Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο έγραψε προσφάτως στην προσωπική
του στήλη στους New York Times ο βραβευμένος οικονομολόγος
P. Krugman σχολιάζοντας τις τελευταίες εξελίξεις στην
αμερικανική οικονομία και την πολιτική που ακολουθεί ο D.
Trump. Όπως έγραψε ο krugman, o Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ
Τραμπ και οι συνοδοιπόροι του στο Κογκρέσο έχουν καταφέρει
να περάσουν μόνο ένα σημαντικό νομοσχέδιο: τη μείωση της
φορολογίας, κυρίως σε επιχειρηματικούς ομίλους και ισχυρούς
επιχειρηματίες. Βασικό επιχείρημα αυτών που υποστηρίζουν τη
μείωση της φορολογίας είναι ότι έτσι θα επιταχυνθούν οι
ρυθμοί ανάπτυξης και αυτό θα οδηγήσει σε σημαντικές αυξήσεις
μισθών. Πολλοί πιστεύουν, επίσης, ότι θα υπάρξει πολιτικό
όφελος, ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών στις ΗΠΑ τον Νοέμβριο
του 2018. Σύμφωνα πάντα με την άποψη του Krugman, από
πολιτικής απόψεως φαίνεται ότι η μείωση των φόρων δεν έχει
κανένα απολύτως αποτέλεσμα. Οι περισσότεροι ψηφοφόροι
δηλώνουν ότι δεν έχουν διαπιστώσει καμία αύξηση στους
μισθούς τους μέχρι σήμερα. Οι Ρεπουμπλικανοί δεν σκέπτονται
καν να συμπεριλάβουν τη φορολογική μεταρρύθμιση στην
εκστρατεία τους. Τι γίνεται, όμως, στην οικονομία;
Ισως είναι πολύ νωρίς ακόμα για να κρίνει κανείς το
αποτέλεσμα της φορολογικής μεταρρύθμισης του κ. Τραμπ. Ούτως
ή άλλως, το νομοσχέδιο έχει τεθεί σε ισχύ λίγους μήνες. Αλλά
για να υπάρξουν αυξήσεις στους μισθούς, θα πρέπει πρώτα να
ενισχυθούν οι επενδύσεις. Οχι μακροπρόθεσμα, δηλαδή σε πέντε
ή δέκα χρόνια, αλλά άμεσα. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη, όμως,
ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Οποιοδήποτε κυβερνητικό μέτρο διογκώνει το δημοσιονομικό
έλλειμμα αναγκάζει το κράτος να ξοδέψει περισσότερα. Η
μείωση των φόρων οδηγεί σε πτώση των κρατικών εσόδων, εάν
δεν ληφθούν άλλα μέτρα. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να
δαπανηθούν περισσότερα για τη χρηματοδότηση ενός μεγαλύτερου
ελλείμματος στον προϋπολογισμό. Αύξηση των κρατικών δαπανών
μπορεί, όμως, να γίνει και με άλλους, πιο άμεσους τρόπους.
Να υλοποιηθεί ένα σχέδιο για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών
του κράτους, όπως είχε υποσχεθεί ο κ. Τραμπ στην προεκλογική
εκστρατεία του.
Αν οι μισθοί αυξηθούν άμεσα, τότε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των
ΗΠΑ θα πρέπει να προσαρμόσει κατάλληλα τη νομισματική
πολιτική της. Προς το παρόν, η Fed δεν φαίνεται να αλλάζει
γραμμή πλεύσης. Εξακολουθεί να στοχεύει στη σταδιακή αύξηση
των επιτοκίων.
Ποτέ δεν θεωρούνταν δεδομένο ότι οι επιχειρηματικοί όμιλοι
θα μοιραστούν τις περικοπές στη φορολογία με το προσωπικό
τους. Δεν έχει γίνει κάτι τέτοιο. Το σκεπτικό πίσω από τη
μείωση της φορολογίας είναι ότι θα ενθαρρύνει αύξηση των
επενδύσεων. Εν συνεχεία, θα ακολουθήσει η ενίσχυση των
μισθών.
Οι περισσότεροι οικονομικοί αναλυτές προβλέπουν μόνον
μετριοπαθείς αυξήσεις σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Αλλά πότε
ακριβώς θα γίνει αυτό; «Κάθε μήνας που περνάει χωρίς καμία
αύξηση στους μισθούς ή στις επενδύσεις είναι ένας μήνας που
τα οφέλη της φορολογικής μεταρρύθμισης περνούν κυρίως στους
μετόχους», επισημαίνει ο Γκρεγκ Λίσερσον που εργάζεται στο
Κέντρο Δίκαιης Ανάπτυξης στην Ουάσιγκτον. Για να γίνουν
αυξήσεις στους μισθούς πριν από τις εκλογές, θα πρέπει να
προηγηθεί μεσοπρόθεσμα μεγάλη αύξηση των επενδύσεων με την
εισροή κεφαλαίων από το εξωτερικό. Η αύξηση αυτή θα πρέπει
να είναι πάρα πολύ μεγάλη. Δεν υπάρχει κανένα σημάδι που να
αποδεικνύει πως συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Σε έρευνα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας στην Ατλάντα, η
πλειονότητα των επιχειρήσεων υποστηρίζει ότι η φορολογική
μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Τραμπ δεν έχει επηρεάσει τα
επενδυτικά τους σχέδια ή ότι τα έχει επηρεάσει σε μικρό
βαθμό. Εν ολίγοις, η μείωση των φόρων φαίνεται ότι δεν θα
διαφέρει από τις φοροαπαλλαγές που εφαρμόστηκαν τις
τελευταίες τρεις δεκαετίες. Δίνονται μεγάλες υποσχέσεις,
αλλά το αποτέλεσμα δεν είναι άλλο από ένα τεράστιο
δημοσιονομικό έλλειμμα.
|
