Tweet

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει η Τράπεζα Πειραιώς σε ανάλυση της. τα περιθώρια για βελτίωση των εξαγωγικών επιδόσεων είναι μεγάλα, καθώς η χώρα μας εμφανίζει συγκριτικό πλεονέκτημα σε αρκετές ομάδες προϊόντων, το οποίο και θα πρέπει άμεσα να εκμεταλλευθεί. 

«Καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης ένα από τα βασικά ζητούμενα – πέρα από τη δημοσιονομική εξυγίανση – δεν ήταν άλλο από την αλλαγή του αναπτυξιακού προτύπου της ελληνικής οικονομίας. Μεγάλο μέρος αυτής της αλλαγής ήταν η μετατροπή της ελληνικής οικονομίας από ένα κλειστό και εσωστρεφές υπόδειγμα σε μία ανοιχτή ανταγωνιστική οικονομία, όπου το εξαγωγικό εμπόριο θα συνέβαλε θετικά στους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης. Παρά τις αρχικά υψηλές προσδοκίες, η αλλαγή αυτή είναι αργή αλλά σταθερή. Το 2018, το εξωτερικό εμπόριο  έχει  θετική συνεισφορά στην οικονομική ανάπτυξη» σχολιάζει στη μελέτη της η Τράπεζα και επιχειρεί να καταγράψει πού υστερούμε και  μπορούμε να λειτουργήσουμε ανταγωνιστικά..

Τα βασικά μας συμπεράσματα συνοψίζονται στα εξής:

Το χάσμα μεταξύ των εξαγωγών και εισαγωγών, ως ποσοστό του ΑΕΠ έκλεισε κατά τη διάρκεια της κρίσης. Ο ισοσκελισμένος εξωτερικός τομέας ήταν αποτέλεσμα της σταθεροποίησης των εισαγωγών (περίπου 34% το 2017) και της σημαντικής αύξησης των εξαγωγών (σε 33% το 2017 από 23% το 2008).

Παρά αυτή την πρόσφατη εξέλιξη, σε παγκόσμιο επίπεδο, η Ελλάδα παραμένει μια «κλειστή οικονομία». Πιο συγκεκριμένα, το «άνοιγμα στο εμπόριο» της Ελλάδας (εισαγωγές και εξαγωγές) ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι 67%, όταν ο μέσος όρος στην Ευρωζώνη ήταν 90% το 2017.

 Η Ελλάδα έχει παγκόσμιο αποκαλυπτόμενο συγκριτικό πλεονέκτημα σε 22 από τις 63 ομάδες προϊόντων, το οποίο αναλογεί σε 69,5% των ελληνικών εξαγωγών, και όταν αφαιρεθούν τα «πετρελαιοειδή προϊόντα» σε 40,4%. 

 Η Ελλάδα έχει συγκριτικό πλεονέκτημα κυρίως σε εξαγόμενα προϊόντα με χαμηλό παγκόσμιο επίπεδο παραγωγικότητας, αποτελώντας το 31,9% των ελληνικών εξαγωγών.

Εάν αφαιρεθούν τα πετρελαιοειδή προϊόντα, μόνο το 8,5% των ελληνικών εξαγωγών έχει συγκριτικό πλεονέκτημα και την ίδια στιγμή είναι υψηλού παγκόσμιου επιπέδου παραγωγικότητας. 

 Η Ελλάδα θα μπορούσε να αυξήσει την «εξαγωγική της δυναμική» δίνοντας έμφαση σε προϊόντα υψηλού επιπέδου παραγωγικότητας που τώρα έχει συγκριτικό μειονέκτημα και το τρέχον συνολικό μερίδιο τους εκτιμάται σε 15,6% επί των ελληνικών εξαγωγών.

Όταν μετράται το επίπεδο παραγωγικότητας που σχετίζεται με τα εξαγόμενα αγαθά μιας χώρας, η Ελλάδα παρουσιάζει ένα μέτριο επίπεδο εξειδίκευσης του εξαγωγικού της μίγματος και κατέχει την 51η θέση ανάμεσα σε 172 χώρες. 

 Το τεχνολογικό περιεχόμενο των ελληνικών εξαγωγών είναι χαμηλό. Το 2017, το μερίδιο των προϊόντων υψηλής τεχνολογίας στις ελληνικές εξαγωγές διαμορφώθηκε σε 4,3%, το χαμηλότερο στην ΕΕ28

Μόνο ένα μικρό ποσοστό των ελληνικών επιχειρήσεων (κυρίως ΜμΕ) εξάγει, το οποίο εκτιμάται περίπου σε 2-3% το 2016. 

   Κατά συνέπεια, οι ελληνικές εξαγωγές είναι ιδιαίτερα συγκεντρωμένες. Οι 5 πρώτοι εξαγωγείς αντιπροσωπεύουν το 23% των συνολικών εξαγωγών αγαθών. Οι 1.000 πρώτες επιχειρήσεις αντιπροσωπεύουν το 81% των ελληνικών εξαγωγών.  

Το χονδρικό εμπόριο και η μεταποίηση προϊόντων διύλισης πετρελαίου είναι οι δύο κορυφαίοι εξαγωγικοί κλάδοι. 

 Η συμμετοχή της Ελλάδας στην παγκόσμια αλυσίδα αξίας αυξήθηκε την τελευταία δεκαετία, από 36% το 2005 σε 40% το 2015.  Αυτό οφείλεται κυρίως στην αύξηση της συμμετοχής «προς τα πίσω» (backward participation). Οι ελληνικές ακαθάριστες εξαγωγές ενσωματώνουν περισσότερη ξένη προστιθέμενη αξία από ότι πριν από 10 έτη σε 25% από 19%. Από την άλλη πλευρά, αναφορικά με τη συμμετοχή «προς τα εμπρός» (forward participation), η ελληνική προστιθέμενη αξία στις ξένες εξαγωγές ως ποσοστό των ακαθάριστων εξαγωγών υποχώρησε σε 15% από 17%.