Αλλά η προτεινόμενη φορολογική μεταρρύθμιση των Ρεπουμπλικανών είναι ένα μεγαλύτερο δώρο για τις εταιρείες και τους υπερ-πλούσιους από τους περισσότερους που είχαν προβλέψει.

----------------------------

Η φορολογική πολιτική πρέπει να αντικατοπτρίζει τις αξίες μιας χώρας και να αντιμετωπίζει τα προβλήματά της. Και σήμερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες - και μεγάλο μέρος του κόσμου - αντιμετωπίζουν τέσσερα κεντρικά προβλήματα: τη διεύρυνση της ανισότητας των εισοδημάτων, την αυξανόμενη εργασιακή ανασφάλεια, την αλλαγή του κλίματος και την αναιμική αύξηση της παραγωγικότητας. Η Αμερική αντιμετωπίζει, επιπλέον, την ανάγκη ανασυγκρότησης της φθίνουσας υποδομής της και την ενίσχυση του υποβαθμισμένου συστήματος πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Αλλά αυτό που προσφέρει το Trump και οι Ρεπουμπλικανοί για να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις είναι ένα φορολογικό σχέδιο που παρέχει το συντριπτικό ποσοστό των παροχών όχι στη μεσαία τάξη - μεγάλο μέρος των οποίων μπορεί στην πραγματικότητα να πληρώσει περισσότερους φόρους - αλλά στους εκατομμυριούχους της Αμερικής. Εάν η ανισότητα ήταν ένα πρόβλημα πριν, η θέσπιση της προτεινόμενης από τους Ρεπουμπλικάνους φορολογικής μεταρρύθμισης θα το κάνει πολύ χειρότερο.

Οι εταιρείες και οι επιχειρήσεις θα είναι μεταξύ των μεγάλων κερδισμένων, με το επιχείρημα ότι αυτό θα τονώσει την οικονομία. Αλλά όλοι θα πρέπει να καταλάβουν ότι τα κίνητρα έχουν σημασία: θα ήταν πολύ καλύτερα να μειώσουμε τους φόρους για τις εταιρείες που επενδύουν στην Αμερική και δημιουργούν θέσεις εργασίας και να αυξήσουν τους φόρους για όσους δεν το κάνουν.

Εξάλλου, δεν είναι ότι οι μεγάλες εταιρίες της Αμερικής έχουν έλλειψη μετρητών, η αξία των οποίων υπολογίζεται σε δύο τρισεκατομμύρια δολάρια. Και η έλλειψη επενδύσεων δεν οφείλεται στο γεγονός ότι τα κέρδη, είτε πριν είτε μετά από φόρους, είναι πολύ χαμηλά. Τα εταιρικά κέρδη μετά από φόρους ως ποσοστό του ΑΕΠ σχεδόν τριπλασιάστηκαν τα τελευταία 30 χρόνια.

Πράγματι, με τις αυξημένες επενδύσεις που χρηματοδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από το χρέος και οι πληρωμές τόκων που φορολογούνται, ο εταιρικός φόρος μειώνει το κόστος του κεφαλαίου και τις αποδόσεις στις επενδύσεις ανάλογα. Έτσι, ούτε η θεωρία ούτε τα αποδεικτικά στοιχεία δείχνουν ότι ο προτεινόμενος από τους Ρεπουμπλικάνους εταιρικός φόρος θα αυξήσει τις επενδύσεις ή την απασχόληση.

Οι Ρεπουμπλικανοί ονειρεύονται επίσης ένα φορολογικό σύστημα, σύμφωνα με το οποίο οι αμερικανικές εταιρείες φορολογούνται μόνο από το εισόδημα που παράγουν στις ΗΠΑ. Αλλά αυτό θα μειώσει μόνο τα έσοδα και θα ενθαρρύνει περαιτέρω τις αμερικανικές εταιρείες να μετατοπίσουν την παραγωγή τους σε περιοχές με χαμηλό φόρο. Ο αγώνας προς τα κάτω για την εταιρική φορολογία μπορεί να αποτραπεί μόνο με την επιβολή ενός ελάχιστου συντελεστή σε οποιαδήποτε εταιρεία που ασκεί επιχειρηματικές δραστηριότητες στις ΗΠΑ.

Τα κράτη και οι δήμοι της Αμερικής είναι υπεύθυνοι για την εκπαίδευση και για μεγάλα τμήματα του συστήματος υγείας και πρόνοιας της χώρας. Και οι κρατικοί φόροι εισοδήματος είναι ο καλύτερος τρόπος να εισαχθεί μια ελάχιστη προοδευτικότητα σε υποεθνικό επίπεδο: τα κράτη χωρίς φόρο εισοδήματος βασικά βασίζονται σε επαναλαμβανόμενους φόρους επί των πωλήσεων, οι οποίοι επιβάλλουν μεγάλη επιβάρυνση στους φτωχούς και τους εργαζόμενους. Δεν είναι λοιπόν έκπληξη το γεγονός ότι η διοίκηση Trump, που στελεχώνεται από πλουτοκράτες που αδιαφορούν για την ανισότητα, θα πρέπει να θέλει να εξαλείψει την έκπτωση των κρατικών φόρων εισοδήματος από την ομοσπονδιακή φορολογία, ενθαρρύνοντας τα κράτη να στραφούν προς τους φόρους επί των πωλήσεων.

