Αρχική | Ειδήσεις - Αναλύσεις | Ο Κυνηγός | Λεωφόρος Αθηνών | "Κουλου - Βάχατα" | Marx - Soros | Contact

 

00:01 - 01/12/17

Το Ιράν και η Ρωσία απομακρύνονται

Περίληψη: 

Οι Ιρανοί είναι δυσαρεστημένοι από την άνεση της Μόσχας να συνεργάζεται με πολλούς διαφορετικούς εταίρους στην περιοχή. Η Ρωσία έχει έναν ισχυρό και συνεχή διάλογο με κάθε άλλο κράτος που ασχολείται με το ζήτημα του μέλλοντος της Συρίας, από τις Ηνωμένες Πολιτείες μέχρι το Ισραήλ και τα αραβικά κράτη του Περσικού Κόλπου. Η Τεχεράνη φοβάται ότι πίσω από την πλάτη της γίνονται συμφωνίες εις βάρος της.

 

--------------------

 

Σήμερα, ο πιο πρόσφατος γύρος ειρηνευτικών συνομιλιών που διεξάγει ο ΟΗΕ για την Συρία ξεκινά στην Γενεύη, με στόχο να φέρει τον πρόεδρο Bashar al-Assad και διάφορες οπλισμένες αντιπολιτευτικές ομάδες [1] σε μια πολιτική διευθέτηση που θα μπορούσε να θέσει τέρμα στον μισής δεκαετίας εμφύλιο πόλεμο της χώρας.

Οι συνομιλίες της Γενεύης έρχονται μια εβδομάδα μετά από έναν άλλο γύρο συνομιλιών για την Συρία, εκείνη την φορά στο Σότσι. Η συνάντηση της 22ας Νοεμβρίου, η οποία περιελάμβανε μερικούς από τους κύριους εναπομείναντες παράγοντες της σύγκρουσης -το Ιράν, την Τουρκία και την Ρωσία- υποτίθεται ότι αποτελούσε καμπή στο ζήτημα του μέλλοντος της Συρίας. Τουλάχιστον αυτή ήταν η ελπίδα της Τεχεράνης. Αντ’ αυτού, οι συνομιλίες υπογράμμισαν τις αναδυόμενες ρωγμές μεταξύ των δύο βασικών ξένων υποστηρικτών του Assad, του Ιράν και της Ρωσίας, και μάλιστα τον διχασμό στο εσωτερικό του Ιράν μεταξύ της πολιτικής κυβέρνησης του προέδρου Χασάν Ρουχανί και της ηγεσίας του Σώματος της Ισλαμικής Επαναστατικής Φρουράς (Islamic Revolutionary Guards Corps, IRGC) [2].

 

Από αριστερά, ο πρόεδρος του Ιράν, Χασάν Ρουχανί, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, και ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο Σότσι, τον Νοέμβριο του 2017. SPUTNIK PHOTO AGENCY / REUTERS


------------------------------------------------------------------

 

Εν ολίγοις, το IRGC, το οποίο κατά την διάρκεια των τελευταίων επτά ετών έχει εδραιώσει ισχυρή παρουσία στην Συρία μέσω των διαφόρων πολιτοφυλακών και των τοπικών πληρεξουσίων του, επιδιώκει να διατηρήσει τα κέρδη του [3] έναντι μιας αντίδρασης από το Ισραήλ, την Σαουδική Αραβία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτή η στάση θα μπορούσε σύντομα να οδηγήσει σε ανοιχτή σύγκρουση με την Ρωσία και άλλους δρώντες, συμπεριλαμβανομένου του Ρουχανί, ο οποίος ίσως να είναι πιο ανοιχτός σε μια πολυμερή πολιτική διευθέτηση για τον τερματισμό του συριακού πολέμου. Συγκεκριμένα, το IRGC επιθυμεί όχι μόνο να εξασφαλίσει την ιρανική επιρροή [4] στη μεταπολεμική Συρία αλλά και να μετατρέψει τις συμμαχικές του συριακές πολιτοφυλακές σε μια θεσμοποιημένη στρατιωτικο-πολιτική δύναμη κατ’ εικόνα του, που θα μπορούσε να γίνει ένας τοπικός συνεργός του παρόμοιος με τον ρόλο που παίζει η Χεζμπολάχ στον Λίβανο.

