Ένα από τα μεγάλα θέματα της εβδομάδας που τελειώνει σήμερα,
πέραν φυσικά των νέων παρατράγουδων στις σχέσεις ΗΠΑ – Κίνα
με την αλλοπρόσαλλη στάση του D. Trump και τo sell – off των
αγορών, ήταν οι εξαγγελίες για τη μεταρρύθμιση της Ευρώπης.
Μπορεί όμως κανείς αυτό να το πει μεταρρύθμιση, όταν
ελάχιστες από τις αρχικές προτάσεις Μακρόν υιοθετήθηκαν;
Όπως χαρακτηριστικά σχολίασε το Reuters, η πιο πρόσφατη
προσπάθεια μεταρρύθμισης της Ευρωζώνης αποτυγχάνει να
αντιμετωπίσει τα σημαντικότερα προβλήματα που προκάλεσε η
κρίση. Επειτα από ολονύχτιες διαπραγματεύσεις, οι υπουργοί
Οικονομικών της Ευρωζώνης συμφώνησαν το πρωί της Τρίτης να
καταστήσουν πιο ομαλή την αναδιάρθρωση δημοσίου χρέους και
να μοιραστούν το κόστος της εκκαθάρισης τραπεζών. Ωστόσο η
έντονη αντίθεση στην από κοινού ανάληψη χρεών αφήνει την
περιοχή απροετοίμαστη σε περίπτωση οικονομικής κρίσης.
Η εκλογή του Εμανουέλ Μακρόν ως προέδρου της Γαλλίας το 2017
είχε δημιουργήσει ελπίδες για βαθύτερη ενσωμάτωση. Με την
τελευταία συμφωνία επιτυγχάνεται κάποια πρόοδος. Ωστόσο στο
μεγαλύτερο μέρος οι μεταρρυθμίσεις είναι περιορισμένες. Θα
βοηθήσουν την Ευρωζώνη να συμμαζέψει την κατάσταση έπειτα
από μια κρίση, αλλά δεν θα αποτρέψουν την εμφάνιση νέας. Ας
εξετάσουμε το δημόσιο χρέος.
Η ελληνική κρίση χρέους που άρχισε το 2009, έδειξε ότι θα
μπορούσαν να χρεοκοπήσουν κράτη-μέλη της Ευρωζώνης. Η
εξέλιξη αυτή οδήγησε σε αύξηση του κόστους δανεισμού για
άλλες χώρες με υψηλό δημόσιο χρέος. Με την τελευταία
μεταρρύθμιση τα κράτη-μέλη θα δανείζονται ευκολότερα από τον
Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), το κοινό ταμείο
διάσωσης της Ευρωζώνης, χωρίς να αναγκαστούν να δεσμευτούν
για επιπλέον μεταρρυθμίσεις. Ταυτόχρονα, όμως, οι υπουργοί
Οικονομικών είπαν πως η παροχή οικονομικής βοήθειας θα
πρέπει να αποτελέσει έσχατο μέτρο. Και τα σχέδια για
ευκολότερη αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους θα καταστήσουν
πιο νευρικούς τους επενδυτές που θα ανησυχούν για
μελλοντικές απώλειες. Πρόοδος επιτεύχθηκε και στον τομέα των
τραπεζών. Η Ευρωζώνη έχει ήδη συστήσει μια κανονιστική αρχή
για την εποπτεία των μεγάλων τραπεζών και ένα συμβούλιο που
αποφασίζει για την εκκαθάρισή τους. Τώρα οι υπουργοί
Οικονομικών συμφώνησαν να επιτρέπουν στον ESM να δανείζει
χρήματα στο ταμείο που έχουν συστήσει οι τράπεζες για την
εκκαθάριση προβληματικών τραπεζών. Ετσι, δεν είναι τόσο
πιθανό ο λογαριασμός της εκκαθάρισης να καταλήξει στα χέρια
κυβερνήσεων όταν αντιμετωπίζουν προβλήματα οι τράπεζες.
Ωστόσο επιτεύχθηκε μικρή πρόοδος στο σημαντικότερο ζήτημα
της δημιουργίας σχεδίου για την από κοινού ασφάλιση των
τραπεζικών καταθέσεων ή για τον περιορισμό της έκθεσης
τραπεζών σε κρατικά ομόλογα. Ο τοξικός σύνδεσμος μεταξύ
τραπεζών και κυβερνήσεων παραμένει ανέπαφος.
Τέλος, ας εξετάσουμε τη δημοσιονομική πολιτική. Ο Μακρόν
ήθελε τη δημιουργία κοινού προϋπολογισμού για την Ευρωζώνη
ώστε αδύναμα, οικονομικά, κράτη-μέλη να αντιμετωπίζουν πιο
εύκολα περιόδους οικονομικής ύφεσης. Με αργό ρυθμό αρχίζει
να προκύπτει κάποιου είδους προϋπολογισμός, αλλά είναι
ασαφής. Και τα εργαλεία που θα μπορούσαν να αμβλύνουν τις
διαφορές μεταξύ διαφορετικών περιοχών της Ευρωζώνης, όπως
κοινό σχέδιο για την ανεργία, πλέον είναι απίθανο να
δημιουργηθούν. Η Ευρωζώνη εξακολουθεί να απειλείται από
οικονομικά σοκ που καταλήγουν να απειλούν ολόκληρο το
εγχείρημα. Με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να περιορίζει
τη νομισματική ενίσχυση, θα μπορούσαν να αναδυθούν στην
επιφάνεια τα προβλήματα που είχε προκαλέσει η κρίση.
|
