Με το ζήτημα
της Βενεζουέλα να απασχολεί και δικαιολογημένα την παγκόσμια
κοινότητα. Οι New York Times έγραψαν ένα πολύ ενδιαφέρον
άρθρο σχολιάζοντας τις τελευταίες εξελίξεις και λέγοντας
χαρακτηριστικά πως μόνο ο υπέρ – πληθωρισμός μπορεί να
ανατρέψει τον δικτάτορα Μαδούρο. Όπως σχολίασαν οι New York
Times, έχω δει τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες των παιδιών στη
Γερμανία, στη διάρκεια της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, να
κουβαλούν δεσμίδες χαρτονομισμάτων, που έμοιαζαν με τούβλα.
Διάβασα ότι οι τιμές του ψωμιού είχαν εξακοντιστεί στα ύψη
στη Ζιμπάμπουε και πως οι άνθρωποι κουβαλούσαν τα
χαρτονομίσματα σε χειράμαξες.
Ωστόσο, τίποτε
από όσα διαβάζεις δεν μπορεί να σε προετοιμάσει για μια ζωή
με υπερπληθωρισμό. Στη Βαϊμάρη ήταν το αποτέλεσμα των
αποζημιώσεων που επιβλήθηκαν στη Γερμανία μετά τον Α΄
Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά σήμερα στη Βενεζουέλα ο
υπερπληθωρισμός είναι ο απότοκος δύο δεκαετιών σοβαρότατης
οικονομικής κακοδιαχείρισης, σπατάλης του δημοσίου χρήματος,
δημοσίου χρέους –παρά τα τεράστια έσοδα από το πετρέλαιο–
και επικών διαστάσεων διαφθοράς. Ο,τι ήταν κάποτε η πιο
ευημερούσα χώρα στην περιφέρεια, σήμερα είναι μία
ανθρωπογενής καταστροφή. Ενόσω η πολιτική κρίση στη
Βενεζουέλα κλιμακώνεται περαιτέρω και εντείνονται οι
διεθνείς πιέσεις εναντίον του προέδρου Νικολάς Μαδούρο, ο
υπερπληθωρισμός και η συνεπαγόμενη πείνα ίσως επιδεινωθούν.
Ωστόσο, μπορεί και να αποδειχθούν ο μοχλός που θα επισπεύσει
την έξοδό του από την εξουσία. Αλλωστε, ο υπερπληθωρισμός
δεν κάνει διακρίσεις.
Η άνοδος του
πληθωρισμού άρχισε αργά με την άνοδο του κ. Μαδούρο στην
εξουσία το 2013.
Ως
δημοσιογράφος άρχισα να γράφω για το θέμα αυτό, το οποίο σε
συνδυασμό με τις χρόνιες ελλείψεις τροφίμων ήταν από τους
λόγους που έκαναν πολύ δύσκολη τη ζωή το 2014 στη χώρα. Οι
έλεγχοι τιμών σήμαιναν ότι τα επιδοτούμενα τρόφιμα
εξαφανίζονται από τα ράφια. Εάν και όποτε έβρισκες μαγειρικό
λάδι, καλαμποκάλευρο ή ζάχαρη, θα μπορούσες να ισοφαρίσεις
το κόστος τους, μεταπουλώντας στη μαύρη αγορά ή στη
γειτονική Κολομβία τα φθηνά επιδοτούμενα προϊόντα που είχες
αγοράσει. Ηταν δε τόσο επικερδής η απασχόληση αυτή, ώστε
πήραν και όνομα οι επιτηδευματίες που λέγονται bachaqueros (μπατσακέρος).
Koυβαλάνε τα πάντα, από σαπούνι μέχρι γάλα σε σκόνη, στην
Κολομβία και βγάζουν σε μία μέρα τα πενταπλάσια από όσα θα
κέρδιζαν δουλεύοντας κανονικά στη Βενεζουέλα. Οσο άδειαζαν
τα ράφια με αυτήν τη διαδικασία, τόσο ο κ. Μαδούρο έριχνε το
φταίξιμο «στον οικονομικό πόλεμο από το εξωτερικό».
Το 2015 η χώρα
είχε τον υψηλότερο πληθωρισμό στον κόσμο και ορισμένα
τρόφιμα εξαφανίστηκαν διά παντός από τα ράφια. Οι άνθρωποι
κουβαλούσαν τσάντες με χρήματα και το 2016 ο πληθωρισμός
χτύπησε τα επίπεδα του 700% και άνω. Στα τέλη του 2017 ο
δείκτης του πληθωρισμού ξεπερνούσε το 50% σε μηνιαία βάση
και εκεί ήταν το σημείο καμπής. Οι οικονομολόγοι μίλησαν
επισήμως για υπερπληθωρισμό – ο πληθωρισμός είναι κακός,
αλλά ο υπερπληθωρισμός είναι κάτι εντελώς διαφορετικό και
πλήττει σκληρότερα τους φτωχούς.
Το 90% των
κατοίκων στη Βενεζουέλα ζει στη φτώχεια. Η Μαριλίν Αλμα με
τρία παιδιά αναγκάστηκε να παραιτηθεί από την επιμέλεια του
μεγαλύτερου, γιατί δεν είχε να το ταΐσει. Τη μία εβδομάδα
μία δωδεκάδα αυγά αντιστοιχεί σε τρία μεροκάματα της Αλμα
και την επόμενη σε έξι. Αν και αρχικά υπήρξε σθεναρή
υπέρμαχος της κυβέρνησης, σήμερα λέει πως «ο Μαδούρο πρόδωσε
τη χώρα». Ούτε η μεσαία τάξη έμεινε άθικτη. Στα μεγάλα
σούπερ μάρκετ στις γειτονιές των μεσοαστών τα ράφια κάποτε
ήταν γεμάτα εισαγόμενα είδη και τώρα τα μισά έχουν τις
φθηνότερες εκδοχές τους. Οι επαγγελματίες μπορούν να
αγοράσουν δύο ή τρία τρόφιμα, ενώ οι συνταξιούχοι δεν
μπορούν να αγοράσουν όσα αγόραζαν. Ξαφνικά οι αποταμιεύσεις
μιας ζωής και οι συντάξεις δεν έχουν καμία αξία. Τέλος, ο
υπερπληθωρισμός σημαίνει και απώλεια ανθρώπινου κεφαλαίου:
νεαροί μηχανικοί ή γιατροί εργάζονται σερβιτόροι στην
Μπογκοτά στην Κολομβία ή υπάλληλοι σε καταστήματα στη Λίμα
στο Περού. «Το χειρότερο είναι πως μας στέλνουν χρήματα για
να μας βοηθήσουν», λέει βουρκωμένη η Μέλανι Ντελγάδο, με
τους δυο γιους της στο εξωτερικό.
|