 

ΥΠΟΨΙΕΣ ΣΤΟ ΣΟΤΣΙ

 

Στο Σότσι, οι Ιρανοί, οι Ρώσοι και οι Τούρκοι φαινομενικά συμφώνησαν σε ένα βασικό σημείο: Ότι όλα τα μέρη πρέπει να σεβαστούν την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας. Συζητήθηκαν και άλλα θέματα, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο θα συνεχίσει να υποστηρίζεται η διαδικασία τερματισμού των συγκρούσεων στις ζώνες που συμφωνήθηκαν στην Αστάνα τον Μάιο. Το Σότσι ήταν πάνω από όλα μια σύνοδος που προοριζόταν για επίδειξη της υπεροχής της ιρανο-ρωσο-τουρκικής συνεργασίας [5] στην Συρία.

 

Ωστόσο, στην Τεχεράνη εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές αμφιβολίες σχετικά με τις ρωσικές και τις τουρκικές προθέσεις στην Συρία. Οι Ιρανοί είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί -και δυσαρεστημένοι- με την άνεση της Μόσχας να συνεργάζεται με πολλούς διαφορετικούς εταίρους στην περιοχή. Η μόνη μεταξύ των τριών χωρών που βρίσκονταν στο Σότσι, η Ρωσία έχει έναν ισχυρό και συνεχή διάλογο με κάθε άλλο κράτος που ασχολείται με το ζήτημα του μέλλοντος της Συρίας, από τις Ηνωμένες Πολιτείες μέχρι το Ισραήλ και τα αραβικά κράτη του Περσικού Κόλπου. Με την σειρά της, η Τεχεράνη φοβάται φυσικά ότι πίσω από την πλάτη της γίνονται συμφωνίες εις βάρος της.

 

Για παράδειγμα, δύο ημέρες πριν από την σύνοδο του Σότσι, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, πραγματοποίησε τετράωρη συνάντηση με τον Άσαντ, ο οποίος είχε πετάξει στην πόλη για να συσκεφθεί με τον Ρώσο ηγέτη. Οι αναφορές σχετικά με την επίσκεψη στα ιρανικά μέσα ενημέρωσης δείχνουν ότι η Τεχεράνη δεν είχε προηγούμενη γνώση γι’ αυτήν. Αλλά ήταν η απόφαση του Πούτιν να ενημερώσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για τα σχέδια της Μόσχας λίγο πριν την σύνοδο κορυφής του Σότσι που φαίνεται ότι έχει πραγματικά ενοχλήσει την Τεχεράνη. Οι Ιρανοί μεταφράζουν αυτήν την ενημέρωση ως μια ρωσική προσπάθεια να καθησυχαστούν οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες είναι κάθετα αντίθετες σε οποιαδήποτε διευθέτηση στην Συρία που θα θεσμοθετεί την παρουσία του Ιράν εκεί. Ο κατευνασμός της Ουάσιγκτον, δικαιολογημένα ανησυχούν οι Ιρανοί, μπορεί να έρθει μόνο εις βάρος της επιρροής και των συμφερόντων της Τεχεράνης στη μεταπολεμική Συρία.

 

Συνεπώς, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι κατά τις ημέρες μετά την σύνοδο κορυφής του Σότσι, το IRGC άρχισε να αξιοποιεί την ικανότητά του να αναπτύσσει, να διατηρεί και να κινητοποιεί φιλο-ιρανικές πολιτοφυλακές στην Συρία. Πρόκειται για μια επίδειξη σκληρής ισχύος, και ο Πούτιν και οι σύμβουλοί του είναι αναμφισβήτητα μέρος του σκοπούμενου ακροατηρίου.

 

Με άλλα λόγια, με τη Μόσχα να προετοιμάζεται να γίνει ο τελικός διπλωματικός διαμορφωτής των καταστάσεων σε αυτές τελευταίες μέρες της συριακής διαμάχης, οι στρατηγοί του IRGC υπενθυμίζουν σε όλους, συμπεριλαμβανομένου του Assad και των Ρώσων, την συνεχιζόμενη ισχύ και επιρροή τους. Και καθώς το Ιράν προσπαθεί να μεγιστοποιήσει την σχετικότητά του στη μεταπολεμική Συρία, η σκληρή φατρία της χώρας που εκπροσωπείται από το IRGC, στοιχηματίζει ότι τα χρόνια της επένδυσης σε διάφορες συριακές και άλλες αραβικές πολιτοφυλακές θα αποδώσουν τελικά.

