Σήμερα πορευόμαστε προς τον στόχο - οι
αξιολογήσεις κλείνουν, τα επιτόκια δανεισμού του
ελληνικού Δημοσίου μειώνονται. Αλλά όσο
πλησιάζουμε, ο στόχος απομακρύνεται, γίνεται
απατηλός. Η επιτήρηση θα παραμείνει, όπως και
στην Πορτογαλία, αλλά εδώ με βαριά σκιά, επειδή
χρωστάμε πολύ περισσότερα. Και, επιπλέον, η
ελάφρυνση χρέους θα δίδεται τμηματικά, υπό
προϋποθέσεις και όρους δεσμευτικούς για πολλά
χρόνια.
Αλλά ακόμη κι αν δεν υπήρχε προοπτική επιτήρησης
και δεσμεύσεων, οι αγορές δεν θα μας δάνειζαν
για να πληρώνουμε λιγότερους φόρους και
υψηλότερες συντάξεις. Η συνταγή της ευδαιμονίας
με δανεικά δεν επαναλαμβάνεται.
Κι αν οι κερδοσκόποι των αγορών ήταν πρόθυμοι να
επαναλάβουν τα ίδια λάθη, εμείς είμαστε; Θα
δανειζόμαστε αυξάνοντας χρέος και ελλείμματα,
ώστε σε λίγα χρόνια, στην επόμενη καταστροφή, να
μας βρίζουν παιδιά κι εγγόνια άνεργα;
Καθώς προχωρούμε προς την έξοδο,
συνειδητοποιούμε ότι ο πραγματικός στόχος δεν
είναι το αξιόχρεο της χώρας ούτε ο τερματισμός
της επιτήρησης. Είναι ο τερματισμός της
λιτότητας: περισσότερες δουλειές, καλύτεροι
μισθοί και συντάξεις, λιγότεροι φόροι.
Συνειδητοποιούμε, επίσης, πως αυτός ο στόχος δεν
επιτυγχάνεται με δανεικά, δεν υπάρχει εύκολος
δρόμος. Εισπράττοντας λιγότερους φόρους, έχουμε
λιγότερους πόρους για συντάξεις. Και για να
χορηγήσουμε υψηλότερες συντάξεις, πρέπει να
αυξήσουμε τα έσοδα από φόρους. Και υπάρχει ένας
μόνο τρόπος να δραπετεύσουμε από αυτό το μίζερο
λογιστικό βραχυκύκλωμα και λέγεται ανάπτυξη, να
μεγαλώσουμε την πίτα. Διότι χαμηλότεροι
φορολογικοί συντελεστές σε μεγαλύτερη οικονομία
εξασφαλίζουν περισσότερα έσοδα στα ταμεία,
περισσότερους πόρους διαθέσιμους για συντάξεις.
Η ανάπτυξη, λοιπόν, είναι ο ουσιαστικός εθνικός
στόχος. Αυτήν χρειάζεται και η οικονομία και η
κοινωνία.
Το αξιόχρεο, η εμπιστοσύνη των αγορών και των
εταίρων είναι στόχος ενδιάμεσος, είναι συνθήκη
αναγκαία για την ανάπτυξη, αλλά όχι ικανή. Κι
αυτή τη στιγμή κινδυνεύουμε να ξεχάσουμε όλες
τις άλλες προϋποθέσεις της ανάπτυξης, μιας και
δεν αποτελούν μνημονιακό στόχο ούτε αντικείμενο
αξιολόγησης.
Τέσσερα χρόνια μετά την πώλησή του, το Ελληνικό
δεν έχει προσφέρει ούτε ένα ευρώ στο ΑΕΠ, ούτε
ένα ευρώ σε φόρους και εισφορές, ούτε μία θέση
εργασίας. Βλέπετε, η σοβαρότητα δεν ήταν στα
προαπαιτούμενα καμιάς αξιολόγησης και τα δάση ή
τα μνημεία του Ελληνικού υπενθυμίζουν ότι είναι
ακόμη εδώ όλες οι κακοδαιμονίες που κρατούσαν τη
χώρα πίσω.
Η Πορτογαλία, τελώντας υπό επιτήρηση και
επιτυγχάνοντας πρωτογενή πλεονάσματα, αύξησε το
κατά κεφαλήν ΑΕΠ κατά 10% την τριετία 2015-2017.
Δηλαδή, τα πρωτογενή πλεονάσματα επιβαρύνουν
αλλά δεν απαγορεύουν την ανάπτυξη. Μειώνουν
ωστόσο τα περιθώρια για λάθη, και εμείς κάναμε
πολλά μαζεμένα το 2015 που μας βαραίνουν ακόμα.
Οσο ήταν το βάρος των πλεονασμάτων την
προηγούμενη τριετία, άλλη τόση ήταν η ελάφρυνση
(2% του ΑΕΠ ετησίως) από τη μείωση των τιμών
ορυκτών καυσίμων στις διεθνείς αγορές, κι άλλο
τόσο ενισχύθηκε η οικονομία από την άνοδο του
τουρισμού. Η ανάπτυξη είναι πολυπαραμετρική
εξίσωση και η έκρηξη του τουρισμού τα τελευταία
χρόνια υπενθυμίζει τις μεγάλες και αναξιοποίητες
αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας.
Το «στοίχημα», λοιπόν, της ανάπτυξης δεν είναι
χαμένο ούτε κερδισμένο. Είναι όμως στοίχημα
χωρίς «βαρβάρους». Θα το κερδίσουμε ή θα το
χάσουμε μόνοι μας, και μάλιστα ανεξάρτητα από τα
χρέη μας. Θυμηθείτε τα δάνεια του Τρικούπη
(1880-1892). Τα ξεχρεώσαμε τη δεκαετία του '70,
αλλά όλοι οι θρίαμβοι και οι πανωλεθρίες στο
ενδιάμεσο είχαν ελληνική σφραγίδα.
Ουσιαστική έξοδος από τα Μνημόνια είναι η έξοδος
στην ανάπτυξη. Οχι στη συγκυριακή ανάπτυξη της «εκτόνωσης
του ελατηρίου», αλλά στη βιώσιμη, δυναμική
ανάπτυξη μιας παραγωγικής και ανταγωνιστικής
οικονομίας.
Η κυβέρνησή μας χαίρεται που βαδίζει τον δρόμο
της εξόδου από τα Μνημόνια, αλλά σε κάθε της
βήμα εκτός μνημονιακού πλαισίου αποδεικνύει πως
είναι παντελώς ανίκανη να οδηγήσει τη χώρα στην
έξοδο της ανάπτυξης, της ευημερίας και της
προόδου. Δείτε το πελατειακό κράτος, την
υπερφορολόγηση, τον πόλεμο στην καινοτομία, τη
στοχοποίηση της μεσαίας τάξης, την αναξιοποίητη
δημόσια περιουσία, την προχειρότητα στην
εκπαίδευση…
Γιώργος Στρατόπουλος (Τα Νέα)
O Γιώργος Στρατόπουλος είναι οικονομικός
αναλυτής
|
