Στο GFF είναι λίγο κλισέ αυτό που θα γράψουμε. Ωστόσο για
πολλοστή φορά θα επαναλάβουμε. Πως ακόμη και αν υπάρχει μια
χρονική διαφορά μερικών μηνώ, συνήθως κατά μέσο όρο 6. Το τι
θα κάνουνε τελικά τα χρηματιστήρια εξαρτάται από το πώς τα
πηγαίνει η παγκόσμια οικονομία. Το μεγάλο λοιπόν ερώτημα
είναι πως τα πηγαίνει η αμερικανική και γενικά η παγκόσμια
οικονομία. Όπως πριν από μερικές ημέρες σχολίασε το Reuters.
Οι
οικονομολόγοι της Federal Reserve ανησυχούν πως με την
τρέχουσα πολιτική τους στο θέμα του πληθωρισμού δεν
διαθέτουν επαρκές οπλοστάσιο για να πολεμήσουν την επόμενη
ύφεση. Και όπως ανέφερε το διεθνές πρακτορείο, έχουν, έτσι,
επιδοθεί στην αναζήτηση νέας στρατηγικής νομισματικής
πολιτικής σε έναν κόσμο χαμηλού πληθωρισμού και χαμηλού
κόστους δανεισμού.
Για τα
στελέχη της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας που συνεδρίασαν
στο Πάλο Αλτο για να εξετάσουν τις εναλλακτικές, το πρόβλημα
είναι μεγάλο: Οχι μόνον θα είναι δύσκολο να βρουν καλύτερη
στρατηγική προτού εκδηλωθεί νέα ύφεση, αλλά πολύ πιο δύσκολο
θα είναι να την εξηγήσουν στην κοινή γνώμη ώστε να έχει
αποτέλεσμα. Και μόνο για να εξηγήσουν ο ένας στον άλλον τις
απόψεις τους, τα στελέχη της Fed και οι καθηγητές που
συναντήθηκαν στην ετήσια συνδιάσκεψη του Ινστιτούτου Hoover
έμπλεξαν σε ατελείωτες εξισώσεις, υποσημειώσεις και
γραφήματα, που ήταν σχεδόν αδύνατον να αποκωδικοποιηθούν.
Οσοι οικονομολόγοι από το ακροατήριο έχουν διδακτορικό
κατανόησαν αυτές τις θεωρίες. Η Λορέτα Μέστερ, όμως,
πρόεδρος της Fed στο Κλίβελαντ, τόνισε πως «το θέμα είναι αν
μπορούν να αποδώσουν στην πραγματική ζωή».
Οταν οι
κεντρικοί τραπεζίτες κατέφυγαν στις αγορές ομολόγων για να
αντιμετωπίσουν τη χρηματοπιστωτική κρίση της διετίας
2007-2009, πίστευαν πως ήταν μοναδική περίσταση στη ζωή τους.
Εχει παρέλθει, όμως, μία δεκαετία και η Fed έχει να
αντιμετωπίζει μια παγιωμένη κατάσταση. Ούτε ο πληθωρισμός
ούτε τα επιτόκια αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά μολονότι η
ανεργία στις ΗΠΑ βρίσκεται στα χαμηλά 50 ετών. Αυτό σημαίνει
πως η κεντρική τράπεζα έχει πολύ περιορισμένα περιθώρια
ελιγμών για να μειώσει τα επιτόκια και να δώσει ώθηση στην
οικονομία όπως έκανε παραδοσιακά. Δεδομένου ότι η
αμερικανική οικονομία διανύει μια μακρά περίοδο ανάπτυξης,
τα στελέχη της Fed έχουν τον χρόνο να προβληματιστούν για το
πώς θα κάνουν αποτελεσματική τη νομισματική πολιτική όταν θα
εμφανιστεί το επόμενο σοκ.
Σύμφωνα
πάντα με τα όσα έγραψε το Reuters, μεταξύ άλλων εξετάζουν
αυτές τις ιδέες: Να δεσμευθούν ότι θα αντισταθμίζουν τις
περιόδους χαμηλού πληθωρισμού με περιόδους πληθωρισμού άνω
του στόχου, να θέτουν στόχο τους την οικονομική ανάπτυξη και
όχι απευθείας τον πληθωρισμό και να επιβάλλουν αρνητικά
επιτόκια σε περιόδους ύφεσης ώστε οι επιχειρήσεις να
επενδύουν και οι τράπεζες να δανείζουν. Δηλαδή, όταν σε
περιόδους ύφεσης ο πληθωρισμός υποχωρεί, η κεντρική τράπεζα
θα διατηρεί χαλαρή νομισματική πολιτική μέχρις ότου υπερβεί
ο πληθωρισμός το 2% και παραμείνει εκεί πολύ καιρό. Τα
νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις θα προεξοφλούν υψηλό
πληθωρισμό και θα δανείζονται και θα δαπανούν περισσότερα σε
περιόδους ύφεσης. Θεωρητικά θα επισπεύδουν, έτσι, την
επιστροφή της οικονομίας σε υγιείς ρυθμούς ανάπτυξης. Για να
λειτουργήσει, όμως, το σχέδιο, πρέπει νοικοκυριά και
επιχειρήσεις να πιστέψουν πραγματικά ότι η Fed θα εξωθήσει
τον πληθωρισμό σε υψηλότερα επίπεδα.
Τα
αρνητικά επιτόκια θα τιμωρούν όσες επιχειρήσεις δεν
επενδύουν στην πραγματική οικονομία και διατηρούν τα
κεφάλαιά τους στην τράπεζα. Για να αποδώσει, όμως, το σχέδιο
πρέπει οι απλοί άνθρωποι να νιώθουν σίγουροι πως δεν θα
τιμωρηθούν και οι ίδιοι. Ολα αυτά αποκλίνουν κατά το μάλλον
ή ήττον από την πολιτική της Fed, που έχει στόχο πληθωρισμό
2% και πλήρη απασχόληση. Και θα εξαρτηθούν από το κατά πόσον
θα γίνει κατανοητό αυτό το νέο πλαίσιο από τα νοικοκυριά,
τις επιχειρήσεις και τις αγορές ώστε να αντιδράσουν αναλόγως.
Ενας από τους λόγους που μπορεί να μη γίνει πειστικό αυτό το
καινούργιο πλαίσιο πολιτικής είναι πως την τελευταία
δεκαετία οι κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο δεν κατόρθωσαν
να προκαλέσουν άνοδο του πληθωρισμού στο 2%, που είναι η
παγκόσμια σταθερά.
|
