Όπως έγραψε ο John Hardy επικεφαλής Στρατηγικής
Συναλλάγματος της Saxo Bank, οι νέες γεωπολιτικές
μετατοπίσεις υποδηλώνουν ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη
αντικατάστασης του δολαρίου, του όλο και πιο δυσλειτουργικού
παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος, με «κάτι άλλο». Ωστόσο
όπως γράφει John Hardy η εύρεση αυτού του «άλλου» θα
λειτουργήσει ως τεκτονική μετατόπιση για τις παγκόσμιες
αγορές τα επόμενα χρόνια. Τρεις γεωπολιτικοί παράγοντες
ασκούν άμεση και έμμεση πίεση στον ρόλο του δολαρίου για την
παγκόσμια οικονομία:
1 Η συνεχιζόμενη άνοδος της Κίνας, καθώς αναλαμβάνει
σημαντικότερο ρόλο στις παγκόσμιες εμπορικές και
χρηματοπιστωτικές αγορές. Ειδικότερα, μας ενδιαφέρει να
δούμε τι οικονομική πολιτική θα ακολουθήσει και πώς θα
εκτονώσει την εγχώρια πιστωτική φούσκα, χωρίς παράλληλα να
διαταράξει την εγχώρια και την παγκόσμια οικονομία.
2Τα καθεστώτα της Βόρειας Κορέας και η προσπάθειά τους να
διατηρήσουν την αξιοπιστία και την εικόνα της χώρας ως
πυρηνικής υπερδύναμης. Είναι σημαντικό να δούμε πώς θα
επηρεάσει αυτό τις σχέσεις Κίνας και ΗΠΑ, αλλά και τον τρόπο
με τον οποίο θα αντιμετωπίσει την απειλή η Ιαπωνία σε όρους
εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής.
3Η χαλάρωση της διατλαντικής συμμαχίας των ΗΠΑ με την Ευρώπη,
και πώς η Ευρώπη και η ΕΕ θα καταφέρει - ή όχι - να σταθεί
μόνη της ως ανεξάρτητη υπερδύναμη.
Παράλληλα, η άνοδος του λαϊκισμού και οι ανισορροπίες που
προκάλεσε η διεύρυνση των ανισοτήτων στον κόσμο συνεπάγονται
ότι η αντίδραση των υπευθύνων χάραξης πολιτικής θα αλλάξει
για να δούμε μια στροφή προς δημοσιονομικές λύσεις.
Οι δύο χώρες/περιοχές που είναι πλέον πιθανό να υιοθετήσουν
αξιοσημείωτα δημοσιονομικά κίνητρα τα επόμενα τρίμηνα είναι
η Ιαπωνία και η ΕΕ. Στην Ιαπωνία, ο συνδυασμός του
πασιφιστικού πολιτεύματος της χώρας και η αφόρητη απειλή
μιας πυρηνικής Βόρειας Κορέας οδηγεί τον πρωθυπουργό Σίνζο
Αμπε σε μια πιο σκληρή στάση απέναντι στην απρόβλεπτη
γείτονα χώρα, ενώ σχεδιάζει να εξισορροπήσει το σύστημα
κοινωνικής ασφάλισης της Ιαπωνίας ώστε να αντιμετωπίσει το
ζήτημα του ταχέως γηράσκοντος πληθυσμού της και της παιδικής
φροντίδας.
Στην Ευρώπη, η δυναμική υποδεικνύει επίσης την προοπτική
δημοσιονομικής επέκτασης. Μέρκελ και Μακρόν
προσανατολίζονται στη μεταρρύθμιση της ΕΕ ώστε να αποτρέψουν
τους μακροχρόνιους κινδύνους του λαϊκισμού. Η αρχική εστίαση
σε μέτρα τόνωσης κατά πάσα πιθανότητα θα καλύψει τον τομέα
της άμυνας, με φόντο την ολοένα και μεγαλύτερη αποδυνάμωση
της συμμαχίας του ΝΑΤΟ, αλλά και την αποσταθεροποίηση της
συμμαχίας με τις ΗΠΑ, καθώς η πολιτική των Ηνωμένων
Πολιτειών περιορίζεται επικίνδυνα στο εσωτερικό της χώρας.
Το ζήτημα της κοινής άμυνας αποτελεί ιδανική αρχική
δικαιολογία για τη δημιουργία αμοιβαιότητας του χρέους, ένα
απαραίτητο βήμα προκειμένου η ΕΕ να κινηθεί προς τη
δημοσιονομική ένωση. Τα γεωπολιτικά ζητήματα, η Κίνα και
αποδολαριοποίηση θα διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο
μακροπρόθεσμα στις παγκόσμιες ισορροπίες. |