Η αντιμετώπιση της πληθώρας άλλων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ θα απαιτήσει περισσότερα ομοσπονδιακά έσοδα, όχι λιγότερο. Οι αυξήσεις του βιοτικού επιπέδου, για παράδειγμα, είναι αποτέλεσμα της τεχνολογικής καινοτομίας, η οποία με τη σειρά της εξαρτάται από τη βασική έρευνα. Ωστόσο, η στήριξη της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για έρευνα ως ποσοστό του ΑΕΠ βρίσκεται τώρα σε επίπεδο συγκρίσιμο με αυτό που ήταν πριν από 60 χρόνια.

Ενώ ο υποψήφιος τόνισε την αύξηση του εθνικού χρέους των ΗΠΑ, προτείνει τώρα φορολογικές περικοπές που θα προσθέσουν τρισεκατομμύρια δολάρια στο χρέος μόλις τα επόμενα δέκα χρόνια - και όχι το «μόνο» $ 1,5 τρισεκατομμύριο που ισχυρίζονται οι Ρεπουμπλικανοί, που οδηγεί σε περισσότερα φορολογικά έσοδα. Ωστόσο, το βασικό μάθημα της οικονομίας της πλευράς προσφοράς του Ronald Reagan δεν έχει αλλάξει: οι φορολογικές περικοπές όπως αυτές δεν οδηγούν σε ταχύτερη ανάπτυξη, αλλά μόνο σε χαμηλότερα έσοδα.

Αυτό ισχύει ιδιαίτερα τώρα, όταν το ποσοστό ανεργίας είναι λίγο πάνω από 4%. Κάθε σημαντική αύξηση της συνολικής ζήτησης θα επιτευχθεί με την αντίστοιχη αύξηση των επιτοκίων. Ο "οικονομικός συνδυασμός" της οικονομίας θα απομακρυνόταν έτσι από τις επενδύσεις. και η ανάπτυξη, ήδη αναιμική, θα επιβραδύνει.

Ένα εναλλακτικό πλαίσιο θα αυξήσει τα έσοδα και θα τονώσει την ανάπτυξη. Θα περιλαμβάνει πραγματική εταιρική φορολογική μεταρρύθμιση, εξαλείφοντας τα κόλπα που επιτρέπουν σε μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου να πληρώνουν ελάχιστους φόρους, σε ορισμένες περιπτώσεις πολύ λιγότερο από το 5% των κερδών τους, δίνοντάς τους αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι των μικρών τοπικών επιχειρήσεων. Θα καθιερώσει έναν ελάχιστο φόρο και θα εξαλείψει την ειδική μεταχείριση των κεφαλαιουχικών κερδών και των μερισμάτων, αναγκάζοντας τους πολύ πλούσιους να πληρώσουν τουλάχιστον το ίδιο ποσοστό του εισοδήματός τους σε φόρους με τους άλλους πολίτες. Και θα εισήγαγε φόρο άνθρακα, που θα βοηθήσει στην επιτάχυνση της μετάβασης σε μια πράσινη οικονομία.

Η φορολογική πολιτική μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για τη διαμόρφωση της οικονομίας. Εκτός από την προσφορά πλεονεκτημάτων σε όσους επενδύουν, διεξάγουν έρευνα και δημιουργούν θέσεις εργασίας, υψηλότεροι φόροι επί της γης και κερδοσκοπία σε ακίνητα θα ανακατευθύνουν το κεφάλαιο προς τις δαπάνες που ενισχύουν την παραγωγικότητα - το κλειδί για τη μακροπρόθεσμη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.

Μια διοίκηση πλουτοκράτων - οι περισσότεροι από τους οποίους απέκτησαν τον πλούτο τους από τις δραστηριότητες αναζήτησης ενοικίου και όχι από την παραγωγική επιχειρηματικότητα - αναμένεται να ανταμειφθούν. Αλλά η προτεινόμενη φορολογική μεταρρύθμιση των Ρεπουμπλικανών είναι ένα μεγαλύτερο δώρο για τις εταιρείες και τους υπερ-πλούσιους από τους περισσότερους που είχαν προβλέψει. Αποφεύγει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και θα αφήσει τη χώρα με ένα βουνό χρέους. οι συνέπειες - οι χαμηλές επενδύσεις, η καθυστέρηση στην αύξηση της παραγωγικότητας και η ανισότητα των χασμουρημάτων - θα χρειαστούν δεκαετίες για να ανατραπούν.

Με την προτεινόμενη φορολογική μεταρρύθμιση των Ρεπουμπλικανών, απειλεί να καταπιεί την αμερικανική οικονομία.

JOSEPH E. STIGLITZ

Ο Joseph E. Stiglitz, κάτοχος βραβείου Νόμπελ στις οικονομικές επιστήμες το 2001 και του Medal John Bates Clark το 1979, είναι καθηγητής πανεπιστημίου στο Columbia University, συμπρόεδρος της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για την μέτρηση της οικονομικής απόδοσης και της κοινωνικής Πρόοδος στον ΟΟΣΑ και επικεφαλής οικονομολόγος του Ινστιτούτου Roosevelt. Ο πρώην αντιπρόεδρος και επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας και πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων του αμερικανικού προέδρου υπό τον Μπιλ Κλίντον ίδρυσε το 2000 την Πρωτοβουλία για τον Πολιτικό Διάλογο, think tank για τη διεθνή ανάπτυξη που εδρεύει στο Πανεπιστήμιο Columbia. Το πιο πρόσφατο βιβλίο του είναι το The Euro: Πώς ένα κοινό νόμισμα απειλεί το μέλλον της Ευρώπης.

Project Syndicate.Org*

Greek Finance Forum

Σχόλια Χρηστών