|
|
|
Περίληψη:
Το επιχείρημα του
Facebook προς τις
ρυθμιστικές Αρχές είναι
ότι εάν μια αμερικανική
εταιρεία δεν κινηθεί
επιθετικά στις πληρωμές
που βασίζονται σε
blockchain, θα το κάνει
η Κίνα.
|
|
|
|
|
|
----------------
Οι σταυροφόροι που
έφυγαν από την Δυτική
Ευρώπη για να «ελευθερώσουν»
τους Αγίους Τόπους
φαίνεται να έχουν
ελάχιστα κοινά με τους
σύγχρονους χρήστες του
Facebook [2]. Όμως το
Libra, η νέα πλατφόρμα
κρυπτονομίσματος [3] του
Facebook, αντιμετωπίζει
ένα πρόβλημα που ήταν
σύνηθες τον δωδέκατο
αιώνα. Η εξάπλωση των
γραμματίων (εγγυητικές
επιστολές) στον Ύστερο
Μεσαίωνα προκάλεσε
αναταραχή στις αγορές
της Ευρασίας. Το Libra
υπόσχεται να κάνει το
ίδιο. Και ακριβώς όπως
οι μεσαιωνικές
οικονομικές καινοτομίες
μπορεί να απαιτούν
απομυθοποίηση, το ίδιο
και το Libra.
Το λογότυπο του Facebook
αντανακλάται μπροστά από
το Μνημείο του
Ουάσιγκτον, τον Οκτώβριο
του 2018. TOM BRENNER /
The New York Times /
Redux
-----------------------------------------------------------
Οι σταυροφόροι δεν είχαν
εύκολο τρόπο να φέρουν
χρήματα μαζί τους. Δεν
μπορούσαν να μεταφέρουν
κεφάλαια τηλεγραφικά ή
να έχουν χρεωστικές
κάρτες, και τα κέρματά
τους δεν χρησίμευαν σε
ξένες χώρες. Ο χρυσός
ήταν βαρύς και δύσκολο
να κινείται με ασφάλεια.
Η λύση προήλθε από μια
απροσδόκητη πηγή: Τους
Ιππότες του Ναού. Οι
Ναΐτες ήταν αρχικά μια
Καθολική στρατιωτική
τάξη που εγκαταστάθηκε
στην Ιερουσαλήμ, όπου
δεσμεύθηκαν να
προστατεύουν τους
Χριστιανούς προσκυνητές.
Δημιούργησαν την
οικονομική υποδομή για
τις σταυροφορίες,
γράφοντας υποσχετικά
γραμμάτια στην Γαλλία ή
την Αγγλία, τα οποία
εξαργυρώνονταν στο
Λεβάντε. Ένας κωδικός
που βασίζεται στο σχήμα
του σταυρού φαινόταν να
εγγυάται την ασφάλεια
των γραμματίων. Με άλλα
λόγια, οι Ναΐτες
δημιούργησαν μια
παραλλαγή των σύγχρονων
διεθνών υπηρεσιών
μεταφοράς [κεφαλαίων],
πεντακόσια χρόνια πριν
από την πρώτη κεντρική
τράπεζα.
Σήμερα, η ζήτηση
βασίζεται σε ένα
παρόμοιο σύστημα, αλλά
σε παγκόσμια κλίμακα.
Δισεκατομμύρια άνθρωποι
δεν έχουν πρόσβαση [4]
σε τράπεζες. Αμέτρητοι
άλλοι υπομένουν υψηλές
χρεώσεις και αργές
συναλλαγές, ειδικά όταν
στέλνουν χρήματα πέρα
από τα σύνορα. Αυτό που
θεωρούμε ως ένα
παγκόσμιο
χρηματοπιστωτικό σύστημα
είναι, στην
πραγματικότητα, ελάχιστα
παγκόσμιο. Θεσμικά
όργανα όπως το Διεθνές
Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ),
η Τράπεζα Διεθνών
Διακανονισμών (Bank of
International
Settlements) και το
Συμβούλιο
Χρηματοπιστωτικής
Σταθερότητας (Financial
Stability Board)
παρέχουν ελάχιστα
περισσότερα από ένα
πολυμερές λούστρο για
σχέσεις που είναι κατά
κύριο λόγο διμερείς και
κυριαρχούνται από
εμπορικές και κεντρικές
τράπεζες. Ακόμη και
εντός των συνόρων, η
μεταφορά χρημάτων
συνεπάγεται δαπανηρές
διαδικασίες
διακανονισμού και
συναλλαγής.