Ρουχανί, Πούτιν και Ερντογάν σε κοινή συνέντευξη τύπου στο Σότσι, τον Νοέμβριο του 2017. SPUTNIK PHOTO AGENCY / REUTERS
 

---------------------------------------------------------

 

Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΔΕΝ ΑΡΚΕΙ

 

Ο επικεφαλής του IRGC, στρατηγός Mohammad Ali Jafari, είναι ολοένα και πιο ξεκάθαρος σχετικά με τις προθέσεις του για την εξύψωση των φιλο-ιρανικών πολιτοφυλακών στην Συρία. Στις 23 Νοεμβρίου, για παράδειγμα, ο Τζαφαρί ανέφερε ότι ο Άσαντ ξέρει ότι είναι «χρεωμένος» [6] στις «λαϊκές πολιτοφυλακές» και καταλαβαίνει ότι είναι κρίσιμες για την πολιτική του επιβίωση. Ο Τζαφαρί αποτόλμησε επίσης μια πρόβλεψη ότι ο Άσαντ «θα τις θεσμοθετήσει, φυσικά, [τις πολιτοφυλακές] έτσι ώστε να παραμείνουν σχετικές ενόψει μελλοντικών απειλών». Είναι αυτονόητο ότι για τον Τζαφαρί εναπόκειται στο IRGC να προσδιορίσει την ταυτότητα αυτών των μελλοντικών απειλών και είναι ασφαλές στοίχημα ότι οι συνήθεις στόχοι της ομάδας -κυρίως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ- θα βρίσκονται στον κατάλογο αυτό.

 

Ο στόχος του IRGC είναι να μετατρέψει τελικά τις συριακές πολιτοφυλακές που βρίσκονται υπό τον έλεγχό του, σε ημικρατικούς φορείς που θα γίνουν μόνιμα όργανα της ιρανικής επιρροής στην Συρία, όπως λειτουργεί η Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Αυτή η στρατηγική ίσως δεν προκαλεί έκπληξη, καθώς το ίδιο το IRGC είναι προϊόν μιας τέτοιας εξέλιξης. Το 1979, αμέσως μετά την Ιρανική Επανάσταση, το IRGC ξεκίνησε ως μια μικρή ομάδα σκληρών αφοσιωμένων στον Ayatollah Ruhollah Khomeini. Με τα χρόνια, αυτή η ομάδα Ισλαμιστών μαχητών μεταμορφώθηκε από ένοπλους υπηρέτες των επαναστατών κληρικών σε ένα ισχυρό κράτος εν κράτει που κυβερνάει μια τεράστια αυτοκρατορία ανθρώπων και χρημάτων.

 

Αυτή η ρητορική κλιμάκωση από το IRGC δεν απευθύνεται μόνο σε ξένους ακροατές. Το μέλλον των φιλο-ιρανικών πολιτοφυλακών στην Συρία αποτελεί επίσης μέρος μιας ενδοπεριφερειακής συζήτησης στην Τεχεράνη. Ο Ρουχανί κράτησε δημόσια αποστάσεις από το σχέδιο του IRGC να θεσμοποιήσει τις πολιτοφυλακές του, αλλά ούτε και το έχει επικρίνει υπερβολικά. Ωστόσο, τα ελεγχόμενα από το IRGC μέσα ενημέρωσης υπονοούν συνεχώς ότι η κυβέρνηση Rouhani είναι ήπια έναντι των Δυτικών απαιτήσεων προς την Τεχεράνη να εγκαταλείψει ή τουλάχιστον να αφοπλίσει τις πολιτοφυλακές. Για το IRGC, αυτό είναι εκτός συζήτησης.

 

Ως αντίδραση στην σχετική ηπιότητα του Ρουχανί, η θέση του IRGC είναι διττή: Πρώτον, ότι θα ήταν ανόητο να γίνει μια συμφωνία με την Δύση (ή την Ρωσία) για το μέλλον των συριακών πολιτοφυλακών. Γιατί να παραιτηθεί από μια σκληρά κερδισμένη επιρροή [7] με αντάλλαγμα αμφίβολες υποσχέσεις για διεθνή συνεργασία στο μέλλον της Συρίας; Η επικρατούσα διάθεση στην Τεχεράνη, που είναι ότι το Ιράν αδικήθηκε με την πυρηνική συμφωνία του 2015, θεωρητικά δίνει στο επιχείρημα του IRGC μεγαλύτερη δυναμική από ό, τι θα είχε διαφορετικά.

