--------------
Μια ειρηνευτική συμφωνία
στο Αφγανιστάν ίσως να
είναι στον ορίζοντα. Ο
τελευταίος γύρος υψηλού
επιπέδου
διαπραγματεύσεων [1]
μεταξύ των Ηνωμένων
Πολιτειών και των
Ταλιμπάν τερματίστηκε
την περασμένη εβδομάδα
στη Ντόχα χωρίς επίσημη
συμφωνία, αλλά με
επιφυλακτική αισιοδοξία
και από τις δύο πλευρές.
Αν ο απεσταλμένος των
ΗΠΑ, Zalmay Khalilzad,
καταλήξει στην συμφωνία
[2] που κατά τις
πληροφορίες επιδιώκει,
όλες οι πλευρές στο
Αφγανιστάν θα δουν μια
γενική κατάπαυση του
πυρός, οι Ηνωμένες
Πολιτείες θα αποσύρουν
τις δυνάμεις τους, οι
Ταλιμπάν και η αφγανική
κυβέρνηση θα ανοίξουν
διάλογο, και οι Ταλιμπάν
θα δεσμευθούν να μην
φιλοξενούν ξένες
τρομοκρατικές οργανώσεις
σε αφγανικό έδαφος.
Ένα χωράφι παπαρούνας
στην επαρχία Nangarhar,
στο Αφγανιστάν, τον
Απρίλιο του 2016. PARWIZ
TPX/REUTERS
-------------------------------------------------------------------------
Αυτές οι εξελίξεις,
θεωρητικά, είναι
ενθαρρυντικές: Ο
μακρύτερος πόλεμος των
Ηνωμένων Πολιτειών
μπορεί τελικά να
τελειώσει. Ωστόσο, στην
πράξη, οι ειρηνευτικές
διαπραγματεύσεις είναι
απίθανο να επιτύχουν τον
κύριο στόχο της
Ουάσινγκτον για την
εθνική ασφάλεια στο
Αφγανιστάν –να
εμποδιστεί ο σχηματισμός
ενός ασφαλούς καταφυγίου
τρομοκρατών- εάν δεν
περιλαμβάνουν ένα σχέδιο
για την άμεση
αντιμετώπιση του
προβλήματος του οπίου
της χώρας.
Η αφγανική οικονομία των
ναρκωτικών ευδοκιμεί. Αν
και οι Ηνωμένες
Πολιτείες έχουν
δαπανήσει σχεδόν 9
δισεκατομμύρια δολάρια
[3] για να σταματήσουν
την παραγωγή ναρκωτικών
κατά την διάρκεια του
πολέμου, η πιο πρόσφατη
έρευνα του ΟΗΕ [4]
αναφέρει ότι η
καλλιέργεια οπίου στο
Αφγανιστάν βρίσκεται στο
δεύτερο υψηλότερο
επίπεδο από το 1994.
Βασισμένο γενικώς στις
νότιες επαρχίες Helmand
και Kandahar, κατά μήκος
των αρδευόμενων ακτών
του ποταμού Helmand,
αυτό το εμπόριο πολλών
δισεκατομμυρίων δολαρίων
[5] έχει μετατρέψει την
χώρα σε «παγκόσμια
πρωτεύουσα του οπίου»
[6]. Η βιομηχανία αυτή
πραγματοποιεί το μισό
[5] του ΑΕΠ του
Αφγανιστάν και παρέχει
περίπου το 85% [7] του
οπίου στον κόσμο.
Το πιο σημαντικό, το
εμπόριο ναρκωτικών είναι
μια μηχανή κοπής
μετρητών για τους
τρομοκράτες. Τα τεράστια
κέρδη του αποτελούν το
65% [8] των εσόδων των
Ταλιμπάν και γεμίζουν
τις τσέπες αρκετών άλλων
ομάδων τις οποίες το
Υπουργείο Εξωτερικών των
ΗΠΑ έχει ορίσει ως
τρομοκρατικές οργανώσεις.
Οι δεσμοί της Αλ Κάιντα
με τα λιβάδια παπαρούνας
που ανήκουν σε Ταλιμπάν
είναι καλά τεκμηριωμένοι
[9]. Το δίκτυο Haqqani,
μια από τις μεγαλύτερες
απειλές κατά της
αποστολής του ΝΑΤΟ στο
Αφγανιστάν,
χρηματοδοτείται από τους
φόρους που εισπράττονται
από το εμπόριο οπίου.
Άλλοι περιφερειακοί
παράγοντες, όπως οι
Tehrik-i-Taliban
Pakistan, έχουν βγάλει
δισεκατομμύρια [10] με
το να επιτρέπουν την
διέλευση των ναρκωτικών
μέσω των εδαφών τους.
