Με την άποψη μας να είναι πως όσο η μεσαία τάξη του
παραδοσιακού κόσμου, δε βλέπει πραγματική αύξηση των
εισοδημάτων του. Τόσο τα πράγματα θα γίνονται πιο οριακά –
επικίνδυνα. Και τόσο ο λαϊκισμός θα αυξάνεται. Σε μεγάλο
βαθμό, αυτό συμβαίνει τα τελευταία χρόνια. Και δυστυχώς
πιστεύουμε πως τα πράγματα τα επόμενα χρόνια θα γίνουνε
ακόμη πιο δύσκολα. Ασχέτως πάντως τι πιστεύουμε εμείς, όπως
χαρακτηριστικά σχολίασαν προσφάτως οι New York Times, σχεδόν
έναν χρόνο μετά τη μείωση του φορολογικού συντελεστή των
επιχειρήσεων στις ΗΠΑ, η ανάπτυξη στην οικονομία έχει
ενισχυθεί αλλά όχι οι μισθοί. Οι εταιρείες προχωρούν στην
επαναγορά μετοχών τους αλλά όχι τόσο σε πάγιες επενδύσεις. Η
φορολογική μεταρρύθμιση του 1,5 τρισ. δολ. που επικύρωσε ο
Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, τέλη του 2017 και τέθηκε
σε εφαρμογή αρχές του 2018, έδωσε προσωρινά ώθηση στην
αμερικανική οικονομία.
Το
αποτέλεσμα αυτό δεν εξέπληξε κανέναν. Ανεξάρτητα από την
ιδεολογική προσέγγιση των οικονομολόγων, όλοι συμφώνησαν πως
οι καταναλωτικές δαπάνες θα αυξάνονταν μέχρι ένα σημείο. Η
ανάπτυξη τονώνεται όταν η κυβέρνηση δανείζεται περισσότερα
και διοχετεύει αυτά τα χρήματα στην οικονομία. Αλλά οι
Ρεπουμπλικανοί προέβαλαν αυτή τη φορολογική μεταρρύθμιση ως
μια ριζική αλλαγή των δεδομένων στην αμερικανική οικονομία.
Υποτίθεται πως αυτή η μεταρρύθμιση θα άνοιγε τον δρόμο σε
περισσότερες επενδύσεις και υψηλότερους μισθούς. Ετσι θα
αντισταθμιζόταν η απώλεια εσόδων από τη μείωση του φόρων για
το ομοσπονδιακό κράτος.
Ενα
δεκάμηνο μετά την εφαρμογή του νομοσχεδίου φαίνεται πως ήταν
προσωρινή αυτή η τόνωση της αμερικανικής ανάπτυξης. Πράγματι,
υπήρξε αύξηση των επενδύσεων τους πρώτους μήνες του
τρέχοντος έτους. Οι εταιρείες που περιλαμβάνονται στον
χρηματιστηριακό δείκτη S&P 500 αύξησαν τις επενδύσεις τους
κατά περίπου 20% το α΄ εξάμηνο του 2018.
Με μια
προσεκτικότερη ματιά, όμως, συμπεραίνει κανείς πως οι
περισσότερες δαπάνες έγιναν από τις εξής πέντε εταιρείες:
την Alphabet που είναι μητρική της Google, τη Faceboοk, την
Intel, την ExxonMobil και την Goldman Sachs. Αυτές οι πέντε
εταιρείες καλύπτουν το ένα τρίτο της προαναφερόμενης αύξησης
των επενδύσεων. Η μερίδα του λέοντος όλων αυτών των
κεφαλαίων διοχετεύθηκε στην τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένης
της αναβάθμισης των κέντρων επεξεργασίας δεδομένων και της
πληροφορικής.
Αναλυτές
της Goldman Sachs προβλέπουν πως οι επενδύσεις των εταιρειών
του δείκτη S&P 500 θα έχουν αυξηθεί κατά περίπου 14% στα 715
δισ. δολ. καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Οι δαπάνες στην
έρευνα και στην ανάπτυξη, μία ακόμη παράμετρος των
επενδύσεων, αναμένεται να έχουν ενισχυθεί κατά 12% στα 340
δισ. δολ.
Λιγότερο
εντυπωσιακή ήταν μέχρι στιγμής η αύξηση των επενδύσεων σε
όλη την οικονομία. Πράγματι, οι επιχειρηματικές δαπάνες σε
πάγιες επενδύσεις –δηλαδή μηχανήματα,, κτίρια και γενικότερο
εξοπλισμό– αυξήθηκαν κατά 11,7% και 8,7% το α΄ και το β΄
τρίμηνο, αντίστοιχα, σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Μάλιστα, η
άνοδος του 11,7% που καταγράφηκε το α΄ τρίμηνο ήταν η
υψηλότερη από το 2011.
Αυτοί οι
ζωηροί ρυθμοί, όμως, υποχώρησαν το γ΄ τρίμηνο. Πρόσφατα
στοιχεία έδειξαν πως οι επενδύσεις αυτές ενισχύθηκαν κατά
μόνον 0,8% το γ΄ τρίμηνο. Στοιχεία για το δ΄ τρίμηνο του
έτους δεν έχουν ακόμη συγκεντρωθεί.
Θα
χρειαστούν ακόμη χρόνια για να εξακριβωθεί εάν η φορολογική
μεταρρύθμιση του Λευκού Οίκου έχει αλλάξει ριζικά τα
δεδομένα για την ανάπτυξη στην ισχυρότερη οικονομία του
έτους. Αλλά δεν φαίνεται να έχει αλλάξει άρδην τα κριτήρια
με τα οποία οι εταιρείες επενδύουν. Με βάση έρευνα που
πραγματοποιήθηκε από την αμερικανική ένωση οικονομολόγων, το
81% των 116 εταιρειών που συμμετείχαν σε αυτή δήλωσαν πως
δεν άλλαξαν τα επενδυτικά τους σχέδια μετά τη φορολογική
μεταρρύθμιση του Λευκού Οίκου. Στοιχεία της JPMorgan Chase
έδειξαν πως μετά τη φορολογική μεταρρύθμιση επαναπατρίστηκαν
επιχειρηματικά κέρδη 270 δισ. δολ., εκ των οποίων το 46%
δαπανήθηκε σε επαναγορές μετοχών. Οι συνολικές επαναγορές
μετοχών μαζί με την καταβολή μερισμάτων προσεγγίζει φέτος τα
1,3 τρισ. δολ., αντανακλώντας άνοδο 28% σύμφωνα με την
Goldman Sachs.
|
