Όπως έγραψε το
Reuters,
κατά
ειρωνεία της τύχης, για τις παγκόσμιες αγορές η κατάρρευση
των συνομιλιών για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού στη
Γερμανία αναζωπύρωσε, ξαφνικά, το φάσμα του πολιτικού ρίσκου
στην Ευρώπη, το οποίο είχε φανεί ότι απομακρύνεται μετά την
εκλογική νίκη Μακρόν τον Μάιο. Η εξέλιξη είναι ειρωνική,
διότι θεωρούνταν ευρέως πως η εκλογική αναμέτρηση στη
Γερμανία είναι απίθανο να προκαλέσει αναταραχή στις αγορές ή
να απειλήσει με οιονδήποτε τρόπο την Ευρωζώνη.
Μέχρι τώρα οι αγορές δεν είχαν αναστατωθεί και τα όποια
σημάδια αδυναμίας που προέκυψαν χθες το πρωί καταπνίγηκαν
χάρη στη γενικότερη οικονομική ανάκαμψη και τα εταιρικά
αποτελέσματα. Θα μπορούσε κάλλιστα να είναι αυτή η πορεία
των αγορών και τις επόμενες εβδομάδες και μήνες αν
συμπεριφερθούν όπως το 2016 και αν η ανάκαμψη της οικονομίας
συνεχίσει να καταπνίγει τις μυριάδες πολιτικές αβεβαιότητες.
Θυμηθείτε πως ένα χρόνο πριν το προερχόμενο από την Ευρώπη
πολιτικό ρίσκο θεωρούνταν μια από τις σημαντικότερες απειλές
που θα αντιμετώπιζαν, ενδεχομένως, οι αγορές το 2017 με
εκλογικές αναμετρήσεις σε Αυστρία, Ολλανδία, Γαλλία,
Γερμανία και δυνητικά και στην Ιταλία. Υπήρχε ο φόβος πως
μια σειρά εκλογικών νικών για κόμματα που προέρχονταν από τη
«σκληρή» δεξιά και υιοθετούσαν ευρωσκεπτικιστικό λαϊκισμό θα
μπορούσε να απειλήσει την Ευρωζώνη. Η εκτίμηση περί ύπαρξης
πολιτικού ρίσκου είχε οδηγήσει το ευρώ σε υποχώρηση 6,5%
έναντι του δολαρίου το τέταρτο τρίμηνο του 2016 και η
διαφορά στην απόδοση γερμανικών και ιταλικών δεκαετών
ομολόγων είχε αυξηθεί κατά 65 μονάδες βάσης μεταξύ Οκτωβρίου
2016 και Μαρτίου 2017. Ωστόσο κανένας από αυτούς τους φόβους
–αποδείχθηκαν άλλωστε παροδικοί– δεν αφορούσε τη Γερμανία.
Τελικά στη διάρκεια του 2017 οι επενδυτές αφαίρεσαν το
πολιτικό ρίσκο από τα περιουσιακά στοιχεία της Ευρωζώνης
χάρη στη συνεχή ανάκαμψη της οικονομίας, ενώ όσοι είχαν
στοιχηματίσει στη διάλυσή της έχασαν χρήματα, ιδιαίτερα μετά
την άνοδο Μακρόν στην εξουσία.
Ωστόσο τα πράγματα δεν ήταν τόσο απλά και ξαφνικά προέκυψε
κρίση στην καρδιά της Ευρώπης, με την τέταρτη θητεία της
Μέρκελ να μην είναι πλέον δεδομένη. Το πιθανότερο είναι η
Μέρκελ να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας, διαφορετικά η
χώρα θα οδηγηθεί σε νέες εκλογές.
Σε κάθε περίπτωση είναι πολιτικά εξασθενημένη. Σε εθνικό
επίπεδο η πολιτική παράλυση μεταθέτει για το 2018 την
προοπτική για λήψη δημοσιονομικών μέτρων ενίσχυσης της
οικονομίας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ανακόπτεται η πρόοδος στις
συνομιλίες για μεταρρυθμίσεις σε τομείς όπως ο κοινός
προϋπολογισμός της Ευρωζώνης, η ολοκλήρωση της τραπεζικής
ένωσης και η μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας. Ξαφνικά,
σύννεφα μαζεύονται πάνω από Μέρκελ-Μακρόν. Το ακροδεξιό
κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία θα νιώσει ενισχυμένο, ενώ
μια Γερμανία χωρίς ηγεσία και χωρίς κατεύθυνση ενισχύει την
αβεβαιότητα γύρω από τις διαπραγματεύσεις για την έξοδο της
Βρετανίας από την Ε.Ε. Σε αυτό το πλαίσιο οι επενδυτές ίσως
να απαιτήσουν υψηλότερη απόδοση ώστε να αγοράσουν
περιουσιακά στοιχεία της Ευρωζώνης.
Το ευρώ, οι μετοχές εταιρειών της Ευρωζώνης και τα κρατικά
ομόλογα χωρών της περιφέρειας, όπως η Ιταλία και η Ισπανία,
ενδεχομένως να βρεθούν υπό πίεση από σήμερα μέχρι τα τέλη
Δεκεμβρίου. |
