Όπως και αν το δει κανείς, το τελευταίο εκλογικό αποτέλεσμα
στην Ιταλία ήταν ένα ακόμη αποτέλεσμα του λαϊκισμού. Ενός
λαϊκισμού που οι κυβερνώντες καθυστερούν να αντιμετωπίσουν,
κάτι το οποίο δημιουργεί επανωτά προβλήματα και απειλή την
παγκόσμια οικονομία. Μάλιστα θα λέγαμε πως οι ηγέτες ανά τον
κόσμο δεν έχουν σταθμίσει σωστά τους κινδύνους που υπάρχουν.
Αρχικά λοιπόν ήταν το εκλογικό αποτέλεσμα στη χώρα μας (τυπικά
από εμάς ξεκίνησαν όλα) και η περιβόητο εκλογή του Α. Τσίπρα.
Αργότερα ο λαϊκισμός άρχισε να πυκνώνει παντού. Ακροδεξιοί
σε όλη την Ευρώπη. BREXIT. Trump και τελευταία οι εκλογές
στην Ιταλία.
Αναφορικά με το λαϊκισμό όπως έγραψαν οι Reuters, ο ηγέτης
του ελεύθερου κόσμου υπονομεύει την παγκοσμιοποίηση και
υποστηρίζει την επιβολή εμπορικών δασμών, ένας άλλος
πρόεδρος λέει πως ο πληθωρισμός προκαλείται από τα υψηλά
επιτόκια δανεισμού και η επόμενη κυβέρνηση μιας χώρας του G7
θέλει τη διαγραφή δημοσίου χρέους ύψους 250 δισ. ευρώ. Από
τον Ντόναλντ Τραμπ μέχρι το Ταγίπ Ερντογάν και τον
λαϊκιστικό κυβερνητικό συνασπισμό στην Ιταλία, οι προκλήσεις
που δέχεται η οικονομική ορθοδοξία και η ορθοδοξία των
χρηματοπιστωτικών αγορών είναι πολλές και συνεχείς.
Η παγκόσμια οικονομία, το χρηματοπιστωτικό και το τραπεζικό
σύστημα έχουν ανακάμψει, μία δεκαετία μετά από την παγκόσμια
χρηματοπιστωτική κρίση, ωστόσο εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον
κόσμο εξακολουθούν να αισθάνονται αποδυναμωμένοι και πιο
φτωχοί απ’ ό,τι ήταν πριν.
Η λαϊκιστική αντίδραση που προκάλεσε εκλογικά σοκ ανά την
υφήλιο τα τελευταία χρόνια είναι απόδειξη της βαθιάς και
διαδεδομένης αίσθησης δυσαρέσκειας και απογοήτευσης και δεν
θα πρέπει να μας εκπλήσσει. Παρ’ όλα αυτά, το γεγονός πως
τόσες κατεστημένες ιδέες της οικονομικής πολιτικής πάνω στις
οποίες έχουν βασιστεί επί δεκαετίες οι αγορές αμφισβητούνται
τόσο έντονα είναι συναρπαστικό.
Ανέκαθεν ήταν η Αριστερά αντίθετη με τις δυνάμεις στις
οποίες βασίζεται η λεγόμενη «συναίνεση της Ουάσιγκτον, που
προωθεί την παγκοσμιοποίηση, την ανεξαρτησία των κεντρικών
τραπεζών, την ελεύθερη διακύμανση συναλλαγματικών ισοτιμιών
και επιτοκίων δανεισμού, την ελεύθερη μετακίνηση κεφαλαίων,
το μικρό κράτος και τη δημοσιονομική πειθαρχία. Ομως επί
χρόνια σειρά κεντροαριστερών ηγετών από τον Μπιλ Κλίντον
μέχρι το Τόνι Μπλερ, όπως και αρκετοί άλλοι ανά την Ευρώπη,
δεν είχαν τολμήσει να αμφισβητήσουν αυτή την ορθοδοξία, πολύ
περισσότερο να δοκιμάσουν να την αντιμετωπίσουν, φοβούμενοι
πως θα ήταν πολιτική αυτοκτονία.
Τώρα αρχίζει η Αριστερά να αντιδρά διστακτικά, με ηγέτες
όπως ο Τζέρεμι Κόρμπιν των Βρετανών Εργατικών. Στην
πραγματικότητα, είναι η Δεξιά αυτή που ασκεί πόλεμο πιο
επιτυχημένα, από εκλογικής απόψεως, κατά της γενικής
συναίνεσης. Περιέργως η αντίδραση των αγορών είναι
αξιοσημείωτα αδύναμη, εξαιρουμένης της περίπτωσης της
Τουρκίας. Η πλέον προφανής απόδειξη της λαϊκιστικής
αντίδρασης είναι ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο
οικονομικός εθνικισμός του οποίου και η εχθρική στάση που
τηρεί απέναντι στο εμπόριο έχουν εμπνεύσει και άλλους να
προκαλέσουν την οικονομική ορθοδοξία με τον δικό τους τρόπο.
Το Brexit μπορεί να μην είναι κατά του ελεύθερου εμπορίου,
ωστόσο κατέστρεψε 40 χρόνια βρετανικού οικονομικού
σχεδιασμού.
Η επόμενη κυβέρνηση της Ιταλίας που θα αποτελείται από το
αντισυστημικό Κίνημα των 5 Αστέρων και την ακροδεξιά Λέγκα
αποκαλύφθηκε προ ημερών πως σχεδίαζε να ζητήσει τη διαγραφή
χρέους ύψους 250 δισ. ευρώ και τη δημιουργία διαδικασίας για
έξοδο χωρών από το ευρώ. Εν τω μεταξύ, στην Τουρκία
ανακύπτουν ερωτήματα για την ανεξαρτησία της κεντρικής
τράπεζας και τον διαχωρισμό δημοσιονομικής και νομισματικής
πολιτικής εξαιτίας των ηχηρών παρεμβάσεων του προέδρου
Ερντογάν. Δεν θα βρείτε αυτή την πολιτική στα οικονομικά
εγχειρίδια που αποτέλεσαν τη βάση για την ιδεολογία των
ελεύθερων αγορών τα προηγούμενα 40 έτη. Αποτελούν ανάθεμα
για τη «συναίνεση της Ουάσιγκτον», ωστόσο καλά θα κάνουν οι
αγορές να τη συνηθίσουν.
|
