H Ευρωζώνη
βαδίζει σε θετικό έδαφος το 2018, μετά την πάροδο αρκετών
ετών που οι ρυθμοί ανάπτυξης ήταν υποτονικοί. Οι συνθήκες
φαίνεται ότι θα εξακολουθήσουν να είναι ευνοϊκές, εφόσον η
οικονομική εμπιστοσύνη έχει επανέλθει και έχει φθάσει σχεδόν
στο υψηλό εικοσαετίας.
Όπως έγραψε το Reuters, ομως,
όσο ευδοκιμεί η Ευρωζώνη, τόσο μειώνονται τα κίνητρα των
πολιτικών για να λάβουν μέτρα προκειμένου να αποφευχθούν
κρίσεις στο μέλλον.
Πάντως, η καλή
οικονομική κατάσταση είναι θετικό γεγονός, διότι βελτιώνει
την εικόνα της Ευρωζώνης απέναντι στην κοινή γνώμη, έναντι
του ευρωσκεπτικισμού που καλλιεργήθηκε μετά τη
χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2009 και τη συνακόλουθη
κρίση δημοσίου χρέους. Ομως η ενίσχυση της ανάπτυξης
επιτεύχθηκε λόγω της ΕΚΤ και της χαλαρής νομισματικής
πολιτικής που εφάρμοσε στη διάρκεια της τελευταίας τριετίας,
δηλαδή από τον Μάρτιο του 2015. Σήμερα ελλοχεύει ο κίνδυνος
να επαναπαυθούν οι πολιτικοί ηγέτες της Ευρωζώνης,
μεταθέτοντας στο μέλλον τις μεταρρυθμίσεις που είναι
αναγκαίες για την ολοκλήρωση της νομισματικής ένωσης.
Μια
μεταρρύθμιση που θα μπορούσε να τεθεί σε εφαρμογή άμεσα
είναι η δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος εγγύησης
καταθέσεων. Είναι μια πρόταση που μπήκε στο συρτάρι, αλλά η
εφαρμογή της είναι απαραίτητη για να ολοκληρωθεί η τραπεζική
ένωση.
Μια σπάνια
ευκαιρία για την προώθηση ακόμα περισσότερων μεταρρυθμίσεων
παρουσιάστηκε με την εκλογή του Εμανουέλ Μακρόν στην
προεδρία της Γαλλίας πέρυσι την άνοιξη. Ηταν ένα εκλογικό
αποτέλεσμα αρνητικό για τις λαϊκιστικές και
ευρωσκεπτικιστικές πολιτικές στη Γαλλία, την υπ’ αριθμόν 2
ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης. Ο Γάλλος πρόεδρος
ξεκαθάρισε ότι επιθυμεί στενότερη σχέση ανάμεσα στη χώρα του
και στη Γερμανία, μετά τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν κατά
την κορύφωση της κρίσης δημοσίου χρέους το 2010-2012. Η
Γερμανία ανέλαβε ηγετικό ρόλο λόγω της ισχυρής οικονομίας
της και της δημοσιονομικής πειθαρχίας της.
Και ενώ
ζεσταινόταν η «μηχανή των μεταρρυθμίσεων» μετά την εκλογή
του κ. Μακρόν, ανέκυψε το πρόβλημα σχηματισμού κυβέρνησης
στη Γερμανία. Από τις εθνικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του
2017 η καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ βρίσκεται σήμερα κοντά στο
να συμμαχήσει με τους Σοσιαλδημοκράτες, με τους οποίους έχει
συγκυβερνήσει οκτώ από τα 12 τελευταία χρόνια. Ακόμη και αν
Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες σχηματίσουν νέα
κυβέρνηση συνασπισμού, η μεταρρυθμιστική τάση δεν θα είναι
τόσο ισχυρή στην Ευρωζώνη.
Εξάλλου, η κ.
Μέρκελ αφιέρωσε πολύ χρόνο για να μετριάσει την όποια
επιθυμία των Γερμανών να στηρίξουν τη νομισματική ένωση,
διαφωνώντας σθεναρά, για παράδειγμα, με την έκδοση κοινών
ομολόγων στην Ευρωζώνη. Υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι στη
Γερμανία εξακολουθούν να ισχυρίζονται ότι η Ευρωζώνη μπορεί
να λειτουργήσει χωρίς δημοσιονομική ένωση. Ούτως ή άλλως,
μια έκδοση κοινών ομολόγων στην Ευρωζώνη θα απαιτούσε τη
δημιουργία και πολιτικής ένωσης. Οπότε είναι πιθανό να
αποφασιστούν και μεταρρυθμίσεις για να τηρηθούν μόνο τα
προσχήματα, όπως η αλλαγή της ονομασίας του Ευρωπαϊκού
Μηχανισμού Σταθερότητας σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο.
Δεν είναι η
πρώτη φορά που οι πολιτικοί της Ευρωζώνης έχουν σπαταλήσει
τον πολύτιμο χρόνο που τους παρείχε η ΕΚΤ. Κατά τη διάρκεια
των δέκα χρόνων μετά την υιοθέτηση του ευρώ το 1999, δεν
ελήφθη κανένα μέτρο για να διορθωθούν λάθη που, τελικά,
πολλαπλασιάστηκαν εν μέσω της μεγάλης πιστωτικής επέκτασης
που προηγήθηκε της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η σκληρή
αλήθεια είναι ότι θεσμοί στην Ευρώπη δημιουργούνται μόνον
όταν οι χώρες βρίσκονται σε βαθιά κρίση. Η ανάπτυξη δεν
είναι σύμμαχος, αλλά εχθρός των μεταρρυθμίσεων.
|
