Tweet

Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τράμπ ανταποκρίνεται στις υποσχέσεις του να θέσει τη λογική η Αμερική πρώτα από όλα μέσα από τον εμπορικό προστατευτισμό. Πώς πρέπει να ανταποκριθεί η Ευρώπη;

O Trump απέκλεισε προσωρινά την Ευρώπη από τους νέους εισαγωγικούς δασμούς στον τομέα του χάλυβα και του αλουμινίου. Αλλά ο κίνδυνος δασμών εξακολουθεί να κρέμεται στην Ευρώπη. Πράγματι, έχει ήδη δεσμευτεί να επιβάλει δασμούς στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα - με στόχο κυρίως τη BMW και τη Mercedes - να βοηθήσει τους αμερικανούς κατασκευαστές αυτοκινήτων, παρόλο που αυτό θα βλάψει και τους Αμερικανούς καταναλωτές. Όπως πάντα, οι καταναλωτές είναι πολιτικά λιγότερο ισχυροί από τους παραγωγούς, καθώς οι κατά κεφαλήν απώλειες τους είναι μικρότερες από τα κατά κεφαλήν κέρδη των παραγωγών και αντιμετωπίζουν περισσότερα εμπόδια στη συλλογική δράση.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει το ενδεχόμενο αντιποίνων σε ποικίλες εισαγωγές από τις Ηνωμένες Πολιτείες - από τις μοτοσικλέτες Harley Davidson μέχρι τα τρόφιμα όπως ο χυμός πορτοκαλιού και το φυστικοβούτυρο - με την ελπίδα ότι οι Αμερικανοί παραγωγοί θα ασκήσουν πίεση στη διοίκηση του Trump. Αυτό προφανώς λειτούργησε προς το παρόν, αλλά τελικά είναι η λανθασμένη στρατηγική.

Το γεγονός είναι ότι τα αντίποινα είναι εξαιρετικά επικίνδυνα, καθώς διατρέχουν τον κίνδυνο να προκαλέσουν έναν ευρύτερο εμπορικό πόλεμο. Και, αντίθετα με τους άσχημα πληροφορημένους ισχυρισμούς του Trump, οι εμπορικοί πόλεμοι δεν είναι καλοί για κανέναν, καθώς υπονομεύουν τον καταμερισμό της εργασίας. Ούτε είναι "εύκολο να κερδίσει". Το αντίθετο: όπως οι συμβατικοί πόλεμοι, οι εμπορικοί πόλεμοι είναι αδύνατο να κερδίσουμε.

Πέραν αυτού του γενικού κινδύνου εμπορικού πολέμου, υπάρχουν λόγοι για τους οποίους η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ειδικότερα, θα διαπιστώσει ότι τα αντίποινα τιμολόγια θα αντισταθούν. Για αρχή, θα μπορούσαν να προκαλέσουν υποψίες ότι η Επιτροπή έχει κίνητρο τουλάχιστον εν μέρει από την επιθυμία να συγκεντρώσει περισσότερα έσοδα από το τελωνείο, ως αντιστάθμιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης που προκάλεσε η Brexit. Αν και τα έσοδα αυτά θα ληφθούν υπόψη κατά τις προσεχείς διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό με τις χώρες της ΕΕ, οι ερωτήσεις σχετικά με τα κίνητρα της Επιτροπής είναι το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται.

Σε κάθε περίπτωση, δεν πρέπει να ρίχνεις πέτρες όταν ζεις σε ένα γυάλινο σπίτι. Και το σπίτι της ΕΕ είναι εύθραυστο: φορολογεί ήδη τις εισαγωγές αυτοκινήτων από τις ΗΠΑ στο 10%, σε σύγκριση με το τιμολόγιο 2,5% που έχουν οι ΗΠΑ για τις εισαγωγές αυτοκινήτων από την ΕΕ. Ενώ η ασυμμετρία αυτή προέκυψε επειδή οι ΗΠΑ έχουν λάβει μεγαλύτερη προστασία πνευματικής ιδιοκτησίας μέσω της λεγόμενης συμφωνίας TRIPS , παραμένει γεγονός ότι οι δασμοί υπονομεύουν τα συμφέροντα των καταναλωτών και, κατά συνέπεια, είναι αδικαιολόγητοι.

