|
Αλλά πάλι όταν φτιάχτηκε το αμερικανικό Σύνταγμα
οι Αφροαμερικανοί δεν ήταν μία από τις
συνιστώσες της ομοσπονδιοποίησης· για την
ακρίβεια, ήταν δούλοι και δεν ψήφιζαν. Τότε οι
συνιστώσες ήταν οι πολιτείες και γι’ αυτό πήραν
ποσόστωση στα νομοθετικά σώματα, όπου η
Καλιφόρνια των 37 εκατομμυρίων έχει τον ίδιο
αριθμό γερουσιαστών με το Γουαϊόμινγκ των
600.000 κατοίκων.
Θα μπορούσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ να είναι εκ
περιτροπής, από κάθε πολιτεία, όπως είναι σήμερα
η προεδρία της Ε.Ε.; Πιθανώς, αν κατά τον 18ο
αιώνα, όταν φτιάχτηκε το αμερικανικό Σύνταγμα,
οι πολίτες και οι πολιτικοί κάθε πολιτείας ήταν
δύσπιστοι απέναντι στις προθέσεις των πολιτών
και πολιτικών των άλλων πολιτειών, κάτι που
συμβαίνει σήμερα στην Κύπρο. Τότε όμως η
δυσπιστία όλων ήταν προς το κεντρικό κράτος, και
γι’ αυτό προβλέφθηκαν «παράλογες» (για τα δικά
μας μάτια) εξασφαλίσεις των δικαιωμάτων που
έχουν οι πολιτείες έναντι της ομοσπονδιακής
κυβέρνησης.
Κάθε ομοσπονδία είναι άλλο φρούτο, ένα εντελώς
διαφορετικό κατασκεύασμα. Οχι μόνο σε σχέση με
τα ομογενή εθνικά κράτη (μέρα με νύχτα), αλλά
και σε σχέση με τις άλλες ομοσπονδίες.
Διαφορετικές ανάγκες και προπαντός δυσπιστίες
έφτιαξαν το νομοθετικό πλαίσιο των ΗΠΑ,
διαφορετικά ομοσπονδοποιείται η Ευρώπη, με
άλλους όρους ενώθηκαν οι Φλαμανδοί και οι
Βαλλόνοι για να φτιάξουν το Βέλγιο. Αν εκεί
ζούσαν το Κυπριακό 1963 (με την προσπάθεια του
Μακαρίου να ακυρώσει τις πρόνοιες του τότε
Συντάγματος), πιθανώς να υπήρχε εκ περιτροπής
βασιλεία. Εκεί όμως υπήρχε διαφορετική ιστορία
συγκρούσεων, με αποτέλεσμα οι τοπικές
κυβερνήσεις και Βουλές να έχουν μεγαλύτερες
εξουσίες από τις ομοσπονδιακές σε σημείο μάλιστα
που η γαλλόφωνη Βαλλονία (3,5 εκατομμύρια
κάτοικοι) να μπλοκάρει την εμπορική συμφωνία Ε.Ε.
- Καναδά, που έχουν ψηφίσει οι υπόλοιπες 27
χώρες της Ενωσης.
Ο Αθανάσιος Ελλις ξέρει καλά την Κύπρο και είναι
σίγουρο αυτό που γράφει ότι «η αρχή της εκ
περιτροπής προεδρίας απορρίπτεται κατηγορηματικά
από τους Ελληνοκύπριους, κάτι που θα καταγραφεί
και στην κάλπη εάν φθάσουμε σε δημοψηφίσματα».
Το πρόβλημα όμως δεν είναι η εκ περιτροπής
προεδρία, αλλά η πολιτική ισότητα των δύο
συνιστωσών την οποία η Ελληνοκύπριοι αποδέχθηκαν
με τις συμφωνίες της Ζυρίχης και συνομολόγησε
ακόμη και ο Τάσσος Παπαδόπουλος το 2006. Αυτή η
πολιτική ισότητα –ανεξαρτήτως αριθμών με τους
οποίους συνήθως επιχειρηματολογούμε εδώ–
εκφραζόταν με το βέτο του αντιπροέδρου στο πρώτο
κυπριακό Σύνταγμα (και προσπάθησε να ανατρέψει ο
Μακάριος, ξετυλίγοντας το νήμα της κυπριακής
τραγωδίας που έφτασε μέχρι το 1974) εκφράζεται
και με την εκ περιτροπής προεδρία.
Συνεπώς, αν δικαιωθεί η πρόβλεψη του Αθανάσιου
Ελλις, δεν θα έχει καμιά σημασία για ποιο
συγκεκριμένο λόγο οι Ελληνοκύπριοι θα απορρίψουν
ένα ακόμη σχέδιο λύσης. Σημασία έχει ότι έξι
δεκαετίες τώρα δεν λένε να μάθουν...
Πάσχος Μανδραβέλης (Καθημερινή) |
