|
Όντας στον χρηματιστηριακό κλάδο για πάρα πολλά
χρόνια, η κατάρρευση (το
crash)
στις 19 Οκτωβρίου του 1987 ακριβώς με τη
δολοφονία του
JFK
και η ημέρα της 09/11 μετά το τρομοκρατικό
χτύπημα ήταν από τις χειρότερες καταστροφές που
έχω δει ποτέ.
Εκ των υστέρων, ήταν τύχη που μπήκα στον
χρηματιστηριακό κλάδο το 1969 και αμέσως
ξεπέρασα μια μεγάλη πτώση της αγοράς κατά 36% το
1970. Την περίοδο 1973 – 1974 ήταν μια από τις
χειρότερες περιόδους στην ιστορία της Wall
Street με τον
Dow Jones
να χάσει σχεδόν το 50% της αξίας του. Ως
αποτέλεσμα, με απογοήτευσε το νέο μου επάγγελμα. Και
έμαθα νωρίς ότι αν ήθελα να έχω μια ανθεκτική
σταδιοδρομία στο χρηματιστήριο, έπρεπε να βρω
έναν τρόπο να διαχειρίζομαι τους κινδύνους.
Ως αποτέλεσμα, ανέπτυξα ένα μοντέλο κινδύνου
κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 ως μέσο
για την προστασία από τέτοιες καταστροφικές
απώλειες στο μέλλον. Ευτυχώς, το μοντέλο
λειτούργησε βοηθώντας με πάρα πολύ,
προστατεύοντας τους πελάτες από κάθε σημαντική
πτώση από την έναρξή του το 1978. Τα «σήματα
πώλησης» έχουν συμβεί και πριν από ασήμαντες
πτώσης της αγοράς, αλλά η καθοδήγησή του
συστήματος για την αποφυγή των κινδύνων
αντικαθιστά αυτές τις κάπως λάθος προβλέψεις.
Στις 25 Σεπτεμβρίου 1987, για παράδειγμα, το
μοντέλο μας εξέδωσε ένα σήμα πώλησης, κάτι το
οποίο με οδήγηση να πουλήσω πάνω από το 50% των
χαρτοφυλακίων των πελατών. Μου το θύμισε
πρόσφατα ένας συνεργάτης μου εκείνη την περίοδο,
ο οποίος είχε περάσει εκείνες της ημέρας από το
γραφείο μου και μου είχε πει ότι ήταν έκπληκτος
με τον όγκο των πωλήσεων που είχε το γραφείο μου,
κάτι το οποίο αργότερα αποδείχθηκε σωτήριο για
τους πελάτες μου.
Η Παρασκευή πριν από την κατάρρευσης στις 19 Οκτωβρίου
έληξε με την πρώτη τριπλή πτώση στην ιστορία του
Dow Jones Industrial Average.
Συνολικά, η αγορά έχασε λίγο πάνω από 10% αυτή
την εβδομάδα. Η ανησυχία των επαγγελματιών του
χρηματιστηριακού κλάδου ήταν εμφανής, αφού
είχαμε φθάσει στο Σαββατοκύριακο και δεν υπήρχε
καμία φαινομενικά άμεση αιτία για μια τέτοια
σημαντική πτώση. Όπως έχω μάθει, τέτοιες
ανεξήγητες πτώσεις είναι τελικά οι πιο ύπουλες.
Το βράδυ του Σαββάτου, στο δείπνο με φίλους σε
ένα εστιατόριο στο Σικάγο, δεν μπορούσα να φάω
το φαγητό μου!
Την Δευτέρα το πρωί, η αγορά άνοιξε και «κατευθύνθηκε
νότια» αμέσως. Δεν
υπήρχαν αγοραστές - απλά πανικός. Το πρόγραμμα
διαπραγμάτευσης, μια τεχνική που υποτίθεται ότι
παρέχει ασφάλιση για χαρτοφυλάκια στα οποία οι
υπολογιστές εισήγαγαν εντολές πώλησης σε
ορισμένα προκαθορισμένα επίπεδα κάτω από την
αγορά, προωθούσαν απλώς την πτώση. Οι αγορές
ήταν σε πλήρη κατάσταση χάους. Δεν υπήρχαν
εντολές αγορών. Κανείς δεν ήθελε να βγει
αγοραστής, την ώρα που οι εντολές πωλήσεων
ερχόντουσαν από όλον τον κόσμο. Και οι
Brokers
δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα παρά να
παρακολουθούν με τρόμο τα όσα συνέβαιναν. Το πιο
παράδοξο εκείνης της ημέρας ήταν ότι ο έξω
κόσμος δεν φαίνονταν να επηρεάζεται από την
κατάρρευση των τιμών και στους δρόμους όλοι
έδειχναν ήρεμοι.
Εκείνη την ημέρα στις 19 Οκτωβρίου ο DJIA
έκλεισε 508 μονάδες πιο κάτω ή 22,6% χαμηλότερα. Για
να το καταλάβει κανείς, αυτό σήμερα θα
αντιστοιχούσε με μια πτώση περίπου 5.200 μονάδων.
Για να δώσουμε κάποια προοπτική, αυτή η πτώση
σήμερα θα ισοδυναμούσε με 5,176 απώλειες σημείων. Όσον
αφορά τον τεχνολογικό κλάδο Nasdaq η κατάσταση
θα ήταν ακόμη χειρότερη. Όταν
αναρωτήθηκε τι έκανε το έξυπνο χρήμα κείνη την
ημέρα, ένας κορυφαίος διευθυντής διαχείρισης
παραδέχτηκε ότι « δεν
υπήρχε έξυπνο χρήμα» .