Το Facebook προτείνει
ένα νέο είδος ιδιωτικού
πολυμερούς θεσμού: Τον
Libra Association.
Βασίζεται στην
τεχνολογία blockchain
[5], η οποία
πρωτοεμφανίστηκε με το
κρυπτονόμισμα Bitcoin.
Ένα δίκτυο τύπου
blockchain δημιουργεί
ένα δημόσιο κατάστιχο [ένα
λογιστικό καθολικό],
έναν παγκοσμίως
αξιόπιστο λογαριασμό του
ποιος οφείλει τι.
Ακριβώς όπως ο κώδικας
των Ναϊτών επιβεβαίωνε
ένα χαρτί που κατά τα
άλλα ήταν δυνατόν να
πλαστογραφηθεί, έτσι και
η κρυπτογραφία θα
εξασφαλίσει ότι το Libra
δεν μπορεί να δαπανηθεί
δύο φορές ή να
αντιγραφεί με άλλο τρόπο.
Μια τέτοια τεχνολογικά
εγγυημένη, τεχνητή [νομισματική]
σπανιότητα επιτρέπει στα
κρυπτονομίσματα να
λειτουργούν ως χρήματα.
ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ
Το Libra θα είναι
εξαγοράσιμο σε σταθερή
τιμή για ορισμένα
καθιερωμένα νομίσματα (όπως
τα δολάρια, τα ευρώ και
τα γιεν). Μέλη της
εταιρείας θα καταθέτουν
περιουσιακά στοιχεία στο
Reserve Libra ως
υποστήριξη κάθε φορά που
κάποιος θέλει να
αγοράσει περισσότερα
Libra. Ως αποτέλεσμα,
ενώ το Bitcoin
διακυμαίνεται άγρια σε
αξία, το Libra θα πρέπει
να παραμείνει σχετικά
σταθερό. Αυτή η
σταθερότητα καθιστά το
Libra δυνητικά χρήσιμο
όχι μόνο ως αποθεματική
αξία, αλλά και ως μέσο
συναλλαγής. Οι χρήστες,
όπως υποστηρίζει το
Facebook, θα μπορούν να
στέλνουν χρήματα σε όλο
τον κόσμο τόσο εύκολα
όσο στέλνουν μηνύματα
και βίντεο.
Η αποκεντρωμένη δομή του
Libra κάνει αυτό το νέο
κρυπτονόμισμα τόσο
καινοφανές όσο και
δυνητικά αποδιοργανωτκό.
Η Libra Association είχε
28 μέλη την στιγμή που
αποκαλύφθηκε [το σχέδιο],
συμπεριλαμβανομένων
βαρέων βαρών εταιρειών
από την Visa μέχρι την
Vodafone. Το Facebook
σχεδιάζει να αυξήσει τον
αριθμό αυτό σε 100 κατά
την απογείωση [του
νομίσματος]. Κανένα από
τα μέλη δεν μπορεί να
σταματήσει ή να
αντιστρέψει συναλλαγές -ούτε
καν το Facebook. Κάθε
μέλος έχει μια ψήφο για
τις διοικητικές
αποφάσεις. Το Bitcoin,
σε αντιδιαστολή, είναι
ακόμα πιο αποκεντρωμένο.
