Για ακόμη μια φορά τις τελευταίες ημέρες και με αφορμή το
τελευταίο εκλογικό αποτέλεσμα στην Ιταλία, αλλά και το
σχηματισμό της νέας κυβέρνησης στη Γερμανία, πολλοί είναι
αυτοί που εκφράζουν την άποψη πως έφθασε η ώρα για
πραγματικές αλλαγές στην Ευρωζώνη – Ε.Ε. Προσωπικά θα
επαναλάβουμε πως αυτή η άποψη ακούγεται για πολλοστή φορά,
αν και εμείς ως GFF θέλουμε να ελπίζουμε ότι ειδικά μετά τις
τελευταίες αλλαγές στη γερμανική κυβέρνηση έχει έλθει η ώρα
να γίνουν πραγματικές αλλαγές στην ευρωζώνη. Κυρίως έχει
έλθει η ώρα να βάλουμε στην άκρη, έστω σε ένα βαθμό, την
ακραία λιτότητα που στοιχειώνει τις ζωές των ευρωπαίων. Όπως
λοιπόν έγραψε το Reuters, ευκαιρίες αλλά και εμπόδια
απλώνονται στον δρόμο για τη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης. Η
έγκριση του νέου κυβερνητικού συνασπισμού από τους Γερμανούς
Σοσιαλδημοκράτες (SPD) ανοίγει τον δρόμο για την εφαρμογή
σχεδίων με στόχο την ενίσχυση της Ευρωζώνης. Ωστόσο,
προτάσεις για τη δημιουργία ταμείου διάσωσης τραπεζών και
κρατών-μελών εξακολουθούν να προκαλούν τριβές, ενώ το
αποτέλεσμα των ιταλικών εκλογών ενισχύει την αβεβαιότητα. Με
τη δύναμη πυρός της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να φθίνει,
η όποια καθυστέρηση θα μπορούσε να αποδειχτεί δαπανηρή. Η
ψηφοφορία των μελών των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών (SPD) για
ανανέωση του κυβερνητικού συνασπισμού με τους
Χριστιανοδημοκράτες (CDU) της Αγκελα Μέρκελ αφαιρεί ένα
εμπόδιο από τον δρόμο για τη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης.
Όπως σχολίασε το Reuters, με τις εθνικές εκλογές να
αποτελούν παρελθόν και φιλοευρωπαίους ηγέτες στην εξουσία
τόσο σε Γερμανία όσο και σε Γαλλία –τις δύο μεγαλύτερες
οικονομίες της Ευρωζώνης–, ανοίγει ο δρόμος για την ανάληψη
γενναίων πρωτοβουλιών. Οι ελπίδες για αλλαγή βασίζονται σε
δύο βασικές ιδέες. Η πρώτη είναι να ολοκληρωθεί η τραπεζική
ένωση της Ευρώπης μέσω της έγκρισης ενός σχεδίου για την
ασφάλιση των τραπεζικών καταθέσεων σε ολόκληρη την Ευρωζώνη.
Η αλλαγή αυτή θα καταστήσει τις τράπεζες και τις εθνικές
οικονομίες περισσότερο ανθεκτικές στην περίπτωση οικονομικής
ύφεσης. Η δεύτερη πρόταση αφορά την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού
Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) και τη μετατροπή του σε ενός
είδους Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο (EMF) που θα μπορούσε να
συμβάλει στην προστασία των κρατών-μελών από οικονομικά σοκ.
Η κυβερνητική συμφωνία μεταξύ Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών
και Σοσιαλδημοκρατών αναφέρεται ρητά σε αυτή την πρόταση.
Ομως εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαφωνίες ακόμη και
στο εσωτερικό της Ευρωζώνης σχετικά με το πώς θα πρέπει να
λειτουργεί ο ενισχυμένος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας
(ESM). Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε είχε δηλώσει στις
2 Μαρτίου πως το ταμείο θα πρέπει να δανείζει χρήματα στα
κράτη-μέλη μόνο στην εσχάτη των περιπτώσεων και πως χώρες
που έχουν μη βιώσιμο δημόσιο χρέος θα πρέπει να το
αναδιαρθρώσουν προτού λάβουν βοήθεια. Ολα αυτά δεν
ακούγονται και πολύ διαφορετικά από όσα ισχύουν. Οι ιταλικές
εκλογές ενδέχεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω καθυστέρηση των
μεταρρυθμίσεων. Αν και δεν είναι ασυνήθιστη στην Ιταλία η
αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης, οι μεγάλοι νικητές της
αναμέτρησης είναι το αντισυστημικό, και ενίοτε
ευρωσκεπτικιστικό, Κίνημα των 5 Αστέρων και η Λέγκα του
Βορρά που μαζί συγκέντρωσαν λίγο περισσότερο από το 50% των
ψήφων. Μια βασική προϋπόθεση ώστε να προχωρήσει η ιδέα του
μηχανισμού ασφάλισης καταθέσεων είναι να περιορίσουν οι
τράπεζες το ύψος των κρατικών ομολόγων που διακρατούν,
ωστόσο η ιδέα είναι απίθανο να κερδίσει την υποστήριξη των
δύο ιταλικών κομμάτων. Το χρονικό διάστημα για την υιοθέτηση
των μεταρρυθμίσεων ήταν ήδη περιορισμένο. Η ισχυρή
οικονομική ανάκαμψη της Ευρωζώνης δημιουργεί την ευκαιρία
ώστε να προωθήσει κανείς αλλαγές. Αν και η Ευρωπαϊκή
Κεντρική Τράπεζα έχει αρχίσει να περιορίζει το ύψος των
μηνιαίων αγορών ομολόγων που πραγματοποιεί, θα έχει
περιορισμένη δύναμη πυρός στην περίπτωση που προκύψει νέο
οικονομικό σοκ. Αν οι κυβερνήσεις μείνουν άπραγες, τότε
ενδέχεται να πιαστούν απροετοίμαστες από την επόμενη κρίση.
|
