Με τη FED και γενικά τις Κεντρικές Τράπεζες να παίζουνε
καθοριστικό ρόλο στην πορεία της παγκόσμιας οικονομίας και
των αγορών. Και τον αμερικανό πρόεδρο να προσπαθεί να
ελέγξει την αμερικανική κεντρική τράπεζα και παράλληλα να
επανεκλεγεί στην προεδρία των ΗΠΑ. Το μόνο σίγουρο ότι οι
επόμενοι μήνες θα είναι πολύ ενδιαφέροντες. Όπως
χαρακτηριστικά έγραψε το Reuters πριν από μερικές ημέρες.
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ
κατηγορεί τη Federal Reserve ότι θέτει σε κίνδυνο την
αμερικανική οικονομία, ενώ τα στοιχεία καταδεικνύουν πως η
οικονομία βρίσκεται σε «σχετικά καλή» κατάσταση, όπως
επιμένει ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας. Ομως η «σχετικά
καλή» κατάσταση της οικονομίας δεν είναι αυτό που είχε
υποσχεθεί ο Τραμπ στην προεκλογική του εκστρατεία το 2016. Ο
Τραμπ πηγαίνει προς τις εκλογές χωρίς να έχει επιτύχει τους
στόχους που είχε θέσει. Παράλληλα, ανησυχεί πως μια ύφεση θα
μπορούσε να υπονομεύσει τις προοπτικές επανεκλογής του. Η
ανάπτυξη είναι κάτω του 3% που είχε ισχυριστεί ότι θα
πετύχει η κυβέρνησή του. Το εμπορικό έλλειμμα έχει
διευρυνθεί και δεν υπάρχουν ενδείξεις «εύκολης» νίκης που
είχε ισχυρισθεί ότι θα έφερνε ο εμπορικός πόλεμος με την
Κίνα.
Μιλώντας
στο Reuters, πηγή του Λευκού Οίκου εξέφρασε την εκτίμηση ότι
ο Αμερικανός πρόεδρος «έχει επικεντρωθεί τόσο πολύ στη Fed
επειδή πιστεύει πως αυτή τον εμποδίζει να απομακρύνει τον
κίνδυνο της ύφεσης» που είναι κρίσιμος για την επανεκλογή
του. Γι’ αυτό και ο Τραμπ μέμφεται την κεντρική τράπεζα της
οποίας οι μακροπρόθεσμοι στόχοι έρχονται σε σύγκρουση με τα
άμεσα συμφέροντά του. Τόσο ο επικεφαλής της Fed όσο και τα
κορυφαία στελέχη της στην Ουάσιγκτον διορίζονται από τον
πρόεδρο των ΗΠΑ. Η κεντρική τράπεζα είναι, όμως, υπόλογη
στην «αποστολή» της την οποία καθορίζει το Κογκρέσο. Στόχοι
της Fed είναι «η μέγιστη απασχόληση, οι σταθερές τιμές και
τα μέτρια επίπεδα επιτοκίων. Οι στόχοι αυτοί διαφέρουν και
ενίοτε συγκρούονται με τις οικονομικές και πολιτικές
προτεραιότητες του ενός ή του άλλου κόμματος ανεξάρτητα αν
αυτές είναι η μεγιστοποίηση του ρυθμού ανάπτυξης, η
κυριαρχία σε μια εμπορική διαπραγμάτευση ή μια επιτάχυνση
της οικονομίας όταν είναι έτος εκλογών.
Με σταθερά
όλα τα άλλα μεγέθη, τα χαμηλά επιτόκια μπορούν να δώσουν
ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα ενθαρρύνοντας νοικοκυριά
και επιχειρήσεις να δανειστούν, να προχωρήσουν σε δαπάνες
και να επενδύσουν. Μπορούν, όμως, και να οδηγήσουν σε
ακρότητες όπως συνέβη στις αρχές της δεκαετίας του 2000 στην
αμερικανική αγορά στεγαστικών δανείων. Οπως τονίζουν τα
στελέχη της Fed, η τράπεζα πρέπει να εξετάσει κατά πόσον
αξίζει να πάρει το ρίσκο της μείωσης των επιτοκίων για να
μειώσει την ανεργία ή να επιτύχει οποιονδήποτε άλλο στόχο. Η
απαίτηση του Τραμπ να τονώσει η Fed την οικονομία στοχεύει
στην ικανοποίηση διάφορων άμεσων αναγκών και είναι τόσο
αντισυμβατική, ώστε φτάνει στο σημείο να υπονοεί πως θα
έπρεπε η Fed να ξαναρχίσει να αγοράζει τίτλους όπως έκανε
την περίοδο της κρίσης, ενώ σήμερα η ανεργία βρίσκεται σε
ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Οι άμεσες αυτές ανάγκες άλλοτε
είναι η στήριξη του χρηματιστηρίου, άλλοτε η τόνωση της
ανάπτυξης και άλλοτε το «πάνω χέρι» στις εμπορικές
συνομιλίες με ένα φτηνότερο δολάριο όπως έχει ζητήσει
επανειλημμένως ο Τραμπ προ ημερών. Οταν τα επιτόκια
βρίσκονταν σε χαμηλά επίπεδα και ο πρώην πρόεδρος Ομπάμα
επεδίωκε την επανεκλογή του, ο Τραμπ έλεγε πως η Fed είχε
πολιτικοποιήσει το έργο της.
|
