Αν και ελάχιστα επηρέασαν οι τελευταίες ιταλικές εκλογές την
πορεία των αγορών και γενικά την Ε.Ε. – ευρωζώνη, ωστόσο
δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ήταν μια ακόμη νίκη των
λαϊκιστών στην Ευρώπη, αν και η αλήθεια είναι ότι όλη αυτή η
ιστορία σηκώνει μεγάλη συζήτηση. Όπως χαρακτηριστικά έγραψε
το Bloomberg, τα αποτελέσματα των εκλογών της Ιταλίας
συνιστούν σημαντική πρόκληση για τη χώρα και τις υπόλοιπες
χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ψηφοφορία οδήγησε σε μία
Βουλή χωρίς αυτοδυναμία και έδωσε ώθησε σε δύο
αντικαθεστωτικά κόμματα: τη Λέγκα του Βορρά και το Κίνημα
των Πέντε Αστέρων. Οι οικονομικές πολιτικές αυτών των δύο
μερών -οι οποίες περιλαμβάνουν βαθιές φορολογικές περικοπές
και δεσμεύσεις για γενναιόδωρες δαπάνες- θα προστεθούν στο
τεράστιο δημόσιο χρέος της Ιταλίας και θα βάλουν τη Ρώμη σε
πορεία σύγκρουσης με τους ευρωπαίους συμμάχους της. Σύμφωνα
με του Bloomberg, αυτό βάζει τις mainstream δυνάμεις της
Ιταλίας, και ειδικότερα το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα
(PD), σε ένα μεγάλο δίλημμα. Το PD σημείωσε μεγάλες απώλειες
στις εκλογές, αλλά έχει αρκετές έδρες για να σχηματίσει
κυβέρνηση είτε με το Κίνημα των Πέντε Αστέρων είτε με τον
κεντροδεξιό συνασπισμό, συμπεριλαμβανομένων της Λέγκας και
του Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Η συμμετοχή του PD
στην κυβέρνηση έχει δύο πλεονεκτήματα: Θα αμβλύνει τα
προγράμματα των δύο ριζοσπαστικών κομμάτων και θα αποτρέψει
έναν "συνασπισμό χάους" μεταξύ της Λέγκας και των Πέντε
Αστέρων. Σε μια εποχή μεγάλης αβεβαιότητας, αυτά δεν είναι
μικροπράγματα.
Ωστόσο, το σχέδιο αυτό αποτελεί μόνο βραχυπρόθεσμη λύση. Και
θα μπορούσε να καταλήξει να καταστρέψει τις πιθανότητες του
PD για εκλογική αναζωπύρωση για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Όπως δείχνει η εμπειρία των Φιλελεύθερων Δημοκρατών στη
Βρετανία και των Σοσιαλδημοκρατών στη Γερμανία, οι
μικρότεροι εταίροι τείνουν να συνθλίβονται σε έναν
συνασπισμό. Και αυτό δεν θα ήταν μια συνηθισμένη συμμαχία:
Το Κίνημα των Πέντε Αστέρων και η Λέγκα επιτίθεντο αδιάκοπα
στο Δημοκρατικό Κόμμα κατά τη διάρκεια της εκλογικής
εκστρατείας. Οι πολιτικές τους -συμπεριλαμβανομένης π.χ. της
διάλυσης της πρόσφατης συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης της
Ιταλίας- έρχονται σε άμεση αντίθεση με τις ιδέες του PD. Δεν
είναι περίεργο που πολλοί πολιτικοί του PD είναι αντίθετοι
σε μια τέτοια συνεργασία.
Όπως έγραψε τo διεθνές πρακτορείο, τα mainstream κόμματα της
Ιταλίας θα ήταν καλύτερα να αφήσουν αυτόν το γύρο να περάσει.
Έχουν ήδη πολλά για τα οποία πρέπει να ανησυχούν. Ο Matteo
Renzi, ηγέτης των Δημοκρατικών, αποχωρεί μετά από μια
καταστροφική ήττα. Η κεντροαριστερά πρέπει να βρει έναν νέο
ηγέτη, ο οποίος θα μπορέσει να κάνει και πάλι το κόμμα
ελκυστικό στο εκλογικό σώμα. Οι Δημοκρατικοί πρέπει επίσης
να σκεφτούν ένα νέο πρόγραμμα: οι πιο υποβαθμισμένες
περιοχές της Ιταλίας έχουν γλυκαθεί με τις υποσχέσεις του
Κινήματος των Πέντε Αστέρων, που απέσπασε τις περισσότερες
ψήφους στο φτωχότερο νότιο τμήμα της χώρας. Η κεντροαριστερά
πρέπει να βρει έναν τρόπο να ανακτήσει την υποστήριξή τους,
το οποίο είναι επίσης συμβατό με την ευρύτερη δέσμευσή τους
για βιώσιμα δημόσια οικονομικά.