Δεν υπάρχει κανείς που
να μπορεί να πει το τι
μπορούν να κάνουν οι
συμμετέχοντες στο δίκτυο
-υπάρχει μόνο λογισμικό,
το οποίο μπορεί να «τρέξει»
ο οποιοσδήποτε. Αλλά
παρόλο που το Libra
είναι συλλογικά
διοικούμενο, παραμένει
πιο ανοιχτό από
οποιοδήποτε καθιερωμένο
νόμισμα ή σύστημα
ψηφιακών πληρωμών. Τα
περιεχόμενα του βιβλίου
συναλλαγών του Libra θα
είναι δημόσια, το
σύστημα θα λειτουργεί με
λογισμικό ανοιχτού
κώδικα και ο καθένας
θεωρητικά θα μπορεί να
δημιουργήσει πορτοφόλια
και άλλες εφαρμογές για
να λειτουργεί στο δίκτυο
Libra.
Το Libra θα υπονομεύσει
τα χρηματοπιστωτικά
ιδρύματα; Δεδομένης της
κλίμακας και του
ιστορικού του Facebook,
η δυνατότητα αξίζει να
ληφθεί σοβαρά υπόψη.
Εκτός από το να βάλει σε
τραπεζικές συναλλαγές
αυτούς που δεν είχαν
σχέση με τράπεζες, το
Libra θα μπορούσε να
αντικαταστήσει τους
παραδοσιακούς μεσάζοντες
σε διασυνοριακές
συναλλαγές, όπως τα
εμβάσματα, τα οποία
ανέρχονται σε
περισσότερα από 600
δισεκατομμύρια δολάρια
ετησίως. Το Libra θα
μπορούσε επίσης να
καταλήξει να μειώσει την
δύναμη των κεντρικών
τραπεζών σε χώρες με
αδύναμα νομίσματα ή με
ισχυρούς ελέγχους
κεφαλαίου, επειδή θα
επιτρέψει στους
ανθρώπους να μεταφέρουν
τα χρήματά τους από
αυτές τις χώρες πιο
εύκολα. Αν έχουν
δεσμευτεί αρκετά
κεφάλαια στο Libra
Reserve, το Libra θα
μπορούσε να γίνει μια
γιγαντιαία σκιώδης
τράπεζα, διαφορετική από
το υφιστάμενο
χρηματοπιστωτικό σύστημα,
αλλά συνδεδεμένη με αυτό.
Η κατάσταση
προοιωνίζεται αρνητικά
για τις κυβερνήσεις που
είναι επιφορτισμένες με
την ρύθμιση και την
παρακολούθηση των
μεταβιβάσεων πλούτου.
Κατ’ αρχήν, το Libra θα
μπορούσε να εμποδίσει
τις προσπάθειες για την
αντιμετώπιση της
νομιμοποίησης εσόδων από
παράνομες δραστηριότητες
[ξέπλυμα χρήματος] και
της χρηματοδότησης της
τρομοκρατίας. Επιπλέον,
τα κράτη θα χρειαστεί να
εφαρμόσουν τίτλους,
τραπεζικές και άλλες
κατηγορίες οικονομικών
ρυθμίσεων στην Libra
Association και στο
νόμισμα Libra. Πώς θα το
κάνουν αυτό παραμένει
ασαφές. Τέλος, το Libra
θα πρέπει να λογοδοτεί
σε δημόσιους και
ιδιωτικούς δρώντες -πανικοβλημένους
σχετικά με την
οικονομική αστάθεια- εάν
οι χρήστες τραβήξουν
χρήματα κατά την
διάρκεια μιας κρίσης.
Αυτά τα θέματα θα
χρειαστούν χρόνο για να
τύχουν επεξεργασίας,
έστω και αν το Libra
ξεπεράσει επιτυχώς τα
αρχικά προβλήματα. Το
λιγότερο, η ημερομηνία
έναρξης που έχει θέσει
το Facebook για τα μέσα
του 2020 φαίνεται μακράν
αισιόδοξη. Πριν από δέκα
χρόνια, οι ρυθμιστικές
Αρχές μπορεί να
περίμεναν να δουν ποια
προβλήματα θα προέκυπταν
με την πάροδο του χρόνου.