 

Δεύτερον, το IRGC έσπευσε επίσης να υπενθυμίσει σε όλους ότι είναι καλύτερα εξοπλισμένο από την πολιτική κυβέρνηση για να ηγηθεί των προσπαθειών του Ιράν να εξασφαλίσει ένα μερίδιο των δαπανών ανασυγκρότησης [8] στην Συρία. Αυτό δεν είναι τίποτε λιγότερο από μια μαχαιριά στον Ρουχανί. Στην πραγματικότητα, ο Jafari ισχυρίστηκε ότι τόσο η ομάδα του Rouhani όσο και του Assad συμφώνησαν ότι οι ελεγχόμενες από το IRGC οικονομικές επιχειρήσεις, οι οποίες μπορούν να δουλέψουν απ’ ευθείας υπό την προστασία των ελεγχόμενων από το IRGC πολιτοφυλακών, είναι οι καλύτεροι υποψήφιοι για την διαχείριση έργων ανασυγκρότησης στην Συρία. Ο Ρουχανί δεν έχει ακόμη απαντήσει σε αυτόν τον ισχυρισμό.

 

ΠΡΟΩΘΗΜΕΝΗ ΑΜΥΝΑ

 

Οι παρατηρητές εντός και εκτός Ιράν θα δουν την ολοένα και πιο επιθετική στάση των αξιωματικών του IRGC σχετικά με τις πολιτοφυλακές ως κακό οιωνό. Αλλά στην Τεχεράνη, το IRGC έχει το πάνω χέρι όταν πρόκειται για την πολιτική για την Συρία και πιστεύει σαφώς ότι διαθέτει ένα σχέδιο επιτυχίας: Περισσότερες Χεζμπολάχ, όπου είναι δυνατόν.

 

Όπως οι διοικητές του IRGC αρέσκονται να επαναλαμβάνουν, το ταχύτατα μεταβαλλόμενο περιφερειακό περιβάλλον ασφαλείας απαιτεί από το Ιράν να προσαρμόζει και να επαναπροσδιορίζει την στρατιωτική στρατηγική του. Στην Τεχεράνη αυτό αναφέρεται ως «προωθημένη άμυνα» (forward defense) και βασίζεται στην ιδέα ότι το Ιράν πρέπει να πολεμά τους αντιπάλους του εκτός των συνόρων του για να αποτρέψει την διεξαγωγή συγκρούσεων στο ιρανικό έδαφος. Ο έλεγχος αραβικών πολιτοφυλακών στο εξωτερικό, όπως εκείνοι που συγγενεύουν με το IRGC στην Συρία, αποτελεί μέρος αυτής της ιδέας της προωθημένης άμυνας, καθιστώντας απίθανο να αλλάξει το Ιράν την στάση του σύντομα.

 

Από μια ευρύτερη προοπτική περί την Συρία, όμως, είναι δύσκολο να δούμε το πώς μια διαρκής ειρήνη μπορεί να επιστρέψει στην χώρα, αν ένοπλες τοπικές ομάδες που είναι υπόλογες σε έναν επιθετικό, ιδεολογικά ξένο οργανισμό όπως το IRGC, εξακολουθούν να διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην πολιτική διαδικασία.

 

Ο ALEX VATANKA είναι ανώτερος συνεργάτης του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής στην Ουάσιγκτον. Είναι ο συγγραφέας του επερχόμενου βιβλίου με τίτλο The Making of Iranian Foreign Policy.

Foreign Affairs

 

http://www.foreignaffairs.gr/articles/71535/alex-vatanka/to-iran-kai-i-rosia-apomakrynontai?page=show

 

https://www.foreignaffairs.com/articles/syria/2017-11-29/iran-and-russia-growing-apart

 

Greek Finance Forum

 

Σχόλια Χρηστών

HTML Comment Box is loading comments...

 

 

 

 

 

Plus500

Trading σε ελληνικές μετοχές μέσω της Πλατφόρμας Συναλλαγών Plus 500 (Κάντε Click και Κατεβάστε την μοναδική πλατφόρμα συναλλαγών, χωρίς καμία οικονομική υποχρέωση, περιλαμβάνει και λογαριασμό "επίδειξης" - Demo -Kερδίστε bonus εγγραφής ). 

Λήψη τώρα!

 © 2016-2017 Greek Finance Forum

Αποποίηση Ευθύνης....