Tweet

Για ποιους λόγους το 1968 κατέληξε να αποκτήσει μεγαλύτερη πολιτική σημασία από το 1917; Αυτό έχει ασφαλώς να κάνει με το ότι πολλοί από τους επαναστάτες του 1968 είναι ακόμα ζωντανοί και προσφέρουν την δική τους εκδοχή των γεγονότων. Η καμιά ανασταλτική γενιά δεν έχει απομείνει από τις κατηγορίες της «προδοσίας» και της «opportunism», επομένως δεν είναι περίεργο που σήμερα θέλουν να μάθουν για τους «68 άπλους» γιατί, ενώ στη συνέχεια θεωρούσαν τις εκλογές, το γάμο και την κατανάλωση ορνίθίων οι τρεις θλιβερές θρησκείες , σήμερα όχι μόνο ψηφίζουν αλλά και εκλέγονται, ματαιώνουν - όχι μόνο μία φορά - και όχι μόνο τρώνε ορνίθια, αλλά ανοίγουν και εστιατόρια ειδικευμένα στα ορνιθιά.
 

Ο δεύτερος παράγοντας που συμβάλλει στη μετατροπή της δεκαετίας του '68 σε κεντρικό γεγονός έχει να κάνει με το ότι προσφέρει μια παγκόσμια παράδοση σε μια εποχή κατά την οποία πολλοί χρειάζονται μια τέτοια αφήγηση. Το 1968 ήταν μια εξέγερση με πολλά εθνικά πρόσωπα. Ο Άγγλος ποιητής Στίβεν Σπέντερ - ένας από τους πολυάριθμους επαναστατικούς τουρίστες εκείνης της περιόδου - είχε παρατηρήσει ότι «αν πρέπει να συμπυκνώσουμε σε ένα πρόσωπο τα πρόσωπα των φοιτητών διαφόρων χωρών, θα λέγαμε ότι οι Αμερικανοί είναι« υστεροί », οι Γάλλοι« ρομαντικοί », οι Δυτικογερμανοί «θεωρητικοί» και οι Τσέχοι «ταπεινοί» ».
 

Αν τα πρόσωπα των φοιτητών του 1968 διέφεραν από τη μία χώρα στην άλλη, εξίσου διαφορετικά ήταν και οι ερμηνείες τους για τα γεγονότα. Και οι διαφορές αυτές δεν καθορίστηκαν τόσο από αυτά που έγιναν το 1968 όσο και από αυτά που ακολούθησαν. Στην Τσεχική Δημοκρατία, στη Σλοβακία και στην Πολωνία, δεν θυμούνται το 1968 τόσο για τη γιορτασμένη ατμόσφαιρα των διαδηλώσεων όσο για την εισβολή των τσέκ των Ρώσων στην Πράγα και την εκδίωξη των Εβραίων που αποφάσισε η Κομμουνιστική Κυβέρνηση της Πολωνίας. Στην Ανατολή, αυτό που έδωσε πραγματικό νόημα το 1968 ήταν το 1989. Με αυτό το σκεπτικό, δεν θυμούνται τα γεγονότα τόσο ως μάχη για την βελτίωση της σοσιαλισμός όσο και ως αντίσταση στην κίνηση του ξένου ιμπεριαλισμού.
 

Ο τρίτος και κυριότερος λόγος για τον οποίο συζητείται σήμερα το 1968 με μεγαλύτερη θεώρηση από ό, τι συζητήθηκε το 1917 είναι ότι το '68 δεν τελείωσε. Το λαϊκιστικό κύμα που σαρώνει εδώ και μερικά χρόνια η Ευρώπη και η Αμερική είναι ασφαλώς μια προσπάθεια αποκατάστασης της κληρονομιάς του '68, αλλά θυμίζει από πολλές απόψεις τη δυναμική και τη στυλ του '68. Ο Ντόναλντ Τράμπ και η Χίλαρι Κλίντον δεν είναι απλά ο «αντι-68» και ο «φιλο-68». Ενσαρκώνουν τα δύο πρόσωπα του 1968. Εκείνη συμβολίζει την ηθική της απελευθέρωσης, εκείνη την ψύχωση με την αυθεντικότητα. «Μη φοβάσαι να είσαι ο εαυτός σου και να ακολουθείς τις επιθυμίες σου» ήταν το σύνθημα της εποχής και ο πρόεδρος Τραμπ είναι το τελευταίο ενσάρκωμά του.
 

Η σχέση μεταξύ 1968 και 2018 θα μπορούσε έτσι να χαρακτηριστεί με τον αγαπημένο όρο των 68αρηδών: διαλεκτική. Το 1968 κυριαρχούνταν από μια δημοκρατική φαντασία. Η νεολαία ήταν ένας κοινωνικός και πολιτικός πρωταγωνιστής και οι νέοι ήταν πεπεισμένοι ότι μπορούσαν να αλλάξουν τον κόσμο. Χωρίζοντας τους γονείς τους και τον κόσμο τους που περιστρέφονται γύρω από την ασφάλεια και τις υλικές αξίες. Πίστευαν στην αναποσταση. Το 2018 κυριαρχείται από μια δημογραφική φαντασία. Η νεολαία είναι μια κοινωνική ομάδα που κινδυνεύει με πολιτική έκλειψη και οι νέοι εξοργίζουν τους γονείς τους. Το μεταναστευτικό φαινόμενο είναι η νέα επανάσταση και πολλοί νέοι, στην Ευρώπη και την Αμερική, φοβούνται.
 

Αν οι διαδηλωτές του 1968 ασχολούνταν με τα δικαιώματα των μειονοτήτων - εθνικά, θρησκευτικά, σεξουαλικά -, η σημερινή λαϊκιστική επανάσταση ασχολείται με τα δικαιώματα των πλειοψηφιών. Αν το '68 οδήγησε τα έθνη να ομολογήσουν τα λάθη τους - θυμούμαστε τον Βίλα Μπραντ που γεννήθηκε το 1970 στο γκέτο της Βαρσοβίας -, οι σημερινοί λαϊκιστές ηγέτες διακηρύσσουν την αγία ειρωνεία των χωρών τους.
 

Τις δεκαετίες του 1970 και του 1980, οι δυτικές κοινωνίες μεταμορφώθηκαν υπό την επίδραση της αναταραχής του 1968, αλλά κατάφεραν επίσης να αλλάξουν τις απόψεις και την πολιτική συμπεριφορά της γενιάς του '68. Η πραγματική επιτυχία της γενιάς του 68 ήταν ότι μεταμορφώθηκαν και μεταμορφώθηκαν. Το ουσιαστικό πολιτικό ζήτημα σήμερα δεν είναι αν το λαϊκό κύμα θα μεταμορφώσει τις κοινωνίες μας -κατά την έννοια που έχει ήδη κάνει- αλλά εάν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες και θεσμοί θα μπορέσουν να μεταμορφώσουν και να εξαλείψουν την ακρόταт του 2018 όπως έκανε η απελευθερωμένη δημοκρατία με την άκρα Αριστερά μετά το 1968. 
 
(*) Ο Ιβάν Κράστεβ είναι βούλγαρος πολιτικός επιστήμονας και συγγραφέας 
 
(Πηγή: Le Monde)