Σήμερα, θα είναι
σημαντικά πιο επιθετικές
στα αρχικά στάδια. Το
Facebook είναι ήδη στο
στόχαστρο των
κυβερνήσεων σε όλο τον
κόσμο, και το διακύβευμα
δεν είναι τίποτα
λιγότερο από την
σταθερότητα της
παγκόσμιας οικονομίας.
Τελικά, η πρωτοβουλία
του Facebook θα
επιταχύνει τις
προσπάθειες που
βρίσκονται τώρα εν
εξελίξει για την
προσαρμογή των
κρυπτονομισμάτων και των
εφαρμογών που βασίζονται
σε blockchain σε νομικά
και κανονιστικά πλαίσια.
Με την ρύθμιση των νέων
τεχνολογιών, οι
κυβερνήσεις επιβάλλουν
κόστη και περιορισμούς
σε καινοτόμα εργαλεία
όπως το blockchain.
Μακροπρόθεσμα, ωστόσο,
τέτοια όρια είναι υγιή.
Τα συστήματα βασισμένα
σε blockchain πρέπει να
είναι αξιόπιστα ώστε να
χρησιμεύσουν ως
πλατφόρμες συναλλαγών.
Ένα μεγάλο μέρος του
σημερινού
χρηματοπιστωτικού
συστήματος είναι
απαρχαιωμένο [αν το δει
κανείς] κάτω από την
επιφάνεια. Το blockchain
είναι μια πιο αποδοτική
τεχνολογία, αλλά η αύρα
της παρανομίας και της
απάτης αποτελεί
σημαντικό εμπόδιο για
την υιοθέτησή της.
ΤΟ LIBRA ΚΑΙ Η ΝΕΜΕΣΗ
ΤΟΥ
Η χώρα με τις
περισσότερες απώλειες
από το Libra έχει επίσης
τα περισσότερα να
κερδίσει από μια
επανάσταση στο παγκόσμιο
χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Αυτή η χώρα είναι η Κίνα.
Η Κίνα απαγορεύει το
Facebook και απαγορεύει
συναλλαγές σε
κρυπτονομίσματα (όπως το
Bitcoin) που θα
μπορούσαν να παρακάμψουν
τους ελέγχους κεφαλαίου.
Η Κίνα φιλοξενεί επίσης
τα μεγαλύτερα συστήματα
ψηφιακών πληρωμών στον
κόσμο. Τα WeChatPay και
AliPay επεξεργάζονται
από κοινού τόσες
συναλλαγές ημερησίως
όσες οι Ηνωμένες
Πολιτείες σε εννέα μήνες.
Λειτουργούν μόνο με το
νόμισμα της Κίνας, το
ρενμίνμπι, και
ελέγχονται κεντρικά,
γεγονός που καθιστά
εύκολο για την κυβέρνηση
να έχει πρόσβαση ή να
περιορίζει τις πληρωμές.
Το επιχείρημα του
Facebook στις
ρυθμιστικές Αρχές είναι
ότι εάν μια αμερικανική
εταιρεία δεν κινηθεί
επιθετικά στις πληρωμές
που βασίζονται σε
blockchain, θα το κάνει
η Κίνα. Η αλήθεια είναι
ότι η είσοδος του
Facebook έχει επιταχύνει
τις κινήσεις της Κίνας
προς αυτήν την
κατεύθυνση.
Καμία χώρα δεν
ενδιαφέρεται περισσότερο
από την Κίνα για να
εκτοπίσει την
αμερικανική ηγεμονία επί
των παγκόσμιων
χρηματοπιστωτικών θεσμών.
Τα κρυπτονομίσματα
εξυπηρετούν αυτόν τον
στόχο. Για τον σκοπό
αυτό, το Πεκίνο ίδρυσε
ένα Εργαστήριο Ερευνών
Ψηφιακών Νομισμάτων πριν
από δύο χρόνια και
διερευνά την δική του
εναλλακτική για το
Libra. Ίσως η επόμενη
κίνηση θα είναι οι χώρες
του G-7, οι οποίες δεν
θέλουν ούτε ένα
κυριαρχούμενο από την
Κίνα σύστημα ούτε ένα
κυριαρχούμενο από το
Facebook, να
δημιουργήσουν το δικό
τους παγκόσμιο ψηφιακό
νομισματικό μέσο.
