Ήταν δε απόλυτος.

Χωρίς αμφιβολία η προσφορά των Ηνωμένων Πολιτειών είναι πολύ καλύτερη της ρωσικής, καθώς η Τουρκία θα λάβει δύο από τα καλύτερα όπλα της εποχής μας, τα μαχητικά αεροπλάνα F-35 και το πυραυλικό σύστημα Patriot. Ο Ταγίπ Ερντογάν επιμένει να απορρίπτει την αμερικανική πρόταση και να προτιμά την «θαλπωρή» της Ρωσίας και είναι στο σημείο αυτό που μπερδεύονται τα πράγματα, υπό την έννοια ότι υπάρχει ένας έντονος προβληματισμός για τις πραγματικές διαθέσεις της Τουρκίας.

Δύο είναι τα σενάρια και μέση λύση -αυτή τη στιγμή- δεν φαίνεται να υπάρχει:

Το πρώτο είναι το πιο ισχυρό αυτή τη στιγμή. Η Τουρκία παραλαμβάνει τους S-400 και η Αμερική ανακοινώνει σκληρές κυρώσεις, που έχουν ήδη ετοιμαστεί -όπως αναφέρουν πηγές του Ιμάμη Γκιουλέν, που ακόμα διατηρεί ανοικτά κανάλια με την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ. Στην περίπτωση αυτή η αντίδραση του Ερντογάν θα είναι άσχημη και θα δώσει την ευκαιρία στην Αμερική για να προχωρήσει σε μία ρήξη, που όμως ΔΕΝ επιθυμεί.

Το δεύτερο σενάριο είναι αυτό που ζήσαμε το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2018, όταν μετά από ψευτοπαλλικαρισμούς ο πρόεδρος της Τουρκίας γονάτισε και άφησε ελεύθερο τον Πάστορα Άντριου Μπράνσον. Οι Αμερικανοί ελπίζουν ότι ο Ερντογάν θα συνέλθει επιτέλους, θα εγκαταλείψει τον Βλαντιμίρ Πούτιν και θα επιστρέψει σε μία «νορμάλ» σχέση με την Αμερική. Με τα σημερινά δεδομένα το δεύτερο σενάριο έχει τις λιγότερες πιθανότητες να υλοποιηθεί, καθώς όλες οι αναφορές από την Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι ο Ερντογάν δεν θέλει να έχει καμία απολύτως σχέση με τη σημερινή Αμερική, έστω και αν μέχρι πρόσφατα ισχυριζόταν ότι σε προσωπικό επίπεδο τα «έβρισκε» με τον κ. Τραμπ. Όλες ανεξαιρέτως οι αναφορές είναι αρνητικές και μάλιστα λέγεται πως στην καρδιά του προέδρου της Τουρκίας υπάρχει χώρος μόνο για τη Ρωσία, το Ιράν και χώρες όπως το Κατάρ.

Το αντίπαλο δέος στη συμμαχία που έχει σχηματίσει η Τουρκία είναι η Αίγυπτος με τη Σαουδική Αραβία και τις χώρες-δορυφόρους τους. Και η πρόβλεψη είναι ότι μοιραία θα συγκρουστούν αυτές οι τάσεις, εκτός εάν ο Ερντογάν επιτύχει την ολική επαναφορά των «Αδελφών Μουσουλμάνων» στην Αίγυπτο. Στην περίπτωση αυτή, πρόβλημα θα αντιμετωπίσουν αμέσως και η Ελλάδα και η Κύπρος.