Επίσης, η ΕΕ εισπράττει φόρο επί των εισαγωγών με βάση το συντελεστή του φόρου προστιθέμενης αξίας για συστημικούς λόγους. Και εισπράττει εξαιρετικά υψηλούς εισαγωγικούς δασμούς για τα γεωργικά προϊόντα. Από την αρχή, η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα διαμορφώθηκε από έναν κακό συμβιβασμό μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας: οι γάλλοι αγρότες θα μπορούσαν να χρεώνουν υπερβολικές τιμές και η Γερμανία θα μπορούσε να πουλήσει τα βιομηχανικά της προϊόντα στη Γαλλία.

Το σύστημα του γεωργικού προστατευτισμού που επέτρεψε ο συμβιβασμός αυτός εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα, όπως οι εισαγωγικοί δασμοί είναι 69% για το βοδινό κρέας και 26% για το χοιρινό κρέας. Λόγω αυτών των υψηλών τιμολογίων εισαγωγής, οι ευρωπαϊκές γεωργικές τιμές είναι κατά μέσο όρο περίπου 20% υψηλότερες από τις τιμές της διεθνούς αγοράς. Αυτό επιβαρύνει τους καταναλωτές σε ολόκληρη την ΕΕ, ιδιαίτερα τους φτωχότερους ανθρώπους που πρέπει να ξοδέψουν μεγάλο μέρος του εισοδήματός τους στα τρόφιμα.

Ο γεωργικός προστατευτισμός της Ευρώπης βλάπτει επίσης τις αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες δεν είναι σε θέση να πουλήσουν τα γεωργικά τους προϊόντα - σε πολλές περιπτώσεις, τα μόνα προϊόντα που μπορούν να εξαγάγουν - στις ευρωπαϊκές αγορές. Σύμφωνα με μια παλαιότερη μελέτη από τον καναδικό οικονομολόγο John Whalley, τα μειονεκτήματα του γεωργικού προστατευτισμού για τις αναπτυσσόμενες χώρες αντισταθμίζουν τα οφέλη της αναπτυξιακής βοήθειας.

Αμερικανοί αγρότες χάνουν επίσης, επειδή δεν τους επιτρέπεται η πρόσβαση στην τεράστια ευρωπαϊκή αγορά. Έτσι, από αυτήν την άποψη, το Trump δεν κρίνει λάθος να επικρίνει τον προστατευτισμό της ΕΕ. Η Ευρώπη εμποδίζει την πρόσβαση σε μια κατηγορία αγαθών - μια που είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση των ανθρώπων - που μπορεί να εισαχθεί πολύ πιο φτηνά από ό, τι μπορεί να παραχθεί στο σπίτι.

Η ΕΕ πρέπει να εξασφαλίσει ότι είναι πραγματικά ένας οδηγός για το ελεύθερο εμπόριο, ακόμη και αν η Αμερική κινηθεί να λειτουργήσει ως οχυρό προστατευτισμού. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να θυσιάσει τα συμφέροντα των πολιτών του με τα συμφέροντα των γαλλικών γεωργικών συμφερόντων ή με τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Επιτροπής. Και σίγουρα δεν πρέπει να ασχολείται με την υπερατλαντική σπαθιά.

Αντ 'αυτού, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να ακολουθήσει μια στρατηγική αποκλιμάκωσης, προσφέροντας τη μείωση των δασμών στις εισαγωγές των ΗΠΑ και την επανάληψη των διαπραγματεύσεων για τη Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων. Αυτό θα επιτρέψει στο Τράμπ να ανακηρύξει νίκη στο σπίτι, αυξάνοντας ταυτόχρονα το ευρωπαϊκό βιοτικό επίπεδο απελευθερώνοντας τους ευρωπαίους καταναλωτές από το ζυγό του γεωργικού προστατευτισμού της ΕΕ.

HANS-WERNER SINN

Ο Hans-Werner Sinn, Καθηγητής Οικονομικών και Δημόσιων Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, ήταν Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ifo και υπηρετεί στο συμβουλευτικό συμβούλιο του Υπουργείου Οικονομίας της Γερμανίας. Eίναι ο συγγραφέας, πιο πρόσφατα, της " The Euro Trap: On Bursting Bubbles, Budgets, and Beliefs" .

Project Syndicate