Υπάρχει επίσης το ΔΝΤ,
του οποίου η [πρώην]
διευθύντρια, Κριστίν
Λαγκάρντ, έχει ήδη
υπαινιχθεί ένα πιθανό «IMFcoin»
με βάση τα περιουσιακά
στοιχεία που
υποστηρίζονται από το
ΔΝΤ και είναι γνωστά ως
Ειδικά Τραβηκτικά
Δικαιώματα.
Τελικά, τα νέα
χρηματοπιστωτικά
ιδρύματα πιθανόν να
συμπληρώσουν τα
υφιστάμενα και όχι να τα
αντικαταστήσουν. Τα νέα
συστήματα πρέπει να
αλληλεπιδρούν με τα
παλιά. Και θα υπάρξουν
πάντα συμβιβασμοί. Εάν
θέλετε να κάνετε εύκολη
την αποστολή χρημάτων σε
όλο τον κόσμο χωρίς
επαχθή επαλήθευση
ταυτότητας, δεν μπορείτε
ταυτόχρονα να
καταστήσετε δύσκολο για
κάποιον που υπόκειται σε
κυρώσεις από τις ΗΠΑ να
πληρώνει τρομοκρατικές
οργανώσεις ή άτομα που
ξεπλένουν χρήμα. Το
Libra ίσως να αναπτύξει
καλύτερες ποντικοπαγίδες,
αλλά με κόστος στην
προσβασιμότητα και την
ευκολία χρήσης. Το
Facebook θα πρέπει να
βρει μια ισορροπία που
να λειτουργεί.
Εάν η εταιρεία μπει στον
πειρασμό να πιέσει πολύ
με το Libra, η ιστορία
των Ναϊτών μπορεί να
είναι διδακτική. Η
μεταφορά χρημάτων
βοήθησε την τάξη [των
Ναϊτών] να γίνει ένας
από τους πλουσιότερους
θεσμούς της μεσαιωνικής
Ευρώπης -μια εκτεταμένη
οικονομική αυτοκρατορία
και ισχυρός δανειστής
των βασιλιάδων. Μετά την
απομάκρυνση των
σταυροφόρων από το
Λεβάντε, οι Ναΐτες
εξασθένησαν. Και τότε η
τάξη τους κατέρρευσε
απότομα στις αρχές του
δέκατου τέταρτου αιώνα.
Ο Γάλλος βασιλιάς
Φίλιππος ο 4ος, βαθιά
χρεωμένος προς τους
Ναΐτες, συνέλαβε και
βασάνισε πολλά από τα
μέλη τους με στημένες
κατηγορίες περί αιρέσεως.
Τελικά έπεισε τον πάπα
να απαγορεύσει την τάξη,
συμπτωματικά ακυρώνοντας
και τα χρέη του. Η
δύναμη και ο πλούτος των
Ναϊτών ήταν η [αιτία για
την] ανατροπή τους. Το
Facebook πρέπει να λάβει
γνώση.
Ο KEVIN WERBACH είναι
καθηγητής στη Σχολή
Wharton, στο
Πανεπιστήμιο της
Πενσιλβάνια, και
συγγραφέας του βιβλίου
με τίτλο The Blockchain
and the New Architecture
of Trust [1]. Μπορείτε
να τον ακολουθείτε στο
Twitter @kwerb.
Foreign Affairs
http://www.foreignaffairs.gr/articles/72403/kevin-werbach/to-libra-toy-facebook-tha-allaksei-ton-tropo-tis-pagkosmias-trap?page=show
https://www.foreignaffairs.com/articles/world/2019-07-29/will-facebooks-libra-change-way-world-banks
|
|
Greek Finance Forum |
|
Σχόλια Χρηστών |
|
|
|
|
|
|