Η αμερικανική υπερδύναμη, όπως φάνηκε και τη Δευτέρα στο Όβαλ Όφις, έχει τοποθετήσει όλα τα «αυγά» της στο Ισραήλ και ειδικά στον Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Αυτή η εξέλιξη βοηθά εξαιρετικά την Αθήνα και τη Λευκωσία, καθώς ο πρωθυπουργός του Ισραήλ έχει ξεκινήσει να προωθεί στο Λευκό Οίκο τη σχέση του με τον Νίκο Αναστασιάδη και τον Αλέξη Τσίπρα. Όπως τονίστηκε και στο συνέδριο του AIPAC -είναι μέρος του Εβραϊκού Λόμπι- χωρίς την Κύπρο και την Ελλάδα η Πολεμική Αεροπορία της χώρας θα ήταν καθηλωμένη στο έδαφος. Τώρα έχει τη δυνατότητα να ασκείται με καθημερινές πτήσεις πάνω από την Πάφο και μέχρι τα Χανιά, και μερικές φορές και να αναχαιτίζει και τα τουρκικά αεροπλάνα. Αυτό συνέβη μερικές φορές.

Τι θα συμβεί στην περίπτωση που ο Ερντογάν κάνει την έκπληξη και ακυρώσει την παραγγελία των S-400. Τα πράγματα δεν θα είναι τραγικά για την Ελλάδα και την Κύπρο για πολλούς λόγους με πιο βασικούς τους εξής:

Η εμπιστοσύνη δεν θα επιστρέψει από τη μία στιγμή στην άλλη. Θα πάρει χρόνο και ο Ερντογάν, ως γνωστόν, είναι ένας ανυπόμονος άνθρωπος, που όταν δεν γίνεται αυτό που φαντάζεται αντιδρά πάντα αρνητικά.

Με την κυβέρνηση του Τραμπ, το Ισραήλ θα έχει πάντα τον πρώτο ρόλο, κάτι που δεν θα αποδεχθεί ποτέ ο Ταγίπ Ερντογάν.

Στο άλλο ερώτημα που υποβάλλουν πολλοί που μας στέλνουν μηνύματα είναι αν η σχέση της Τουρκίας και του Ισραήλ θα γίνει όπως και στο παρελθόν. Δεν θα βρείτε κανένα αναλυτή ή αξιωματούχο που να ελπίζει για τη μεγάλη «συνθηκολόγηση».

Ο Ερντογάν χρησιμοποιεί το «σατανικό» Ισραήλ για να έχει πολιτικά και διπλωματικά κέρδη στη Μέση Ανατολή. Και αυτό το «όπλο» δεν επιθυμεί να το απωλέσει. Αυτό που έχει σημασία -και για την ανάλυσή μας- είναι ότι οι Αμερικανοί παραμένουν, προς τον παρόν, σταθεροί στις θέσεις τους. Απορρίπτουν σε όλους τους τόνους κάθε συναλλαγή με τον Ταγίπ Ερντογάν, στην οποία θα περιέχεται η εγκατάσταση των S-400 στην Τουρκία, και Θα ακυρώσουν, λένε δημόσια, την αγορά των F-35 και θα αποσύρουν την πρότασή για πώληση του συστήματος Patriot. Οι Αμερικανοί ροκανίζουν τον χρόνο μέχρι τον Ιούλιο, αλλά στο μεταξύ δέχονται διάφορες προτάσεις από την Τουρκία. Η τελευταία είχε και το στοιχείο του ανέκδοτου. Είπαν ότι:

Οι S-400 θα εγκατασταθούν γύρω από τα παλάτια του Ερντογάν και θα φυλάσσονται με τρόπο που δεν θα δύνανται να κλέψουν τα απόρρητα στοιχεία του F-35. Το «επιχείρημα» αντιμετωπίζεται με ειρωνικούς χαρακτηρισμούς από την αμερικανική πλευρά.

Όμως, επειδή με τους Αμερικανούς «είδαμε και πάθαμε», και επειδή δεν φημίζονται για τη σταθερότητά τους, πρέπει να περιμένουμε για να δούμε το τέλος αυτού του δράματος.

Παρά το γεγονός ότι λίγο-πολύ είναι ξεκαθαρισμένη η υπόθεση, με προβληματίζει η μη προβλεψιμότητα του Ερντογάν, η οποία οφείλεται στην ψυχασθενική του κατάσταση… Γιατί να αποκλείσουμε να τα σπάσει με τον Πούτιν;

Μιχάλης Ιγνατίου

Greek Finance Forum

Σχόλια Χρηστών