Αν και το μεγαλύτερο μέρος της πτώσης έληξε από
το κλείσιμο της Τρίτης, οι αναταράξεις στην
αγορά κράτησαν και για την υπόλοιπη εβδομάδα. Και
τα συντρίμμια που άφησε πίσω εκείνη η πτώση
διαρκούσαν για εβδομάδες και μήνες.
H
εταιρεία που επιφορτίστηκε με την εκκαθάριση
συναλλαγών στο Chicago Board Options Exchange
δεν μπορούσε να λειτουργήσει για εβδομάδες και
έπρεπε να διασωθεί από τη μητρική της, την
Continental Bank. Σημαντικές εταιρικές
συγχωνεύσεις που είχαν σχεδόν ολοκληρωθεί
ακυρώθηκαν ή τουλάχιστον πάγωσαν. Το μόνο
σημαντικό μου πρόβλημα κατά τη διάρκεια της
συντριβής - και ήταν μεγάλο - ήταν ότι πωλούσα
παράγωγα σε κάποιους υποψήφιους για συγχώνευση,
οι οποίοι όλοι ήταν αξιόπιστοι πριν την
κατάρρευση των τιμών.
Όταν λέω χάος, εννοώ χάος. Θα συμβεί ξανά; Παρόλο
που πάντα υποστηρίζεται ότι μαθαίνουμε από τα
προηγούμενα λάθη μας και κάνουμε τα κατάλληλα
βήματα για την αποφυγή των ίδιων προβλημάτων στο
μέλλον, η ιστορία δεν δείχνει αυτό και η ιστορία
τις περισσότερες φορές επαναλαμβάνεται.
Οι αποκαλούμενες "μεταρρυθμίσεις", όπως και οι
διακηρύξεις όπως για παράδειγμα αυτές από τον
πρώτο διδάκτορα από το Yale στην οικονομία,
Irving Fisher, εννέα ημέρες πριν από τη συντριβή
του χρηματιστηρίου του 1929, ότι οι τιμές των
μετοχών "έφτασαν
σε αυτό που μοιάζει με ένα μόνιμα υψηλό οροπέδιο",
δεν ξέρουμε πόσο σημασία έχουν. Η ασφάλιση
χαρτοφυλακίου κατά τη διάρκεια της κατάρρευσης
του '87 ήταν οτιδήποτε άλλο εκτός από ασφάλιση. Παρόλο
που «αγκαλιάστηκε» ως διαχείριση κινδύνου,
αποδείχθηκε ότι δεν λειτουργούσε. Η κοινωνία
γενικά σκέφτεται πάντα ότι έχει φτάσει στο
μέγιστο δυνατό επίπεδο ασφάλειας για να
αποφευχθούν τα λάθη του παρελθόντος, αλλά στο
τέλος αποδεικνύεται ότι δεν ισχύει αυτό.
Τα παρακάτω δύο γραφήματα δείχνουν ότι εμείς οι
άνθρωποι πράγματι αντιδρούμε σαφώς σε αυτό που
συνέβη στο αξιομνημόνευτο παρελθόν μας. Όσο
πιο ψηλά πηγαίνουμε και όσο περισσότερο
πηγαίνουμε ψηλότερα, τόσο μεγαλύτερη εμπιστοσύνη
έχουμε ότι θα συνεχίσουμε να ανεβαίνουμε - και
τόσο λιγότερο αισθανόμαστε την ανάγκη
διαχείρισης κινδύνων. Αυτό τελικά, και
επαναλαμβάνω τελικά ,
είναι ζημιογόνο για την υγεία του επενδυτή. Σημειώστε
πως το επίπεδο τόσο των επενδύσεων των μετοχών
των νοικοκυριών όσο και της εμπιστοσύνης των
καταναλωτών συνεχίζει να αυξάνεται όσο υψηλότερη
είναι η αγορά.
Τι απέκτησε από την κατάρρευση του '87; Όχι τόσα
πολλά κατά την άποψη μου. Για
αρχάριους, οι νόμοι της ανθρώπινης φύσης δεν
έχουν ακόμη καταργηθεί. Επιπλέον, η εμπορία
υψηλών συχνοτήτων είναι η σημερινή έκδοση του
προγράμματος διαπραγμάτευσης. Μόνο τώρα, αντί να
μεταδίδει μια παραγγελία μέσω χρηματιστή, ο
οποίος τη στέλνει σε έναν μεσίτη και γίνεται όλη
η γνωστή διαδικασία μέχρι να εκτελεστεί η εντολή,
εισάγονται αυτόματα με εντολή σύνθετων
αλγορίθμων και εκτελούνται και αναγγέλλονται
πίσω σε χιλιοστά του δευτερολέπτου .
Χαρακτηριστικό αυτό το οποίο συνέβη το Μάιο του
2010 όταν η αγορά έχασε περίπου 1000 μονάδες και
στη συνέχεια ανέκαμψε και όλα αυτά μέσα σε 15
λεπτά.
Ο κίνδυνος σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να
απομακρυνθεί από το χρηματιστήριο. Η συντριβή
του '87 τους επηρέασε όλους. Και τόσο μεγάλες
πτώσης θα εμφανιστούν ξανά. Για αυτό καλό είναι
να φοράτε ζώνη ασφαλείας.
John S. Lyons είναι Πρόεδρος και ιδρυτής της J.
Lyons Fund Management, Inc.
ZeroHedge.com |