Ο τερματισμός του
πολέμου κατά των
Ταλιμπάν δεν θα επιλύσει
το πρόβλημα του οπίου
του Αφγανιστάν. Είναι
αφελές να πιστεύουμε ότι
οι Ταλιμπάν,
αποδυναμωμένοι από
σημαντικές απώλειες στο
πεδίο της μάχης και από
τα χτυπήματα των ΗΠΑ
[11] κατά των ανώτερων
διοικητών τους, θα είναι
διατεθειμένοι ή ικανοί
να κρατήσουν άλλες
ομάδες εκτός των
λιβαδιών της παπαρούνας.
Αν μη τι άλλο, το κενό
εξουσίας που αφήνεται
πίσω από τους
κουρασμένους από τον
πόλεμο Ταλιμπάν πιθανόν
θα προσελκύσει νέες
τρομοκρατικές ομάδες
[12] στην περιοχή. Το
δέλεαρ των μεγάλων
εκτάσεων μη κυβερνητικών
γαιών και της συγκομιδής
μεγάλου περιθωρίου
παράνομου χρήματος,
είναι δύσκολο να
κατανικηθεί.
Εκτός από την προσέλκυση
τρομοκρατικών ομάδων, το
αφγανικό εμπόριο οπίου
τροφοδοτεί την πολιτική
διαφθορά μεταξύ των
κυβερνητικών
αξιωματούχων, των
πολέμαρχων και των
αντάρτικων ομάδων που
ανταγωνίζονται για τον
έλεγχό του. Η μονοπώληση
των πιο εύφορων
αγροτικών περιοχών της
χώρας δημιουργεί επίσης
οικονομική στασιμότητα,
αποσταθεροποιώντας
περαιτέρω την περιοχή
και αφήνοντας τον
πληθυσμό ευάλωτο στην
διείσδυση της
τρομοκρατίας.
Με απλά λόγια, το
πρόβλημα της
τρομοκρατίας στο
Αφγανιστάν δεν μπορεί να
διαχωριστεί από το όπιο
το οποίο είναι αυτό που
της δίνει ζωή. Μια
βιώσιμη ειρηνευτική
συμφωνία δεν μπορεί να
προσπεράσει αυτό το θέμα.
Κάθε μελλοντική
διαπραγμάτευση των
Ηνωμένων Πολιτειών με
τους Ταλιμπάν πρέπει να
περιλαμβάνει μια
μακροπρόθεσμη, πολυμερή
στρατηγική καταπολέμησης
των ναρκωτικών, η οποία
να αντιμετωπίζει το
ζήτημα στις πολιτικές
και οικονομικές ρίζες
του.
Η αντιπροσωπεία των ΗΠΑ
θα πρέπει να ζητήσει από
τους Ταλιμπάν και την
αφγανική κυβέρνηση να
δώσουν προτεραιότητα
στις επιχειρήσεις κατά
των ναρκωτικών σε
περιοχές όπου υπάρχει
ενεργός υποστήριξη από
την τοπική ηγεσία.
Πρόσφατες στρατιωτικές
εκστρατείες, όπως η
Επιχείρηση Iron Tempest,
έδειξαν ότι χωρίς τέτοια
στήριξη, τα αεροπορικά
χτυπήματα και οι
επιδρομές στις
εγκαταστάσεις παραγωγής
ναρκωτικών των Ταλιμπάν
επιτυγχάνουν πολύ λίγα
[13].
Από οικονομική άποψη, οι
διαπραγματευτές των ΗΠΑ
πρέπει να συνεργαστούν
με διεθνείς οργανισμούς
για να βοηθήσουν στην
ενσωμάτωση της
οικονομίας του
Αφγανιστάν στη νόμιμη
παγκόσμια αγορά. Η
μεγαλύτερη κριτική στις
προσπάθειες των ΗΠΑ για
την εξάλειψη της
καλλιέργειας οπίου στην
περιοχή της «Χρυσής
Ημισελήνου» ήταν ότι
μεγάλο μέρος του
αγροτικού πληθυσμού
εξαρτάται από αυτές τις
καλλιέργειες για βασική
οικονομική συντήρηση. Το
2004, ο Khalilzad, τότε
πρέσβης των ΗΠΑ στο
Αφγανιστάν, και ο Ashraf
Ghani, τότε υπουργός
Οικονομικών του
Αφγανιστάν, αντιτέθηκαν
στο σχέδιο του υπουργού
Εξωτερικών Colin Powell
για από αέρος αποψίλωση,
προειδοποιώντας ότι
πιθανόν θα προκαλέσει «εκτεταμένη
φτώχεια» [14]. Μια πιο
βιώσιμη στρατηγική θα
μετατόπιζε σταδιακά την
γεωργική παραγωγή του
Αφγανιστάν σε
εναλλακτικές
καλλιέργειες υψηλής
αξίας όπως το ρύζι, και
θα αξιοποιούσε τους
ευρείς ορυκτούς πόρους
της χώρας [15]. Πρέπει
επίσης να υποστηρίξει
μεγάλα έργα υποδομών που
να μοχλεύουν την τυχερή
γεωγραφική θέση του
Αφγανιστάν σε σχέση με
τις παγκόσμιες εμπορικές
οδούς, όπως ο
προγραμματισμένος αγωγός
TAPI [16] που θα συνδέει
το Τουρκμενιστάν και την
Ινδία.