Όπως αναλύει το Bloomberg, τώρα εξαρτάται από το Κίνημα των
Πέντε Αστέρων και τη Λέγκα εάν θα σχηματίσουν μια συμμαχία,
αν μπορούν. Ένας συνασπισμός μεταξύ των Πέντε Αστέρων και
της Λέγκας θα ήταν αντιπροσωπευτικός αυτού που ψήφισαν οι
περισσότεροι Ιταλοί. Περισσότεροι από το 50% των ψηφοφόρων
υποστήριξαν πολιτικά κόμματα που είναι σκεπτικά απέναντι
στην ΕΕ και την παγκοσμιοποίηση. Το δίκαιο είναι να δοθεί
στις δυνάμεις αυτές η ευκαιρία να υλοποιήσουν τις ιδέες τους.
Και όμως, αυτό είναι πιο εύκολο στα λόγια παρά στις πράξεις.
Η υπόσχεση του Κινήματος Πέντε Αστέρων για μια γενναιόδωρη
στήριξη των εισοδημάτων εξασφάλισε ψήφους σε όλη τη χώρα,
αλλά κυρίως στο νότο. Η Λέγκα κέρδισε τις περισσότερες από
τις ψήφους της στον πλουσιότερο, πιο εμπορικό βορρά, στον
οποίο άρεσε η υπόσχεση για έναν ενιαίο φόρο. Είναι δύσκολο
να φανταστεί κανείς πώς θα μπορέσουν να ζήσουν οι βόρειοι
υποστηρικτές της Λέγκας με την αύξηση των δημόσιων δαπανών
που προσανατολίζονται κυρίως προς το νότο. Επιπλέον, ενώ η
συμφωνία για γερμανικό συνασπισμό ήταν το αποτέλεσμα μιας
επίπονης διαπραγμάτευσης, υπογεγραμμένης και δεσμευτικής για
τα κόμματα, ο ιταλικός συνασπισμός δεν ακολουθεί τέτοιες
συμβάσεις. Είναι πιθανό να σκοντάφτει από πολιτικό οδόφραγμα
σε πολιτικό οδόφραγμα, χωρίς να δίνονται στους ψηφοφόρους
προειδοποίηση για την κατεύθυνση των πολιτικών.
Παρόλα αυτά, μια κυβέρνηση που τάσσεται κατά του καθεστώτος,
θα ήταν επιτέλους ένα τεστ για τα κόμματα αυτά. Για χρόνια,
η Λέγκα και τα Πέντε Αστέρια είχαν την πολυτέλεια να
βρίσκονται στην αντιπολίτευση: Μπορούσαν να ασκήσουν κριτική
στην κυβέρνηση και την ΕΕ, κερδίζοντας έδαφος σε μια χώρα
που βίωσε μια μεγάλη οικονομική κρίση, αλλά δεν έπαιρναν την
ευθύνη για τις ίδιες τις πολιτικές . Τα σχέδιά τους ήταν
ασαφή και υπόκειντο σε μικρό έλεγχο. Για παράδειγμα, θέλουν
η υπόλοιπη ευρωζώνη να αφήσει την Ιταλία να ξοδέψει
περισσότερα, αλλά δεν είναι σαφές γιατί θα συμφωνούσαν
δημοσιονομικά συντηρητικές χώρες όπως η Γερμανία. Σε όσες
τοπικές διοικήσεις το Κίνημα Πέντε Αστέρων είχε πάρει τον
έλεγχο, η πορεία του τράβηξε πολλές κριτικές.
Εάν αποδειχθεί αδύνατο να σχηματιστεί μια νέα κυβέρνηση, η
Ιταλία θα αντιμετωπίσει έναν νέο κύκλο εκλογών, ίσως εντός
του έτους. Αυτό θα παρατείνει την αβεβαιότητα και δεν
υπάρχει καμία εγγύηση για ένα διαφορετικό αποτέλεσμα (αν και
τα κόμματα θα μπορούσαν να συμφωνήσουν σε έναν νέο εκλογικό
νόμο που θα διευκολύνει την ανάδειξη νικητή). Αλλά ο χρόνος
δεν θα είχε χαθεί: Το PD θα είχε χρόνο να κάνει μια σοβαρή
αυτοκριτική. Και το Κίνημα Πέντε Αστέρων και η Λέγκα θα
είχαν μάθει ότι ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης - πόσω μάλλον
η διακυβέρνηση - είναι πολύ πιο δύσκολη από την προεκλογική
εκστρατεία.
Πηγή: Bloomberg
|
