Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι αποκαλύψεις των
τελευταίων μηνών από τα
Panama Papers
μέχρι τις αποκαλύψεις των
Paradise Papers,
με πλήθος ονομάτων διασήμων (από αρχηγούς κρατών μέχρι
διάσημους αθλητές) σόκαρα πάρα πολύ κόσμο. Η αποκάλυψη νέων
αρχείων που διέρρευσαν, των επονομαζομένων Αρχείων του
Παραδείσου, δείχνει πόσο δημοφιλείς εξακολουθούν να είναι
αδιαφανείς εταιρικές δομές σε κέντρα με χαμηλή φορολόγηση
όπως οι Βερμούδες. Ωστόσο γίνεται πιο αυστηρό το κανονιστικό
πλαίσιο που έχει ως στόχο να ρίχνει φως σε τέτοιες
συναλλαγές, ενώ η τεχνολογία καθιστά πιθανότερες τις
διαρροές.
Όπως έγραψε το
Reuters,
πέρυσι τα επονομαζόμενα Αρχεία του Παναμά συνέβαλαν στην
ανατροπή εκλεγμένων ηγετών. Τώρα η έρευνα της Διεθνούς
Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) σε 13,4 εκατομμύρια
οικονομικές δηλώσεις, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου,
δανειακές συμβάσεις και άλλα είδη εγγράφων αποκάλυψε
πολιτικούς, επενδυτές και εταιρείες που χρησιμοποιούν τη
μυστικότητα ώστε να κρύβουν τις συναλλαγές τους.
Ο Αμερικανός υπουργός Εμπορίου Γουίλμπουρ Ρος είχε επενδύσει
σε ναυτιλιακή εταιρεία που έχει σημαντικούς δεσμούς με
συνεργάτες του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, σύμφωνα με
τη Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων. Ακόμη και η
βασίλισσα Ελισάβετ της Βρετανίας είχε επενδύσει μέσω
υπερπόντιων εταιρειών.
Υπάρχουν νόμιμοι λόγοι ώστε να θέλει κανείς να κρύψει σε
υπερπόντια κέντρα τα επιχειρηματικά του συμφέροντα,
ιδιαίτερα όσοι ζουν σε ταραγμένες χώρες. Ομως η προσπάθεια
να αποφύγει κανείς τις φορολογικές και αστυνομικές αρχές
γίνεται όλο και πιο περίπλοκη, άρα και πιο δαπανηρή.
Περισσότερες από 100 χώρες –περιλαμβανομένων πολλών
υπερπόντιων χρηματοπιστωτικών κέντρων– έχουν δεσμευθεί να
μοιράζονται αυτόματα φορολογικές πληροφορίες με ξένες
κυβερνήσεις.
Περίπου 50 εξ αυτών άρχισαν να μοιράζονται δεδομένα τον
Σεπτέμβριο, καθιστώντας πιο δύσκολη την προσπάθεια ιδιωτών
και εταιρειών να κρύψουν τις οικονομικές τους δοσοληψίες. Εν
τω μεταξύ, χώρες περιλαμβανομένης της Βρετανίας και της
Σουηδίας έχουν ψηφίσει νόμους που υποχρεώνουν ξένες
εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην επικράτειά τους να
αποκαλύπτουν τους πραγματικούς τους ιδιοκτήτες –
παρακάμπτοντας, έτσι, το συχνά περίπλοκο δίκτυο υπερπόντιων
καταπιστευμάτων και εταιρειών.
Αλλες χώρες, περιλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, ήδη
ετοιμάζουν ή καθιστούν αυστηρότερη τη νομοθεσία περί της
ιδιοκτησίας εταιρειών.
Το αυστηρότερο κανονιστικό πλαίσιο δεν πρόκειται να διακόψει
την παγκόσμια διαδρομή του παράνομου χρήματος. Πάντοτε θα
είναι δυνατή η εύρεση κενών στο νομικό πλαίσιο και υπάρχουν
ήδη αρκετά σκοτεινά σημεία στον πλανήτη. Ωστόσο η τεχνολογία
που καθιστά ευκολότερο το «κατέβασμα» από το Διαδίκτυο, τη
διανομή και την οργάνωση τεραστίου όγκου δεδομένων, καθιστά
επίσης ευκολότερη τη διαρροή τους. Για νομοταγείς επενδυτές
και εταιρείες η μυστικότητα ενδέχεται να καταλήξει να είναι
υπερβολικά ακριβή.
|
