Με τις εσωτερικές εξελίξεις στις ΗΠΑ να έχουν περάσει κατά
τον τελευταίο καιρό σε δεύτερη μοίρα, κυρίως λόγω των
εξελίξεων με την Β. Κορέα, ο διάσημος οικονομολόγος
P.
Krugman
έγραψε στην προσωπική του στήλη ένα ενδιαφέρον άρθρο. Όπως
γράφει ο
Krugman,
η
απόφαση του κ. Τραμπ να καταργήσει το προεδρικό διάταγμα
Ομπάμα για την προστασία από απέλαση χιλιάδων νέων που είχαν
εισέλθει, ως παιδιά, παράτυπα στις ΗΠΑ, είναι πρωτίστως
χυδαία. Η απέλαση 800.000 νέων που είναι Αμερικανοί με κάθε
έννοια που έχει σημασία, οι οποίοι δεν έχουν κάνει κάτι κακό,
είναι ουσιαστικά ρατσιστική απόφαση. Ομως είναι επίσης
αξιοσημείωτο πως ο υπουργός Δικαιοσύνης Τζεφ Σέσιονς
προσπάθησε να τη δικαιολογήσει επικαλούμενος οικονομικούς
λόγους, υποστηρίζοντας πως αυτοί οι νεαροί κλέβουν θέσεις
εργασίας από τους Αμερικανούς. Οχι, δεν κλέβουν, ακόμη και
αν αφήσουμε κατά μέρος το ερώτημα ποιος είναι Αμερικανός.
Όπως γράφει πάντα ο
Krugman,
η παρουσία αυτών των νεαρών είναι ευλογία για τους
υπόλοιπους Αμερικανούς και η απέλασή τους θα είναι επιζήμια
για όλους. Ο,τι και αν πιστεύετε για την οικονομική επίδραση
που έχουν οι λιγότερο μορφωμένοι μετανάστες –τα περισσότερα
στοιχεία υποδηλώνουν πως δεν μειώνουν τους μισθούς–, τίποτε
τέτοιο δεν ισχύει στην περίπτωση των «Ονειροπόλων», όπως
είναι γνωστή στις ΗΠΑ αυτή η κατηγορία μεταναστών. Το
μορφωτικό τους προφίλ και η συμπεριφορά τους εν γένει δεν
έχουν σχέση με αυτή του μέσου μετανάστη, σύμφωνα με μελέτη
του συντηρητικού ινστιτούτου Cato, πολύ περισσότερο δε με
αυτό του παράτυπου μετανάστη. Πιο πολύ θυμίζουν μετανάστες
με εξειδίκευση που τους έχει επιτραπεί η είσοδος στις ΗΠΑ
ακριβώς επειδή ενισχύουν την οικονομία. Πέρα από αυτό, οι
λεγόμενοι «Dreamers» (δηλαδή αυτοί που θέλουν να ζήσουν το
αμερικανικό όνειρο) είναι νέοι, γεγονός που σημαίνει πως θα
ενισχύσουν πολύ την αμερικανική οικονομία με δύο τρόπους,
διότι θα μετριάσουν τα οικονομικά προβλήματα που προκαλεί η
γήρανση του πληθυσμού. Το πρώτο πρόβλημα είναι δημοσιονομικό:
καθώς γερνάει ο πληθυσμός, υπάρχουν λιγότεροι εργαζόμενοι
που καταβάλλουν φόρους για τη χρηματοδότηση της κοινωνικής
ασφάλισης και της ασφάλισης υγείας. Μια ομάδα σχετικά
υψηλόμισθων και με ισχυρά κίνητρα ανθρώπων γύρω στα είκοσί
τους είναι πολύ πιθανό πως θα καταβάλλει φόρους επί
δεκαετίες και είναι ακριβώς αυτό που «συνιστά ο γιατρός»
ώστε να μετριαστεί το πρόβλημα.
Εν τω μεταξύ, ανήκω σε όσους ανησυχούν σχετικά με τη μόνιμη
αδυναμία της οικονομίας – σταθερά αδύναμη κατανάλωση που
καθιστά όλο και πιο συχνή την εμφάνιση περιόδων όπου η
νομισματική πολιτική δεν μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη
πλήρους απασχόλησης, ακόμη και όταν τα επιτόκια δανεισμού
βρίσκονται στο μηδέν. Αρκετοί παράγοντες βρίσκονται πίσω από
αυτή την απειλή, πιθανότατα όμως ο πιο σημαντικός να είναι ο
δημογραφικός: μια έντονη μείωση του ρυθμού αύξησης του
εργατικού δυναμικού θα περιορίσει τα κίνητρα για επενδύσεις
σε υποδομές, εργοστάσια και άλλα. Και τι θα καθιστούσε τη
μόνιμη αδυναμία της οικονομίας ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα; Ας
απελάσουμε λοιπόν εκατοντάδες χιλιάδες νεαρούς ανθρώπους από
το σημερινό και το μελλοντικό εργατικό δυναμικό. Οπότε η
απέλασή τους θα αποτελέσει διπλό χτύπημα για την αμερικανική
οικονομία και όλοι θα βρεθούν σε χειρότερη θέση. Δεν υπάρχει
κανένα θετικό στοιχείο σε αυτή τη σκληρή απόφαση, εκτός και
αν το μόνο που θέλεις είναι να έχεις γύρω σου λιγότερους
ανθρώπους με σκούρο δέρμα και λατινοαμερικανικά επώνυμα.
Αλλά, φυσικά, αυτός είναι ο πραγματικός λόγος. |