλωση της κρίσης. «Τί μεσολάβησε για να
εμφανίζεται τώρα το Ταμείο τόσο φιλάνθρωπο, χωρίς όμως να
θέλει να καταβάλει χρήματα;». «Όταν ξέσπασε η κρίση βρέθηκαν
σε κίνδυνο το μέλλον του ευρώ και η ίδια η ΕΕ. Ανάμεσα σε
εκείνους που εμπόδισαν την κατάρρευση του σπουδαίου σχεδίου
της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν και ο Γερμανός Klaus Regling,
ένας από τους αρχιτέκτονες του ESM. Ο συγκεκριμένος άνθρωπος,
προτού ενταχθεί στο γερμανικό ομοσπονδιακό Υπουργείο
Οικονομικών ανήκε επί μακρόν στο ΔΝΤ. Σήμερα όμως δεν
συγκατατίθεται σε όσα ακούει από εκείνη την πλευρά και
θεωρεί εσφαλμένη την απαίτηση του Ταμείου για απαλλαγή της
Ελλάδας από τμήμα των χρεών της, προβάλλοντας τη βελτίωση
των οικονομικών μεγεθών.
Ο Klaus Regling στο πλαίσιο ομιλίας του στα τέλη Ιουνίου στο
Walter Eucken Institut στο Freiburg, δήλωσε ότι «Ιδιαίτερα
στη Γερμανία είμαι υποχρεωμένος να ακούω και να διαβάζω
επανειλημμένως ότι μετά από επτά χρόνια προγραμμάτων δεν
έχει γίνει τίποτα στην Ελλάδα. Θεωρώ ότι αυτή είναι μία
απαράδεκτη στρέβλωση των γεγονότων και προσβολή για τους
Έλληνες που έχουν υποστεί περικοπές σε μισθούς, ημερομίσθια
και συντάξεις, οι οποίες για τη Γερμανία θα ήταν αδιανόητες».
Αυτό είναι η μία πλευρά που καλώς ανέφερε Regling, αλλά η
άλλη είναι ότι ο ελληνικός λαός δεν έχει ακόμη δει πολλά από
τα αποτελέσματα του προγράμματος, καθώς η ανεργία είναι
υψηλή, η παραγωγή σε χαμηλότατα επίπεδα, οι άνθρωποι με καλό
μορφωτικό επίπεδο μεταναστεύουν στο εξωτερικό αναζητώντας
μία θέση εργασίας. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι αυτή
η πολιτική θα αποδώσει, αν όλα πάνε καλά, μετά από μια
δεκαετία, ενώ στο μεταξύ η ζωή για πάρα πολλούς ανθρώπους θα
είναι κάτι περισσότερο από δύσκολη.
Εδώ και κάμποσο καιρό το ΔΝΤ υπερασπίζεται κεϋνσιανές
οικονομικές πολιτικές, κάτι που για τους γνώστες ανάγεται
στην εποχή του Dominique Strauss Kahn. Είναι μάλλον απίθανο
ότι μόνον το συγκεκριμένο πρόσωπο μετέστρεψε τον
προσανατολισμό του Ταμείου, καθώς από την πλευρά του ΔΝΤ
λέγεται ότι συμπορεύεται με τις νέες τάσεις στην οικονομία.
Και τώρα είναι η εποχή της ανάδυσης του νέο κεϋνσιασμού,
απλώς διότι η δεκαετία της επικράτησης του νεοφιλευθερισμού
δεν απέδωσε τις επιθυμητές επιτυχίες. Ίσως να πρόκειται για
μία ενδιαφέρουσα παρενέργεια της παγκοσμιοποίησης: όσο
περισσότερο συγκλίνει ο κόσμος, τόσο εντείνεται ανάγκη για
αλληλέγγυα συμπαράσταση στο εσωτερικό του.
* Άρθρο από την έντυπη έκδοση της ε/φ Suddeutsche Zeitung |
