12 ημέρες απομένουνε για το τέλος άλλη μιας χρονιάς. Και
πέραν της διαπίστωσης πως όλοι μεγαλώνουμε πολύ γρήγορα, το
μεγάλο ερώτημα έχει να κάνει με το πώς θα εξελιχθούν τα
πράγματα, στην παγκόσμια οικονομία και τις αγορές την
επόμενη χρονιά. Και το μόνο σίγουρο είναι πως σχεδόν όλοι
συμφωνούμε πως η επόμενη χρονιά θα είναι μια αρκετά δύσκολη
χρονιά για την παγκόσμια οικονομία. Και αυτό το έχουμε ήδη
καταλάβει από τη φετινή χρονιά, με αρκετά προβλήματα. Αρκετά
προβλήματα τα οποία οδήγησαν στο να είναι το 2018 η
χειρότερη χρονιά για τις αγορές εδώ και περίπου 10 χρόνια (ουσιαστικά
από την αρχή του Bull Market). Όπως πριν από μερικές ημέρες
σχολίασε το Reuters, αυτήν την περίοδο του χρόνου οι
διαχειριστές κεφαλαίων προσπαθούν να αξιολογήσουν τους
οικονομικούς και πολιτικούς κινδύνους που μπορεί να
επηρεάσουν τις αγορές τους επόμενους 12 μήνες. Στόχος τους
είναι να αποφύγουν ανατροπές στις επενδύσεις και στις
στρατηγικές τους. Εντός του 2019, όμως, τίποτα σχεδόν δεν
μπορεί να αποκλειστεί. Διάφορα γεγονότα μπορεί να συμβούν σε
μεγάλη ή μικρή κλίμακα, ασκώντας τη δική τους επιρροή στην
πορεία των αγορών. Μπορεί να κατατεθεί πρόταση μομφής κατά
του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Μπορεί να μη συμβεί
το Brexit και να παραμείνει η Βρετανία στην Ε.Ε. Μπορεί ο
Τραμπ να αποφασίσει να απομακρύνει τον Τζερόμ Πάουελ από τον
τιμόνι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed). Ισως
επιλυθεί η εμπορική διαμάχη ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Κίνα.
Πιθανώς να κατρακυλήσει η τιμή του πετρελαίου στα 20 δολάρια
το βαρέλι.
Τα παραπάνω σενάρια φαίνονται απίθανα, αλλά τίποτα δεν
μπορεί να αποκλειστεί υπό τη συγκεκριμένη συγκυρία.
Δεδομένου του ένθερμου πολιτικού κλίματος και των ενδείξεων
για την εξασθένιση της ανάπτυξης που παρατηρείται σε
διάφορες χώρες, οι κίνδυνοι είναι διάσπαρτοι.
Ας πάρουμε, για παράδειγμα, το Brexit. Ποια θα είναι η
πορεία της στερλίνας εάν καθυστερήσει, αναβληθεί ή παραταθεί
επ’ αόριστον η αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε; Θα
ενισχυθεί, κατά πάσα πιθανότητα. Το Brexit μπορεί να ασκήσει
μεγάλη επιρροή στη στερλίνα. Οποιαδήποτε καθυστέρηση του
Brexit ή η παραμονή της Βρετανίας στην Ε.Ε. μπορεί να
οδηγήσει τη στερλίνα στο 1,40 δολάριο από το 1,27 δολάριο
που ισχύει σήμερα. Ενα ήπιο Brexit ή η αποφυγή του ολοσχερώς
θα έφερνε ξανά στην ατζέντα της Τράπεζας της Αγγλίας τις
αυξήσεις των επιτοκίων, ανατρέποντας πολλές θέσεις πώλησης
(short positions) στη στερλίνα.
Στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, ο Τραμπ έχει χαρακτηρίσει
τη Fed –με επικεφαλής τον Πάουελ– «γελοία» ή «τρελή». Εάν ο
Πάουελ και τα υπόλοιπα μέλη του διοικητικού συμβουλίου
συνεχίσουν με την αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ, τότε ο
Τραμπ μπορεί και να τον απολύσει. Μια τέτοια εξέλιξη θα
προκαλούσε μεγάλη αβεβαιότητα για την πορεία της
νομισματικής πολιτικής στις ΗΠΑ και θα οδηγούσε σε μεγάλες
αναταράξεις τις αγορές. Συν τοις άλλοις, ενδεχομένως να
υπάρξει επιβράδυνση της αμερικανικής οικονομίας το 2019. Μια
ύφεση πιθανολογείται για το 2020. Κάτι τέτοιο είναι αρκετό
για να παρασύρει την τιμή του πετρελαίου στα 20 δολάρια το
βαρέλι, ιδιαίτερα εάν ανάλογη πορεία ακολουθούν οι
οικονομίες της Γερμανίας και της Ευρωζώνης.
Η αυλαία πέφτει για το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της
Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στα τέλη Δεκεμβρίου και δεν
αναμένεται να υπάρξει αύξηση των επιτοκίων πριν από το β΄
εξάμηνο του 2019. Μάλλον δεν θα γίνει κάτι τέτοιο εάν
ξεσπάσει μεγάλη οικονομική κρίση στην Ευρωζώνη. Σε ένα
τέτοιο σενάριο, η ΕΚΤ θα ξεκινήσει πάλι να εφαρμόζει μέτρα
ποσοτικής χαλάρωσης. Αν και η προσφορά ομολόγων μπορεί να
επαρκεί δεδομένων των αλλαγών στην κατανομή των κεφαλαίων
(capital key), αλλά η ΕΚΤ έχει επιδείξει μεγάλη ευελιξία υπό
την ηγεσία του Μάριο Ντράγκι.
Η ύφεση στις ΗΠΑ και συγχρόνως στην Ευρώπη δεν θα είναι καλή
εξέλιξη για το πετρέλαιο. Θυμάστε τις προβλέψεις για άνοδο
των τιμών στα 100 δολάρια το βαρέλι που είχαν διατυπωθεί
νωρίτερα φέτος; Σήμερα, η τιμή του Brent κυμαίνεται στα 60
δολάρια το βαρέλι ύστερα από πτώση της τάξεως του 30% το
τελευταίο δίμηνο. Δηλαδή, η τιμή του Brent απέχει σχεδόν
τόσο από τα 20 δολάρια το βαρέλι όσο και από τα 100 δολάρια.
Η τιμή του αργού πετρελαίου κινείται περίπου στα 50 δολάρια
το βαρέλι. Υπάρχει, όπως φαίνεται, πληθώρα προβλέψεων και
εκτιμήσεων από τράπεζες, χρηματιστές, επενδυτές και μεγάλους
διαχειριστές κεφαλαίων, λόγω του ευμετάβλητου οικονομικού
και πολιτικού περιβάλλοντος.
|