Στα τέλη της δεκαετίας
του 1990, οι Ταλιμπάν
έγιναν το μόνο αφγανικό
καθεστώς που απαγόρευσε
με επιτυχία την
καλλιέργεια του οπίου,
μειώνοντας τις
συγκομιδές κατά 96% [17]
σε μια προσπάθεια για
διεθνή βοήθεια και
αναγνώριση. Η
αντιπροσωπεία των ΗΠΑ
στις τρέχουσες
ειρηνευτικές συνομιλίες
πρέπει να προωθήσει μια
ακόμα τέτοια απαγόρευση
που να απαγορεύει τόσο
την πώληση όσο και την
καλλιέργεια του οπίου.
Ταυτόχρονα, οι Ηνωμένες
Πολιτείες θα πρέπει να
δεσμευτούν να
συνεργαστούν με
περιφερειακούς συμμάχους
για την παρακολούθηση
και την αντιμετώπιση της
εμπορίας ανθρώπων στην
περιοχή. Η Ινδία, για
παράδειγμα, έχει
ιδιαίτερα έντονο
ενδιαφέρον για την
σταθεροποίηση της
Κεντρικής Ασίας λόγω των
δεσμών των Ταλιμπάν με
τις πακιστανικές
τρομοκρατικές ομάδες και
των αυξανόμενων εντάσεων
στην κοιλάδα του Κασμίρ.
Ο περιορισμός του οπίου
δεν αποτελεί λεπτομέρεια
που μπορεί να μείνει [εκτός]
στις διαπραγματεύσεις
των ΗΠΑ με τους Ταλιμπάν.
Αντίθετα, η συμπερίληψή
του θα μπορούσε να κάνει
την διαφορά ανάμεσα σε
μια συμφωνία ειρήνης που
θα διαρκέσει, και μια
συμφωνία που θα κρατήσει
μόνο μέχρι ο επόμενος
κακόβουλος δρων να
αναλάβει τον έλεγχο του
επικερδούς εμπορίου
ναρκωτικών. Η Κολομβία
παρέχει ένα ταιριαστό
παράδειγμα από αυτή την
άποψη. Όταν οι
ειρηνευτικές συμφωνίες
της χώρας εκείνης το
2016 άρχισαν να
ξεφτίζουν, νέες
τρομοκρατικές οργανώσεις
επανεμφανίστηκαν γύρω
από την βιομηχανία
κοκαΐνης [18]. Η
μακροπρόθεσμη επιτυχία
των προσπαθειών των ΗΠΑ
για την καταπολέμηση της
τρομοκρατίας είναι έτσι
αδιαχώριστη από το έργο
της υπεύθυνης μετάβασης
μιας βασισμένης στα
ναρκωτικά οικονομίας
μακριά από την παράνομη
παραγωγή της. Με το να
αποτραπεί η
χρηματοδότηση της
τρομοκρατίας στο
εξωτερικό, αποτρέπονται
και οι προσπάθειές της
να μας αγγίξει στο σπίτι
μας.
Ο MATTHEW S. REID είναι
συνταγματάρχης στο
Αμερικανικό Σώμα
Πεζοναυτών και νυν
στρατιωτικός συνεργάτης
στο Council on Foreign
Relations. Διετέλεσε
Αναπληρωτής Διοικητής
του Ειδικού Αποσπάσματος
Νοτιοδυτικά στην επαρχία
Helmand του Αφγανιστάν,
από το 2017 έως το 2018.
Η CYBELE C. GREENBERG
είναι ερευνητική
συνεργάτις στο Council
on Foreign Relations και
επικεντρώνεται στην
διεθνή οικονομία.
Όλες οι δηλώσεις
γεγονότων, οι απόψεις ή
οι αναλύσεις σε αυτή την
εργασία είναι των
συγγραφέων και δεν
αντικατοπτρίζουν τις
απόψεις, τις οπτικές και
τις επίσημες πολιτικές
του Υπουργείου Άμυνας
των ΗΠΑ ή του Σώματος
Πεζοναυτών των ΗΠΑ (US
Marine Corps).
Foreign Affairs
http://www.foreignaffairs.gr/articles/72220/matthew-s-reid-kai-cybele-c-greenberg/ta-loyloydia-tis-xelmant-poy-apeiloyn-oloys-mas?page=show
https://www.foreignaffairs.com/articles/afghanistan/2019-03-21/helmands-flower-threatens-us-all
|
|
